Examining the Effects of Forgiveness Flexibility of University Students on Altruism with Structural Equation Model

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 32 - 47, 01.06.2021

Özge Ergi , Betül Düşünceli , Süleyman Demir

https://doi.org/10.47157/jietp.864777

Cited By: 1

Öz

The aim of this research is to analyze the effect of forgiveness flexibility of university students on altruism using the structural equation model. In the 2018-2019 academic year at Sakarya University Faculty of Education, a total of 716 students, 500 of whom were women (69.8) and 216 of whom were men (30.2), took part in the research. Altruism Scale, Forgiveness Flexibility Scale and Personal Information Form were used as data collection tools. Structural equation modeling was performed to determine the impact of forgiveness flexibility on altruism. As a result of the research, it has been seen that, among the university students, the recognition dimension of the forgiveness flexibility scale predicts the dimensions of aid based on physical strength and aid based on intimate feeling significantly; while it does not predict the dimensions of participating in volunteering activities, financial aid, aid under traumatic situations, aid to older people/patients and aid in educational process. The internalization and practice dimensions of forgiveness flexibility have been also found to predict all sub-dimensions of altruism significantly.

Anahtar Kelimeler

Forgiveness flexibility, altruism, structural equation model

Üniversite Öğrencilerinin Affetme Esnekliğinin Özgecilik Üzerindeki Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin affetme esnekliğinin özgecilik üzerindeki etkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesidir. Araştırmada Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde 2018-2019 akademik yılında öğrenim gören 500’ü kadın (69.8), 216’sı erkek (30.2) olmak üzere toplam 716 öğrenciye ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak Özgecilik Ölçeği, Affetme Esnekliği Ölçeği ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde, affetme esnekliğinin özgecilik üzerindeki etkisinin belirlenmesi için yapısal eşitlik modellemesi yapılmıştır. Araştırma sonucunda üniversite öğrencilerinde; affetme esnekliği ölçeğinin tanıma boyutunun özgecilik ölçeğinin fiziksel güce dayalı yardım ve yakınlık duygusundan kaynaklanan yardım boyutlarını anlamlı düzeyde yordadığı, gönüllü faaliyetlere katılma, maddi yardım, travmatik durumlarda yapılan yardım, yaşlı/hastalara yapılan yardım ve eğitim sürecinde yardım boyutlarını yordamadığı görülmektedir. Affetme esnekliği ölçeğinin içselleştirme ve uygulama boyutlarının ise özgecilik ölçeğinin tüm alt boyutlarını anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Affetme esnekliği, özgecilik, yapısal eşitlik modeli

