MUASIR DÖNEM İÇİN İSLAMİ YENİ PARA SİSTEMİNİN TEMELLERİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 293 - 322, 31.12.2021

Abdulsamet Kayada Ahmet Suayb Gundogdu

https://doi.org/10.54863/jief.875849

Öz

Tarihte para sistemleri mutat şekilde çökmüş ve yeni para sistemleri her zaman bir öncekinin kusurlu yönlerini tahsis etmek amaçlı ortaya çıkmıştır. Günümüzde de hâlihazırdaki para sisteminden kaynaklanan sorunlar iktisadi ve sosyal hayatta çöküşlere yol açmaktadır. Bu çalışmada mevcut para sisteminin kusurlu yönlerini düzeltmek için İslami bir çözüm önerisi sunulmuştur. Lisanslı depoculuk sistemi sayesinde paranın, tedarik zincirlerinden başlanarak üretime ve emeğe dayalı olarak yaratılma imkânı vardır. İslami açıdan uygun kripto para sistemiyle birlikte geliştirilecek elektronik depo sertifikaları da paranın çapası olma fonksiyonunu kolaylıkla yerine getirebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Monetizasyon, Paranın Yaratılması, İslami Para Sistemi, Tedarik Zinciri Finansı, Lisanslı Depoculuk

FUNDAMENTALS OF NOVEL ISLAMIC MONETARY SYSTEM FOR THE CONTEMPORARY AGE

Öz

Throughout history, monetary systems have repeatedly collapsed, and new systems have emerged to redress the failed flaws. The repercussions of the current monetary system give rise to collapses in modern economic and social life. This study aims to have an Islamic proposition to remedy the flaws of the modern monetary system. The money can be created based on production and work effort in the supply chain starting from a licensed warehousing system. It has been inferred that Electronic warehouse receipts of licensed warehouses can act as an anchor for an Islamic cryptocurrency system that can perform the functions of money readily.

Anahtar Kelimeler

Monetization, Money Creation, Islamic Monetary System, Supply Chain Finance, Licensed Warehouses

