DİJİTAL EKONOMİ VE DİJİTAL EKONOMİNİN VERGİLEMEYE ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 123 - 134, 16.12.2024

Sebiha Yıldız

Öz

Küreselleşmenin hız kazanması tüm dünya devletlerini birbirine yakınlaştırarak tüm ulus şirketlerinin uluslararası arenada rahat bir şekilde dolaşmasını sağlamıştır. Dünyanın hızla dijitalleşme eğilimine girmesi bütün alanları etkilediği gibi dijital iş modellerini de etkilemiştir. İnternetin yaşamın tüm alanlarında geniş olarak kullanılması, dijital alanlardaki ticari işlemlerin yaygın olarak kullanılmasına zemin hazırlamıştır. Teknolojik gelişim ve dönüşüme paralel olarak dijital ekonomi gündeme gelmiştir. Dijital Ekonomi; genel olarak dijital teknoloji kapsamında elektronik ticaret (e-ticaret) vasıtasıyla mal ve hizmet ticaretini kolay hale getiren sanal pazarlara verilen isimdir. Dijital ekonomi kavramı, dijital araçların ve mobil uygulamalar, sosyal ağlar gibi yüksek teknolojilerin kullanılması olarak da tanımlanabilir. Dijitalleşme olgusunun tüm küresel pazara yayılması ve işletmelerin yerel düzeyde hukuki ve fiziksel varlığı gerektirmeden faaliyetlerini sürdürebilmesi, elde edilen kazancın vergilendirilme sorununu ortaya çıkarmaktadır Bu çalışmada dijital ekonomi kavramı açıklanarak dijital ekonominin vergilendirmeye olan etkisinden bahsedilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dijital Ekonomi, Dijital Ekonomi ve Vergileme, Dijital Ekonominin Vergilemeye Etkisi