Kaynakça

• Acar, M. C., & Apak, H. (2017). Sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin empatik eğilimleri ile özgecilik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 28(1), 93-112. (https://dergipark.org.tr/en/pub/tsh/issue/38637/448594)
• Ak, K. (2013). Üniversite öğrencilerinin özgecilik düzeylerinin yordayıcısı olarak yaşam amaçları. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Tez No: 327454)
• Akbaba S. (1994). Grupla psikolojik danışmanın sosyal psikolojik bir kavram olan özgecilik üzerindeki etkisi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi. (Tez No: 32138)
• Anderson, J., & Gerbing, W. (1988). Structural Equation Modelling in Practice: A Review and Recommended Two Stage Approach. Psychological Bulletin, 27(1), 5-24.
• Arpacı, P., & Özmen, D. (2014). Hemşirelik öğrencilerinin özgecilik ve empatik eğilim düzeyleri ve aralarındaki ilişki. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 11(3), 51-57. (https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TVRjd05EWTFOUT09)
• Asıcı, E. (2019). Affetme esnekliğinin ergenlerin iyi oluşunu yordayıcı rolü. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 17-31. doi: 10.17556/erziefd.440497.
• Avcı, D., Aydın, D. ve Özbaşaran, F. (2013). Hemşirelik öğrencilerinde empati-özgecilik ilişkisi ve özgeci davranışın bazı değişkenler açısından incelenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 108-113. doi: 10.5505/bsbd.2013.04706.
• Bagozzi, R. P., & Yi, Y. (2012). Specifications, Evaluation, and Interpretation of Structural Equation Models. Journal of the Academy of Marketing Science, 40, 8-34.
• Boylu, M. A. (2020). Üniversite öğrencilerinin özgecilik düzeyleri ile empatik eğilim ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi, Psikoloji Anabilim Dalı. (Tez No: 616344)
• Bugay, A., & Demir, A. (2012). Affetme arttırılabilinir mi?: Affetmeyi geliştirme grubu. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(37), 96-106. (https://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/138858-20140125102123-9.pdf)
• Burger, J. M. (2006). Kişilik. (Çev. İ.D. Erguvan Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayıncılık.
• Carlo, G., ve Randall, B. (2002). The development of a measure of prosocial behaviors for late adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 31(1), 31-44. doi:10.1023/A:1014033032440.
• Çolak, T. S. (2014). Affetme esnekliği kazandırmada logoterapi yönelimli grupla psikolojik danışmanın etkililiği [The effect of logotherapy oriented group counselling on gaining forgiveness flexibility]. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya. (Tez No: 363448)
• Çolak, T. S., Koç, M., Eker, H., & Düşünceli, B. (2017). Ortaöğretim öğrencilerinde affetme esnekliği ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Human Sciences, 14(1), 63-73. doi: 10.14687/jhs.v14i1.3578.
• Çolak, T.S., & Koç, M. (2016). Forgiveness flexibility. International Journal of Psychology and Educational Studies, 3(1), 14-30. doi:10.17220/ijpes.2016.01.002.
• Delibalta, A., Çağlar, E., & Evin Akbay, S. (2020). Forgiveness and forgiveness flexibility among university students: An experimental study. World Journal Education. 10(4), 104-114. doi: 10.5430/wje.v10n4p104.
• Doğan, D. (2018). SmartPLS ile veri analizi. Charleston: CreateSpace.
• Duru, E.(2002). Öğretmen adaylarında empatik eğilim düzeyinin bazı psikososyal değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(12), 21-35. (https://dergipark.org.tr/en/pub/pauefd/issue/11131/133128)
• Eker, H. (2017). Affetme esnekliği kazandırma amaçlı bilişsel davranışçı yönelimli grupla psikolojik danışma uygulamasının ergenlerdeki umutsuzluk üzerindeki etkisi. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Tez No: 462302)
• Ekşi, H., Sayın, M., & Çelebi, Ç. D. (2016). Üniversite öğrencilerinin özgecilik ve otantiklik seviyeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 14(32), 79-102. (https://dergipark.org.tr/tr/pub/ded/issue/37180/429026)
• Elmas, U. (1998). Bireylerin ana-baba tutumları ile özgecilik düzeyleri arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum. (Tez No: 72776)
• Enright, R. D. (1996). Counseling within the forgiveness triad: On forgiving, receiving forgiveness, and self forgiveness. Counseling and Values, 40(2), 107-126. doi: 10.1002/j.2161-007X.1996.tb00844.x.
• Freud, A. (2011). Ben ve Savunma Mekanizmaları. (Çev. Y. Erim). İstanbul: Metis Yayınları.
• Gartner, J. (1988). The capacity to forgive: An object relations perspective. Journal of Religion and Health, 27(4), 313-320.
• Gül, A. (2016). Otantiklik ve dindarlığın özgecilik üzerindeki rolünün incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Tez No: 441197)
• Gürlek, M., Erbaş, E., & Yeşiltaş, M. (2020). Affetmenin gücü: Affetme ikliminin öğrenme odaklılık, yardım davranışı ve işgören mutluluğu üzerindeki etkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 18(38), 767-790. doi: 10.35408/comuybd.593022.
• Hall, C.S. (2016). Freudyen Psikolojiye Giriş. (Çev. E. Devrim). İstanbul: Kaknüs Yayıncılık.
• Hao, Z., Jin, L., Lyu, R., & Akram, H. R. (2020). Problematic mobile phone use and altruism in Chinese undergraduate students: The mediation effects of alexithymia and empathy. Children and Youth Services Review, 118, 105402. doi:10.1016/j.childyouth.2020.105402.
• Harris, A. H., Thoresen, C. E., & Lopez, S. J. (2007). Integrating positive psychology into counseling: Why and (when appropriate) how. Journal of Counseling & Development, 85(1), 3-13. doi: 10.1002/j.1556-6678.2007.tb00438.x.
• Huang, J., Shi, H., & Liu, W. (2018). Emotional intelligence and subjective well-being: Altruistic behavior as a mediator. Social Behavior and Personality: an international journal, 46(5), 749-758. doi:10.2224/sbp.6762.
