Developing Islamic Microfinance Products for the Dissemination of Microcredit

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 117 - 136, 29.12.2017

Kaya Tokmakçıoğlu

Öz

At the forefront of the increase in financial
inclusion, it could be considered expanding the market by the way of the banks,
which are the most common financial institutions. In addition, dissemination of
financial products which are smaller amount than current funding alternatives
such as microcredit will also increase financial awareness in society and
facilitate access to financial instruments in favor of promoting social
development and promoting a social purpose. Since micromurabaha, which is
similar to microcredit in conventional banking, will be developed in
participation banking and integrated to the system, both the existing
micro-finance market will expand and micro finance products will reach to
market which is not accessible to microcredit by the way of that it is done by
a participation bank. In this study, the current microcredit data of the Turkey
Grameen Bank Microcredit Program was evaluated and the target market for
micromurabaha was determined by using the labor force and income distribution
data of Turkish Statistical Institute. For the integration of micromurabaha
product and for the efficiency analysis of this application, Kuveyt Turk
Participation Bank is chosen and worked together. Based on the data of the relevant
bank, the balance sheet, income table and profitability, which are expected to
be realized if the micromurabaha process is applied there, are calculated. The
result of the calculations shows that applying the micromurabaha product in
Kuveyt Turk Participation Bank has positive effects on the profitability. In
addition, with the application of micromurabaha, the current microcredit market
can be addressed to a larger customer mass.

Anahtar Kelimeler

microcredit, micromurabaha

Mikrokredinin Yaygınlaştırılmasına Yönelik İslami Mikrofinans Ürünlerinin Geliştirilmesi

Öz

Finansal
erişimin arttırılmasına yönelik olarak yapılacakların başında, en yaygın
finansal kurumlar olan bankaların hitap ettikleri pazarın genişletilmesi
düşünülebilir. Bunun yanında sosyal bir amaç da güderek toplumsal kalkınmayı
sağlamak adına mikrokredi gibi mevcut fon kullandırma alternatiflerine göre
daha küçük tutarlı finansal ürünlerin yaygınlaştırılması da toplumda finansal
farkındalığı arttıracak ve finansal araçlara erişimi kolaylaştıracaktır.
Konvansiyonel bankacılıktaki mikrokrediye benzer olarak katılım bankacılığı
sektöründe mikromurabaha ürünün geliştirilmesi ve sisteme entegrasyonunun
sağlanması ile hem mevcut mikro finans pazarı genişleyecek hem de bunun bir
katılım bankası tarafından yapılması ile mikrokredinin erişemediği kesime de
hitap edilecektir. Bu çalışmada, Türkiye Grameen Bankası Mikrokredi
Programı’nın verilerine göre mevcut mikrokredi kullanımları değerlendirilmiş ve
Türkiye İstatistik Kurumu’nun işgücü ve gelir dağılımı verilerinden
yararlanılarak mikromurabaha için hedef pazar belirlenmiştir. Mikromurabaha
ürününün entegrasyonu ve bu uygulamanın verimlilik analizinin yapılması için
Kuveyt Türk Katılım Bankası ile çalışılmıştır. İlgili bankanın verilerine
dayanarak mikromurabaha sürecinin burada uygulanması halinde gerçekleşmesi
beklenen bilanço, gelir tablosu ve kârlılık hesaplanmıştır. Yapılan
hesaplamalar sonucu Kuveyt Türk Katılım Bankası bünyesinde uygulanan mikromurabaha
ürününün bankanın kârlılığına olumlu etkilerinin olacağı belirlenmiştir. Bunun
yanında mikromurabaha uygulaması ile mevcut mikrokredi pazarından daha büyük
bir kitleye hitap edilebileceği ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

mikro kredi, mikromurabaha

Kaynakça

• Akgül, Aziz (2006), “Aileleri ile Birlikte Sadece Diyarbakır’da Yaklaşık 20,000 Aşırı Yoksul Mikro Kredi İmkânından Yararlanıyor, Mikro Kredi Uygulamasında 3.000’den Fazla Üyeye Kredi Verildi”, Türkiye İsrafı Önleme Vakfı - TİSVA, www.israf.org/pdf/mikro-kanunlar.pdf, (Erişim tarihi: 17.07.2017).
• Beck, Thorsten, Demirguc-Kunt, Aslı & Levine, Ross (2004), “Finance, Inequality and Poverty: Cross-Country Evidence”, NBER Working Paper No. 10979.
• Çalık, Esra Bildirici (2016), “Geleneksel Bankalar İle Katılım Bankalarının Finansal Performanslarının Basel III Kriterleri Açısından Kıyaslanması”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Döşeyen, Adil (2007), “Yoksullukla Mücadele Programlarından Mikrokredi ve Türkiye Diyarbakır Örneği Başarı Değerlendirmesi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dünya Bankası Global Findex Veritabanı (2014), http://datatopics.worldbank.org/financialinclusion/country/turkey, (Erişim tarihi: 22.06.2017).
• Honohan, Patrick (2004), “Financial Development, Growth and Poverty: How Close are the Links?” Financial Development and Economic Growth: Explaining the Links, içinde, Ed. Charles Goodhart, Palgrave Macmillan, London, 1-31.
• Işık, İhsan (2011), “Dünyada ve Türkiye’de Finansal Hizmetlere Erişim ve Finansal Eğitim Raporu”,http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/3b95f7ac-a33f-467f-89c9-ffeaa012c4a1/finansal_egitim.pdf?MOD=AJPERES, (Erişim tarihi: 15.06.2017).
• Korkmaz, Esfender (2004), Mikrokredi Yoluyla Yoksulluğun Azaltılması: İstanbul Örneği, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul.
• Kuveyt Türk Katılım Bankası (2016), “Kuveyt Türk Katılım Bankası 2016 Faaliyet Raporu”, https://www.kuveytturk.com.tr/medium/document-file-763.vsf, (Erişim tarihi: 20.06.2017).
• Özgür, Ersan (2007), “Katılım Bankalarının Finansal Etkinliği ve Mevduat Bankaları İle Rekabet Edebilirliği”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Özsoy, Şerafettin (2012), Katılım Bankacılığına Giriş, Kuveyt Türk Katılım Bankası Yayınları, İstanbul.
• Yunus, Muhammed (2003), Yoksulluğun Bulunmadığı Bir Dünyaya Doğru, Çev. Gülden Şen, Doğan Yayıncılık, İstanbul.