FİRMA DEĞERİ ÜZERİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİR PERFORMANS BELİRLEYİCİLERİ: GLOBAL 100 EN SÜRDÜRÜLEBİLİR FİRMALAR ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 1, 70 - 87, 23.06.2023

Mihriban Coşkun Arslan , Bilgehan Çakmak Sel

Öz

Sürdürülebilir bir işletmeden söz edebilmek için finansal bilgiler tek başına yeterli olmamakta, bunun yanında niteliksel ve ölçülmesi zor olan finansal olmayan verilere de ihtiyaç duyulmaktadır. Bu araştırmanın amacı; küresel boyutta en sürdürülebilir işletmelerin sıralandığı Global 100 listesinde yer alan işletmelerin firma değeri üzerinde sürdürülebilir performans belirleyicilerinin etkisini ortaya koymaktır. Araştırma kapsamında Global 100’de bankacılık sektörü dışında, 2016-2021 yılları arasında faaliyet gösteren 14 işletmeye ait veriler üzerinde panel veri regresyon analizi yapılmıştır. Yapılan tahminci seçim ve varsayımdan sapma testleri sonrası elde edilen nihai modellerin analiz sonuçlarına bakıldığında genel olarak işletmelerin sürdürülebilirlik faaliyetleri ile firma değerleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu ve sürdürülebilir performans belirleyicilerinin en çok aktif karlılığı (ROA) ve özkaynak karlılığını (ROE) pozitif etkilendiği bununla birlikte Tobin Q oranı ile de negatif yönde anlamlı bir ilişki gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilir Kalkınma, Kurumsal Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilir Raporlama, Firma Değeri

DETERMINANTS OF SUSTAINABLE PERFORMANCE ON FIRM VALUE: THE CASE OF GLOBAL 100 MOST SUSTAINABLE BUSINESS

Öz

In order to be able to talk about a sustainable business, financial information alone is not sufficient, but also qualitative and difficult-to-measure non-financial data are needed. The purpose of this study is to reveal the impact of sustainable performance determinants on the firm value of the businesses listed in the Global 100 list, where the most sustainable businesses are ranked globally. Within the scope of the research, panel data regression analysis was conducted on the data of 14 enterprises operating in the Global 100 between 2016-2021, excluding the banking sector. The results of the analysis of the final models obtained after the estimator selection and deviation from assumption tests show that there is a significant relationship between the sustainability activities of the enterprises and their firm values in general, and that the determinants of sustainable performance are most positively affected by return on assets (ROA) and return on equity (ROE), while a significant negative relationship is observed with the Tobin's Q ratio.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Sustainable Development, Corporate Sustainability, Sustainable Reporting, Firm Value

