SAVUNMA SANAYİİ ÖNCÜ KURULUŞLARINDAN MAKİNE KİMYA ENDÜSTRİSİ ÇALIŞANLARINDA ÖRGÜT KÜLTÜRÜ, OTANTİK LİDERLİK VE ÖRGÜTSEL SİNİZM İLİŞKİSİNİN ANALİTİK DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 102 - 112, 29.12.2022

Halil Özcan Özdemir , Hasan Gökhan Doğan

Öz

Üçüncü milenyumun başlarından itibaren Türkiye Cumhuriyeti Devleti, savunma sanayii alanında oldukça başarılı bir süreç izlemiştir. Gerek ülke içerisinde gerekse bölgesel anlamda dikkate değer bir görünürlük kazanan bu durum, şüphesiz Türkiye’ nin stratejik hedefleri ve bu hedeflere yönelik gösterilen hassasiyetle doğrudan ilintilidir. Söz konusu başarıda, Milli Savunma Bakanlığı, bağlı kuruluşlar, ilgili kuruluşlar ve alt birimlerdeki çalışma ve çalıştırma metodolojisinin de önemi aşikardır. Bu araştırmada, savunma sanayii alanında önemli misyonlar üstlenen Makine Kimya Endüstrisi A.Ş çalışanlarının örgütsel olarak bazı süreçleri incelenmiştir. Bu süreçler, örgüt kültürü, otantik liderlik ve örgütsel sinizmdir. Her üç yaklaşım da, modern yönetim teknikleri bağlamında kurumlar kurumu olarak ifade edilebilecek devlet organizasyonlarında belirleyici olabilmektedir. Analitik olarak, söz konusu ilişkilerin incelenmesi amacıyla Makine Kimya Endüstrisi çalışanlarından 200 personelle anket uygulaması yapılmıştır. Elde edilen veriler için güvenilirlik analizi yapılmış, homojenlik testi uygulanmış ve sonrasında non-parametrik testlerden Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi yapılmıştır. Daha sonra, her üç olgunun da alt boyutları çerçevesinde korelasyon testi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, örgüt kültürü ve otantik liderlik alt boyutları bakımından eğitim durumu kısmen istatistiksel olarak farklılık göstermiş, örgütsel sinizm alt boyutları bakımından ise hiçbir sosyo-demografik değişken istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermemiştir. Korelasyon analizi sonuçlarına göre de, örgüt kültürünün tüm alt boyutları ile otantik liderliğin tüm alt boyutları arasında istatistiki yönden anlamlı-pozitif, örgüt kültürü alt boyutları ile örgütsel sinizm alt boyutları arasında negatif yönlü ve istatistiki yönden anlamlı sonuçlar olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, ahlaki, dengeli, şeffaf ve bireysel farklılıkların önemini göz önünde bulunduran yönetim anlayışlarına dikkat çekmenin yararlı olacağı ifade edilebilir. Ayrıca bu durumun otantik liderlikle harmoni edilip benimsenmesi kurum kültürü dönüşümünde katkı sağlayacak bir argüman olarak değerlendirilebilir. Bu dönüşüm genel anlamda tüm kurumlarda sağlanabilirse başarı, verimlilik, çalışan aidiyeti gibi hususlar için de bir destek niteliğinde olabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Örgüt kültürü, Otantik liderlik, Örgütsel Sinizm, Makine Kimya Endüstrisi.

Kaynakça

• Abdul Rashid, Z., Sambasivan, M., Johari, J. (2003). The influence of corporate culture and organisational commitment on performance, Journal of Management Development 22(8), 708-728. https://doi.org/10.1108/02621710310487873.
• Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: Bases and consequences. Genetic, social, and general psychology monographs, 126(3), 269.
• Davis W.D., Gardner W.L. (2004). Perceptions of politics and organizational cynicism: An attributional and leader–member exchange perspective. The Leadership Quarterly, 15(4), 439-465.
• Dean Jr, J. W., Brandes, P., & Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. Academy of Management review, 23(2), 341-352.
• Doğan, HG, Tezcan, M. (2021). The Relation Between Organizational Cynicism and Trust with Specific Focus on the Employees of Public Institution Operating in the Agricultural Sector: A Case Study of the Ataturk Forest Farm. J. Glob. Innov. Agric. Sci.,2021, 9(2):89-96, ISSN (Online): 2788-4546; ISSN (Print):2788-4538 DOI: https://doi.org/10.22194/JGIAS/9.9486
• Erkutlu, H. V., Özdemir, H. Ö., & Uslu, B. B. (2018). Otantik Liderlik ile Bilgi Yönetimi Arasındaki İlişkide Örgüt Kültürünün Düzenleyici Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(4), 68-96.
• Frost, P. J., Moore, L. F., Louis, M. R. E., Lundberg, C. C., & Martin, J. E. (1985). Organizational culture. Sage Publications, Inc.
• Gardner, W. L., Cogliser, C. C., Davis, K. M., & Dickens, M. P. (2011). Authentic leadership: A review of the literature and research agenda. The leadership quarterly, 22(6), 1120-1145.
• Güleç, E., Cankul, İ. H., & Yılmaz, S. (2019). Örgüt kültürünün örgütsel sinizme etkileri: Kamu ve özel hastanelerin karşılaştırılması. International Anatolia Academic Online Journal Social Sciences Journal, 5(2), 116-128.
• Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L. And Black, W. C. (1995): “Multivariate Data Analysis”, New Jersey: Prentice Hall.
• Kalağan, G. (2009). Araştırma görevlilerinin örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Kalağan G, Güzeller C.O. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 83-97.
• Lund, D. B. (2003); Organizational culture and job satisfaction, Journal of Business ve Industrial Merketing, 18(3), 219-236.
• Luthans, F., & Avolio, B. J. (2003). Authentic leadership development. Positive organizational scholarship, 241, 258.
• Miller I., Miller M., 2006. John Freund Matematiksel İstatistik. 6th çev. ed.: Ü. Şenesen., 551-552, Literatür Yayınevi, İstanbul.
• Novicevic, M. M., Harvey, M. G., Ronald, M., & Brown-Radford, J. A. (2006). Authentic leadership: A historical perspective. Journal of Leadership & Organizational Studies, 13(1), 64-76.
• Özdemir, H. Ö. (2017). Yöneticilerin otantik liderlik tarzlarının çalışanların sanal kaytarma ve sinizm davranışları üzerine etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
• Pohlert T. The pairwise multiple comparison of mean ranks package (PMCMR). R package 2014; 27.
• Polatcan, M, Titrek, O. (2014). The relationship between leadership behaviors of school principals and their organizational cynicism attitudes. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 141, 1291-1303.
• Schein, E. H. (1990). Organizational culture (Vol. 45, No. 2, p. 109). American Psychological Association.
• Ouchi, W. G., & Wilkins, A. L. (1985). Organizational culture. Annual review of sociology, 457-483.
• Walumbwa F.O., Avolio B.J., Gardner W.L., Wernsing T.S., Peterson S.J. (2008). Authentic leadership: development and validation of a theory-based measure. Journal of Management, 34(1), 89-126.
• Yetgin, M. A. (2016). Örgütsel psikolojik sermaye ve destekleyici örgüt kültürünün otantik liderlikte rolü: görgül bir arastirma/The Role of Psychological Capital And Supportive Organizational Culture On Authentic Leadership: An Empirical Study. Third Sector Social Economic Review, 51(2), 128.