Kaynakça

• Akbay, O. S. (2011). “Küresel Finansal Krizin Kökenleri Üzerine Bir Değerlendirme”. Sosyal Bilimler Metinleri, 2011(2): 1-13.
• Akdis, M. (2011). Para Teorisi ve Politikası. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Aktan, C. C., Togay, S. ve Utkulu, U. (1998). “Nasıl Bir Para Sistemi? Parasal Disiplin ve Parasal İstikrar İçin Alternatif Öneriler”. İstanbul: İMKB Yayınları.
• Alpago, H. (2018). “Bitcoin’den Selfcoin’e Kripto Para”. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3(2): 411-428.
• Balaylar, N. A. & Duygulu, A. A. (2004). “Türkiye’de Para İkamesi Olgusu ve Para Talebinin İstikrarı”. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2): 33-54.
• Bayindir, S. (2015). Fıkhi ve İktisadi Açıdan İslami Finans-II (Para ve Sermaye Piyasaları). İstanbul: Süleymaniye Vakfı Yayınları.
• Billah, M. M. S. (2019). Halal Cryptocurrency: Its Establishment and Operational Mechanisms. Halal Cryptocurrency Management. (Ed. M. M. S. Billah). Cham: Palgrave, 221-235.
• Darici, B. (2009). Para Politikası ve Finansal İstikrar: Türkiye Örneği (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dedekoca, E. (2016). Gevşek Para Politikasının İkizi: Negatif Faiz, http://ankaenstitusu.com/gevsek-para-politikasinin-ikizi-negatif-faiz/ (31.10.2019).
• Demir, F. (2002). “Sigorta (Akıle Müessesesi ve Süftece Muamelesi Işığında Bir Tedkik)”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 43(2): 169-200.
• Dogan, H. (2018). “İslam Hukuku Açısından Kripto Paralar ve Blockchain Şifreleme Teknolojisi”. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 26(2): 225-253.
• Durmus, A. (2008). Fıkhi Açıdan Günümüz Para Mübadelesi İşlemleri (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erdogan, S. ve Orhan, O. Z. (2018). Para Politikası. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Ergin, F. (1972). Para Siyaseti. İstanbul: Sermet Matbaası.
• Ergun, H. & Esenkaya, A. (2019, Nisan). “Kripto Paralar ve Blockchain Teknolojisinin İslami Finans Açısından Değerlendirmesi”. Finans ve Etik Kongresi. KTO Karatay Üniversitesi, İstanbul.
• Eser, E. (2015). “İslam Hukuku Açısından Hilenin Meşruiyeti (İslami Finans Kurumlar Örneği)”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, (25): 225-250.
• European Central Bank. (, 2015). Virtual Currency Schemes- A Further Analysis, https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/virtualcurrencyschemesen.pdf (11.11.2019).
• Gali, J. (2014). “Monetary Policy and Rational Asset Price Bubbles”. American Economic Review, 104(3): 721–752.
• Gormus, S. (2016). “İslam İktisadı İnsanlık için Bir İhtiyaç mı?” International Journal of Islamic Economics and Finance Studies, 1(2): 161-170.
• Gozubenli, B. (1986). İslam’da Para ve Fonksiyonları (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Erzurum.
• Gucluay, S. (2001). “Ortaçağda Ticari Müesseseler (Bankalar, Birlikler, Şirketler)”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2): 295-304.
• Gundogdu, A. S. (2016). “Islamic Electronic Trading Platform On Organized Exchange”. Borsa İstanbul Review, 16(4): 249-255.
• -------. (2019a). A Modern Perspective of Islamic Economics and Finance. Bingley: Emerald.
• -------. (, 2020). "Exploring Novel Islamic Monetary System: Islamic Way of Money Creation from Supply Chain to International Trade". Journal of Islamic Accounting and Business Research, 11(2): 440-456.
• Gundogdu, A. Ş. & Izhar, H. (2019b). Characterising Cryptocurrencies and Why It Matters. Halal Cryptocurrency Management. (Ed. M. M. S. Billah), Cham: Palgrave, 107-116.
• Haseni, A. (1996). İslâm’da Para (Çev. A. Esen). İstanbul: İz Yayıncılık.
• Hulsmann, J.G. (2008). The Ethics of Money Production. Alabama: Ludwig von Mises Institute.
• Inalcik, H. (2011). Osmanlı İdare ve Ekonomi Tarihi. İstanbul: İSAM Yayınları.
• Keskin, H. D. & Memis, S. (2015). “Tarımsal Mamullerde Lisanslı Depoculuk Sisteminin Rolü”. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2): 619-633.
• Kovancilar, B. (2013). “ABD’de Bütçe Açık ve Fazlaları: Tarihsel Bir İnceleme”. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2): 67-90.
• Levy, B. (2009). Conquistador: Hernán Cortés, King Montezuma, and the last stand of the Aztecs. New York: Bantam.
• Melzter A. H. (1991). “US Policy in the Bretton Woods Era”. Federal Reserve Bank of St. Lois Review, 73(3): 54-83.
• Mizrak, G. (2012). Ürün İhtisas Borsacılığı Sisteminde Lisanslı Depoculuğun Rolü, http://www.gürbüzmızrak.com/Yayinlarim/Lisanslı_Depoculuk_GMizrak_Kitap.pdf (17.10.2019).
• Onumah, G. (2010). Implementing Warehouse Receipt Systems in Africa Potential and Challenges. Africa Agricultural Markets Program (AAMP). Lilongwe- Malawi.
• Orman, S. (1987). Modern İktisat Literatüründe Para, Kredi ve Faiz. Para, Faiz ve İslam. (Der. S. Orman), İstanbul: İSAV Yayınları, 1-78.
• Ozel, M. (1996). “İktisat, Fiyat ve Adalet Üzerine”. Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 1996(1): 147-158.
• Serin, V. (1998). 1970’lere Kadar Uygulanan Para Sistemleri ve Politikaları. İktisat Politikası. (Der. V. Serin), İstanbul: Alfa Yayınları, 1-107.
• Tabak, S. S. (2002). Elektronik Para ve Merkez Bankacılığı. (Yayımlanmamış TCMB Uzmanlık Yeterlilik Tezi). TCMB Piyasalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Tabakoglu, A. (2005). Toplu Makaleler II İslâm İktisadı. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Unal, A. E. & Yetiz, F. (2017). “Parasal Genişlemeye Alternatif Arayışları”: Negatif Faiz. Politik Ekonomik Kuram Dergisi, 2(1): 66-78.
• Unal, M. R. (2011). “Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Araştırma Raporu”. Malatya: T.C. Fırat Kalkınma Ajansı Sektörel Araştırmalar Serisi- 3.
• Yilmaz, Y. (2019). “Osmanlı Devleti’nde Vergi Sistemi ve Vergi Denetimi”. Vergi Raporu Dergisi, 2019(232),: 11-22.
• Zaim, S. (1989). “Mimar Sinan Döneminin İktisadi Durumu”. Vakıf Haftası Dergisi, 6: 47-64.