Kaynakça

• Akarçay, Ç. (2014, Temmuz). Sürdürülebilirlik Muhasebesi Standartları Kurulu. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11(42), 1-11.
• Aksoy, E. E. (2017). Finansal Yönetim, Teorik Yaklaşımlar, Çözümlü Örnekler Ve Öneri Yaklaşımlar. Ankara: Gazi Yayıncılık.
• Aksoylu, S., & Taşdemir, B. (2020). Kurumsal Sürdürülebı̇lı̇rlı̇k Performans Değerlendı̇rmesı̇: Bist Sürdürülebı̇lı̇rlı̇k Endeksı̇nde Bı̇r Araştırma. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 95-106.
• Altun, N. (2018). Finansal Olmayan Bilgilerin Raporlanmasinda Küresel Raporlama Ilkeleri. Academic Review Of Humanities And Social Sciences, 1(1), 31-49.
• Ata, H. A., & AĞ, A. G. Y. (2010). Fi̇rma karakteri̇sti̇ği̇ni̇n sermaye yapisi üzeri̇ndeki̇ etki̇si̇ni̇n anali̇zi̇. Istanbul University Econometrics and Statistics e-Journal, (11), 45-60.
• Atabay, E. (2019). Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlari Ve Güvence Denetimi: Türkiye’de Gri Rehberine Göre Raporlama Yapan Firmalar Üzerinde Bir Araştirma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 21(4), 904-922.
• Bachoo, K., Tan, R., ve Wilson , M. (2013). Firm Value And The Quality Of Sustainability Reporting İn Australia. Australian Accounting Rewiev, 67-88.
• Baltagi, Badi H. (2005) Econometric Analysis of Panel Data, John Wiley and Sons.
• Baltagi, B. H., Bresson, G., & Pirotte, A. (2003). Fixed effects, random effects or Hausman–Taylor?: A pretest estimator. Economics letters, 79(3), 361-369.
• Başar, B. (2014). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Raporlaması Ve Finansal Performans Arasındaki İlişki: Borsa İstanbul’da İşlem Gören Kimya-Petrol-Plastik Sektörü Şirketleri Üzerine Bir Araştırma. Yönetim Ve Ekonomi Dergisi, 21(2), 59-72.
• Boiral, O., & Heras-Saizarbitoria, I. (2020). Sustainability Reporting Assurance: Creating Stakeholder Accountability Through Hyperreality?. Journal Of Cleaner Production, 243, 118596.
• Ceylan , A., & Korkmaz, T. (2015). İşletmelerde Finansal Yönetim. Bursa: Ekin Yayıncılık.
• Clark, T., Woodley, R. Ve De Halas, D. (1962). Bilimsel Yayınlarda Etik, Jeopolitik Yayınevi, Ankara.
• Coşkun Arslan, M., & Kısacık, H. (2017, Temmuz). Kurumsal Sürdürülebilirlik Çözümü: Üçlü Sonuç. The Journal Of Accounting And Finance(Özel Sayı), 18-34.
• Çabuk, A., & Lazol, İ. (2017). Mali Tablolar Analizi. Bursa: Ekin Yayıncılık.
• Delmas, M. A., Etzion, D., & Nairn-Birch, N. (2013). Triangulating Environmental Performance: What Do Corporate Social Responsibility Ratings Really Capture?. Academy Of Management Perspectives, 27(3), 255-267.
• Demircioğlu, E., & Ever, D. (2019). Sürdürülebilirlik Muhasebesinin Teorik Açıdan İncelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(3), 59-72.
• Drexhage, J., & Murphy, D. (2010). Sustainable Development: From Brundtland To Rio 2012. United Nations Headquarters, New York, 2010, 9-13.
• Düzer, M. , Önce S. (2018). Sürdürülebilirlik Performans Göstergelerine İlişkin Açıklamaların Finansal Performans Üzerine Etkisi(Doctoral Dissertation, Anadolu University (Turkey)).
• Dyllick, T., & Hockerts, K. (2002). Beyond The Business Case For Corporate Sustainability. Business Strategy And The Environment, 11(2), 130-141.
• Elkington, J. (1997). The Triple Bottom Line. Environmental Management: Readings And Cases, 2, 49-66.
• Ertuna, Ö. (2019). Muhasebe Teori Ve Uygulaması: Bugünü Ve Yarını. Muhasebe Ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, (17), 28-46.
• Frondel, M., & Vance, C. (2010). Fixed, random, or something in between? A variant of Hausman's specification test for panel data estimators. Economics Letters, 107(3), 327-329.
• Grı 2016: Https://Www.Globalreporting.Org/ Adresinden Alındı
• Gücenme Gençoğlu, Ü., & Aytaç, A. (2016). Kurumsal Sürdürülebilirlik Açısından Entegre Raporlamanın Önemi Ve Bıst Uygulamaları. . Journal Of Accounting & Finance, 51-66.
• Hawken, P. 1993. The Ecology Of Commerce: A Declaration Of Sustainability. New York: Harperbusiness.
• Herzig, C., & Schalttegger, S. (2006). Corporate Sustainability Reporting. An Overview. Sustainability Accounting And Reporting., 301-324.
• Hohnen, P. (2012). The Future Of Sustainability Reporting. Eedp Programme Paper (S. 1-16). Chatham House.