• İşmen, A. E., & Yıldız, S. A. (2005). Öğretmenliğe ilişkin tutumların özgecilik ve atılganlık düzeyleri açısından incelenmesi. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 42(42), 151-166. (https://dergipark.org.tr/en/pub/kuey/issue/10355/126789)
• Karakaş, A. C. (2014). Gerçeklik terapisi yönelimli dini başa çıkma psikoeğitim programının affetme esnekliği, empati ve stresle başa çıkma üzerindeki etkisi. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. (Tez No: 380202)
• Karakaş, A. C. (2017). Manevi zekanın iç yönelimli dindarlık, affetme esnekliği ve öznel iyi oluşla ilişkisi. Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi, 1(1), 53-63. doi: 10.32711/tiad.350504.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kasapoğlu, F. (2013). Üniversite öğrencilerinde iyilik hali ile özgecilik arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Tez No: 326664)
• Kasapoğlu, F. (2014). İyilik hali ile özgecilik arasındaki ilişkinin incelenmesi/An examınatıon of the relatıonship between wellness and altruısm. Hikmet Yurdu Düşünce-Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7(13), 271-288 doi: 10.17540/hy.v7i13.254.
• Kaya, F., & Peker, A. (2016). Üniversite öğrencilerinin affetme ve mükemmeliyetçilik düzeyleri arasındaki ilişki: Duygusal zekânın aracı rolü. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(4), 1086-1094. doi: 10.21547/jss.265492.
• Khalinbaylı, K. (2018). Üniversite öğrencilerinde özgecilik ve mükemmeliyetçilik anlayışı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Tez No: 520198)
• Kline, R. (1998). Principles and practice of structural equation modeling. NY: Guilford Press
• Kozan, H. İ. Ö., Kesici, Ş., & Baloğlu, M. (2017). Affedicilik ve duyguları yönetme becerisi arasındaki çoklu ilişkinin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 15(34), 193-215. (https://dergipark.org.tr/tr/pub/ded/issue/37287/430600)
• Küçüker, D. (2016). Affetme, affetmeme, bilişsel esneklik, duygu düzenleme ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Tez No: 445687)
• McCullough, M. E. (2008). Beyond Revenge: The Evolution of the Forgiveness Instinct. San Francisco: Jossey-Bass.
• Mert, A., & Gülmez, E. (2018). Özgecilik ile benlik ayrımlaşması arasındaki yordayıcı ilişkinin bazı değişkenlerle incelenmesi. Turkish Studies, 13(11), 961-989. (http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies. 13352)
• Morgan, C.T. (2011). Psikolojiye Giriş. (Çev. Ed. S. Karakaş ve R. Eski). Konya: Eğitim Kitapevi Yayınları.
• Mubarique, M. (2016). Ergenlerin anne ve babalarına güvenli bağlanmaları ile olumlu sosyal davranışları arasındaki ilişkide duygu düzenleme ve empatinin aracılık rolünün incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Tez No: 437351)
• Murdock, N. L. (2016). Psikolojik Danışma ve Psikoterapi Kuramları. (Çev. Ed. F. Akkoyun). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Odağ, C. (2017). Nevrozlar-1. İzmir: Odağ Psikanaliz ve Psikoterapi Eğit. Hiz. Org. Ltd. Şti. Yayınları
• PsychSmart. (2015). Aklımın Aklı: Psikoloji. (Çev. Ed. M. Durak, E. Durak-Şenol, U. Kocatepe) . Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ransley, C. (2004). Forgiveness: Themes and issues (Edit. Ransley, C. & Spy, T.). Forgiveness and the Healing Process: A central therapeutic concern.(10-32) New York: Brunner-Routledge.
• Sarı, E. (2014). Affetmenin kendini gerçekleştirme üzerindeki etkileri. Ilkogretim Online, 13(4), 1493-1501. doi: 10.17051/io.2014.06489.
• Scott, N., & Seglow, J. (2007). Altruism. McGraw-Hill Education.
• Sharf, R.S. (2012). Theories of Psychotherapy and Counseling: Concepts and Cases. Cengage Learning.
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2017). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahin, Y. (2015). Üniversite öğrencilerinin mutluluk, iyimserlik ve özgecilik düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Tez No: 395146)
• Terzi, Ş., & ErgünerTekinalp, B. (2013). Psikolojik Danışmada Güncel Kuramlar. Ankara: Pegem Akademi.
• Thompson, L. Y., Snyder, C. R., Hoffman, L., Michael, S. T., Rasmussen, H. N., & Billings, L. S. (2005). Dispositional forgiveness of self, others, and situations. Journal of Personality, 73(2), 313-359. doi: 10.1111/j.1467-6494.2005.00311.x.
• Topbaşoğlu-Altan, T., & Çivitci, A. (2017). Öfke ve yaşam doyumu arasındaki ilişkide affetmenin düzenleyici rolü. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 308-327. doi: 10.20875/makusobed.302756.
• Topuz, C. (2013). Üniversite öğrencilerinde özgeciliğin öznel iyi oluş ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Tez No: 333775)
• Ümmet, D. (2012). Üniversite öğrencilerinde özgecilik davranışının transaksiyonel analiz ego durumları ve yaşam doyumu bağlamında incelenmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. (Tez No: 319501)
• Ümmet, D., Ekşi, H., & Otrar, M. (2013). Özgecilik (altruism) ölçeği geliştirme çalışması [The study of development of altruism scale]. Değerler Eğitimi Dergisi [Journal of Values Education]. 11(26), 301-321. (https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/302416)
• Wade, N. G., & Worthington, E. L. (2005). In search of a common core: A content analysis of ınterventions to promote forgiveness. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 42(2), 160-177. doi:10.1037/0033-3204.42.2.160.
• Worthington, E. L. (2005). Initial Questions About the Art and Science of Forgiving (Edit. Worthington, E. L.) Handbook of Forgiveness,1-15. New York, Routledge .
• Yalom, I.D., & Leszcz, M. (2005). The Theory and Practice of Group Psychotherapy. New York: Basic Books.
• Yazgan-İnanç, B., & Yerlikaya, E. E. (2011). Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem Akademi.
• Yöntem, M. K., & İlhan, T. (2013). Benlik kurguları ve otantikliğin özgecilik üzerindeki yordayıcı gücünün incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 8(8), 2291-2302. doi: 10.7827/TurkishStudies.5477.