• Idowu, S.O. & I. Papasolomou. (2007). Are the corporate social responsibility matters based on good intentions or false pretences? An empirical study of the motivations behind the issuing of CSR reports by UK companies, Corporate Governance, 7 (2):136-147.
• IFAC (2023). The State of Play: Sustainability Disclosure & Assurance.
• Isaksson, R. & U. Steimle. (2009). What does GRI-reporting tell us about corporate sustainability?, The TQM Journal, 21 (2):168-181.
• Karadeniz, E., & Uzpak, B. (2019). Dünyada En Yüksek Marka Değerine Sahip Otel Zincirlerinin Sürdürülebilirlik Faaliyetlerinin Küresel Raporlama Girişimi İlkeleri Bağlamında İncelenmesi. Seyahat Ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(1), 6-20.
• Kaya, İ., & Akbulut, D. H. (2019). Sustaınabılıty Reportıng And Fırm Performance. Global Business Research Congress (S. 81-84). İstanbul: Press Academia Procedia
• Kayahan, T. (2014). Kurumsal sürdürülebilirlik ve muhasebeye yansımaları: Sürdürülebilirlik muhasebesi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5(1).
• Kolk, A. (2008). Sustainability, Accountability And Corporate Governance: Exploring The Reporting Practices Of Multinational Companies. Business Strategy And Environment, 17 (1), 1 – 15.
• Kuzey, C., & Uyar, A. (2017). Determinants Of Sustainability Reporting And Its Impact On Firm Value: Evidence From The Emerging Market Of Turkey. Journal Of Cleaner Production, 143, 27-39.
• Laskar, N. (2018). Impact Of Corporate Sustainability Reporting On Firm Performance: An Empirical Examination In Asia. Journal Of Asia Business Studies.
• Meadows, D. H., Meadows, D. L., & Randers, J. (1992). Beyond The Limits: Global Collapse Or A Sustainable Future. Earthscan Publications Ltd.
• Morhardt, J., Baird, S., & Freeman, K. (2002). Scorıng Corporate Envıronmental And Sustaınabılıty Reports Usıng Grı 2000, Iso 14031 And Other Crıterıa . Corporate Social Responsibility And Environmental Management, 215-233.
• Mutluay, A. H., & Turaboğlu, T. T. (2013). Döviz Kuru Değişimlerinin Firma Performansına Etkileri: Türkiye Örneği. Bddk Bankacılık Ve Finansal Piyasalar, 7, 59-78.
• Nikolaou, Ie, Tsalis, Ta, And Evangelinos, Kı (2019). A Framework For Measuring Corporate Sustainability Performance: A Strong View Of The Firm Based On Sustainability. Sustainable Production And Consumption, 18, 1 – 18
• Nobanee, H., & Ellili, N. (2016). Corporate Sustainability Disclosure İn Annual Reports: Evidence From Uae Banks: Islamic Versus Conventional. Renewable And Sustainable Energy Rewiews, 1336-1341.
• Önder, Ş. (2018). Impact Of Sustainability Performance Of Company On Its Financial Performance: An Empirical Study On Borsa Istanbul (Bist). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (56), 115-127.
• Önder, Ş. (2019). İşletmelerin Kurumsal Sosyal Sorumluluklari Ve Finansal Performansi Arasindaki İlişkinin Çift Yönlü İncelenmesi. Journal Of Accounting And Taxation Studies, 12(2), 181-196.
• Özbay, D. (2013). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Endeksi; Bir Model Önerisi. Yayınlanmış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özer, G. (2005). The Analysis Of Antecedents Of Customer Loyalty İn The Turkish Mobile Telecommunication Market. European Journal Of Marketing.
• Özmehmet, E. (2008). Dünyada Ve Türkiye Sürdürülebilir Kalkinma Yaklaşimlari. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 3(12), 1853-1876.
• Öztürk, A. İ., & Tunalı, D. H. Sanayi Sektörünün Finansal Gelişme Üzerindeki Etkisinin Panel Veri Analizi İle İncelenmesi.
• Pambudi, Sg Ve Meini, Z. (2023). Sürdürülebilirlik Raporunun Yönlendirici Değişken Olarak Kârlılık, Likidite Ve Firma Büyüklüğünün Şirket Değeri Üzerindeki Etkileri. Dergi Ekonomisi , 12 (01), 318-326 .
• Perego, P. And Kolk, A. (2012). Accountability Of Multinational Corporations For Sustainability: The Evolution Of Assurance Of Third-Party Sustainability Reports. [Journal Article] . Journal Of Business Ethics, 110 (2), 173 – 190.
• Pizzi, S. (2018). The Relationship Between Non-Financial Reporting, Environmental Strategies And Financial Performance. Empirical Evidence From Milano Stock Exchange. Administrative Sciences, 8(4), 76.
• Pothong, O., & Ussahawanitchakit, P. (2011). Sustainable accounting and firm survival: An empirical examination of Thai listed firms. Journal of Academy of Business and Economics, 11(3), 1-28
• Rahman, M. M. (2016). Financial Performance Analysis Of Scheduled Commercial Banks In Bangladesh. Universal Journal Of Accounting And Finance, 4(5), 165-184
• Robinson, C., & Schumacker, R. E. (2009). Interaction effects: centering, variance inflation factor, and interpretation issues. Multiple linear regression viewpoints, 35(1), 6-11.
• Saban, M., Küçüker, H., & Küçüker, M. (2017). Kurumsal Sürdürülebilirlik İle İlgili Raporlama Çerçeveleri Ve Sürdürülebilir Raporlamada Muhasebenin Rolü. İşletme Bilimi Dergisi, 5(1), 101-115.
• Sak, A., & Dalgar, H. (2020, Ocak). Kurumsal Sürdürülebilirliğin Firmaların Finansal Performansına Etkisi: Bıst Kurumsal Sürdürülebilirlik Endeksindeki Firmalar Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe Ve Finansman Dergisi(85), 173-186.
• Sampong, F., Song, N., Boahene, K., & Wadie, K. (2018). Disclosure Of Csr Performance And Firm Value: New Evidence From South Africa On The Basis Of The Grı Guidelines For Sustainability Disclosure . Sustainability, 1-28. Schadewitz, H., & Niskala, M. (2010). Communication Via Responsibility Reporting And Its Effect On Firm Value In Finland. Corporate Social Responsibility And Environmental Management, 17(2), 96-106.
• Sotorrio, Ll And Sánchez, Jlf (2010). Corporate Social Reporting For Diverse Audiences: The Case Of Multinational Companies İn Spain. Corporate Social Responsibility And Environmental Management, 17 ( 5 ), 272 – 283
• Supriyadi, S., Sulistiyo, A. B., & Roziq, A. Influence Disclosure Of Sustainability Report And Company Size On Dividend Policy And Company Value With Profitability As Intervening Variables.
• Sümer, K. K. (2006). White'ın heteroskedisite tutarlı kovaryans matrisi tahmini yoluyla heteroskedasite altında model tahmini. Istanbul University Econometrics and Statistics e-Journal, (4), 17-24.
• Swarnapali, N., & Le, L. (2018). Corporate Sustainability Reporting And Firm Value: Evidence From A Developing Country. The International Journal Of Organizational Innovation, 10(4), 69-78.
• Şahin, Z., & Çankaya , F. (2018, Aralık). Türkı̇ye’de Grı Rehberı̇ne Göre Hazırlanan Sürdürülebı̇lı̇rlı̇k Raporlarının İçerı̇k Analı̇zı̇. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(4), 860-879.
• Şakar, A. Y., & Sarıdoğan, A. A. (2016). Development Of Sustainability Accounting Standards. Eurasian Business & Economics Journal S, 1, 43-52.
• Şenol, Z. Karaca, S. S. (2017). Finansal risklerin firma değeri üzerine etkisi: BIST örneği. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 3 (1), 1-18. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/gjeb/issue/27485/287875
• Tarakçıoğlu Altınay, A. (2016). Entegre Raporlama Ve Sürdürülebilirlik Muhasebesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(25), 47-64.
• Topal, M., Eyduran, E., Yağanoğlu, A. M., SÖNMEZ, A., & Keskin, S. (2010). Çoklu Doğrusal Bağlantı Durumunda Ridge Ve Temel Bileşenler Regresyon Analiz Yöntemlerinin Kullanımı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(1), 53-57.
• Tschopp, D., & Nastanski, M. (2014). The Harmonization And Convergence Of Corporate Social Responsibility Reporting Standards. Journal Of Business Ethics, 125(1), 147-162.
• Tüm, K. (2014). Kurumsal Sürdürülebilirlik Ve Muhasebeye Yansımaları: Sürdürülebilirlik Muhasebesi. Akademı̇k Yaklaşımlar Dergı̇sı̇, 5(1), 58-81.
• Yanik, S., & Türker, İ. (2012). Sürdürülebilirlik Ve Sosyal Sorumluluk Raporlamasındaki Gelişmeler (Tümleşik Raporlama). İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (47).
• Yerdelen Tatoğlu, F., Panel Veri Ekonometrisi: Stata Uygulamalı, Beta Basım Yayım, 6.bs., İstanbul, 2021.
• Yu, M., & Zhao, R. (2015). Sustainability And Firm Valuation: An International Investigation. International Journal Of Accounting And Information Management.
• Yükçü, S., & Kaplanoğlu, E. (2016). Sürdürülebilir Kalkınmada Finansal Olmayan Raporlamanın Önemi. Muahasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18(Özel Sayı 1), 63-101.
• Wakefield, P. (1982). Is Unep Still A Good Investment?. Environment: Science And Policy For Sustainable Development, 24(4), 7-38.
• Wilson, M. (2003). Corporate sustainability: What is it and where does it come from. Ivey business journal, 67(6), 1-5.