Kaynakça

• Akkaya,H. ve Gerçek, A.(2019). OECD ve Seçilmiş Bazı Ülkelerde Dijital Ekonominin Vergilendirilmesi: Türkiye İçin Çıkarımlar. InternationalJournal of Public Finance,4(2),166-188.
• Altay Topçu,B.(2021). Dijital Ekonomi ve Göstergelerinin Sürdürülebilir Kalkınma Üzerindeki Etkisi: AB Ülkeleri Örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi,4(2),455-465.
• Arslan Olcay, C. ve Genç, Ö. (2021). “Dijital Ekonomi: Kavram, Tanım Ve Ölçümü Üzerine Bir Değerlendirme”. International SocialMentalityandResearcherThinkersJournal, (Issn:2630-631X) 7(49),2238-2247.
• Artar, Y. (2019).Dijital Ekonomide Vergilendirme, Finansal Raporlama ve Denetime İlişkin Sorunlar: Türkiye Açısından Çözüm Önerileri,Yayınlanmış Doktora Tezi,Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,İstanbul.
• Bayraç,H.N.(2003).Yeni Ekonomi’nin Toplumsal, Ekonomik Ve Teknolojik Boyutları.Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.4(1),42-62.
• Biçer,R.veErginay,M. (2015).OECD Matrahın Aşındırılması ve Kârın Aktarılması Eylem Planı ve Türkiye’ye Etkileri.Vergi Sorunları Dergisi,38(326),54-68.
• Bulut,E. ve Ateş, A.(2015).Bedava Emek: Dijital Ekonomide Kültür Üretimi. Folklor/Edebiyat,21(83),343-363.
• Demirhan, H. (2020).Dijital Hizmet Vergisinin Dünyadaki Uygulamaları ve Türkiye İle Karşılaştırmalı Analizi.TheJounral Of Social Science,4(7),73-86.
• Etim, R.S. Jeremiah, M.S ve Dan,PB.(2020).TaxComplianceandDigitalization of NigerianEconomy: The EmpiricalRevie. American International Journal of SocialScience ,9 (2):42-50.
• Gözüküçük, MF.(2020). Dijital Dönüşüm ve Ekonomik Büyüme,Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Harpaz, A. (2021). Taxation Of The DigitalEconomy: Adapting A Twentieth-Century TaxSystemTo A Twenty-First-Century Economy.The Yale Journal Of InternatıonalLaw,46(57),58-101.
• Kaplanhan,F.(2020).Dijitalleşme, Vergi ve Egemenlik Sorunu.Bilişim Teknolojileri ve İletişim: Birey ve Toplum Güvenliği.(141-162).İstanbul:Türkiye Bilim Akademisi.
• Karaçor, Z.; Güvenek, B. ve Karadoğan, E. (2020). “Ekonominin Değişen Maskesi: Dijital Ekonomi”, Journal Of Social, HumanitiesandAdministrativeSciences,6(34),2140-2149
• Kara,M.C. ve Öz,E.(2016).Dijital Vergilemeye Küresel Bir Bakış.Vergi Dünyası Dergisi,(424),30-37
• Kelbesa,M.(2020).DigitalServiceTaxesandTheir Application: https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/16968/914_Digital_Service_Tax.pdf?sequence=1.(19.04.2024).
• Kofler, G. ve Sinnig, J. (2019). EqualizationTaxesand the EU’s ‘Digital Services Tax’. INTERTAX. 47( 2),176-200.
• Konu,A.(2020). Sürdürülebilir Kalkınma Ve Dijital Ekonomi İlişkisi: AB Ülkeleri İçin Bir Araştırma Akademik İncelemeler Dergisi,15(2),655-678.
• Korkmaz, M. ve Osmanoğlu, C. (2019). Küreselleşmenin Birey ve Toplum Hayatına Etkileri ve Din Eğitimi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi,8(1),951-967.
• Mert,H.,Bayar,E.(2020).Dijital Ekonomi, Vergilendirilmesi ve Karşılaşılan Sorunlar.PressAcademia Procedia,11(6), 28-33.
• Mpofu, F. Y. (2022). Taxation Of The DigitalEconomyAnd Direct Digital Service Taxes: Opportunities,Challenges,AndİmplicationsForAfricanCountries. Economies.10(9),219. https://doi.org/10.3390/economies10090219.
• Nazarov, M., Mikhaleva, O. ve Fomin, E.(2019). DıgıtalEconomy: RussıanTaxatıonIssues.V. Mantulenko (Ed.),International Scientific Conference "Global ChallengesandProspects of the Modern Economic Development57. The EuropeanProceedings of Social&BehaviouralSciences(s. 1269-1276).Future Academy.
• Niu,F.(2022).The Roleof the DigitalEconomy İn RebuildingandMaintainingSocialGovernanceMechanism.Frontiers in Public Health.9:1-11.
• Oğuz, N.S. ve Yıldız, H.E. (2023). Türkiye’de Dijital Hizmet Vergisinin Değerlendirilmesi, Anadolu University Journal of Faculty of Economics, 5(2), 83-97.
• Oktay, C. (2020). Dijital Ekonominin Boyutu, Vergilendirilmesine Yönelik OECD Çalışmaları, Öneriler, Örnek Ülke Uygulamaları ve Türkiye’de Yapılan Düzenlemeler ve Dijital Hizmet Vergisi. Ver giSorunları Dergisi. 376,95-116.
• Olbert, M. ve Spengel, C. (2017). International Taxation İn The DigitalEconomy: challengeaccepted?,. World Tax ,(3),4-44.
• Özcan, P.M. (2016).Dijital Ekonominin Vergilendirilmesinde Karşılaşılan Sorunlar: BEPS 1Nolu Eylem Planı Kapsamında Bir Değerlendirme. Electronic Journal Of VocationalColleges, 6(2), 73-82.
• Rukundo, S. (2020). Addressing The Challenges Of Taxation Of The DigitalEconomy: LessonsForAfricanCountries.Research in Brief (52).
• https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/bitstream/handle/20.500.12413/14990/ICTD_WP105.pdf?sequence=1&isAllowed=y, (15.06.2024).
• Saraçoglu,F.(2015).G20 Antalya Liderler Bildirgesi ve Matrah Aşındırma ve Kar Aktarımı (BEPS) Eylem Planı.Mali Çözüm Dergisi,(25),69-84 .
• Temur,Y.(2020).Sanal Dünyalar Çerçevesinde Oyun Ekonomisi ve Vergilendirilmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi,9(2),1187-1197.
• Terada-Hagiwara, A., Gonzales, K., veWang,J. (2019). TaxationChallenges in a DigitalEconomy—The Case of the People’sRepublic of China. https://www.adb.org/sites/default/files/publication/504616/adb-brief-108-taxation-digital-economy-peoples-republic-china.pdf.(19.04.2024).
• Ubay, B. (2020).Dijital Ekonominin Dijital Vergi Cennetlerinin Gelişimine Etkisi. KOCATEPE İİBF Dergisi,22(1), 28- 44.
• Zhu, C. X. (2021). Analysis on Tax Collection and Management of DigitalEconomy.In E3S Web of Conferences. EDP Sciences. (253).
• Picciotto,S.(2017). The G20 and the “Base Erosion and Profit Shifting (BEPS) Project“.Discussion Paper / Deutsches Institut für Entwicklungspolitik. https://www.idos-research.de/uploads/media/DP_18.2017.pdf, (01.07.2024)
• OECD (2013).Action Plan on Base Erosion and Profit Shifting, OECD Publishing. https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/9789264202719-en.pdf?expires=1719825980&id=id&accname=guest&checksum=A8A7DA13396011C12CE38327F81A51A7, (01.07.2024). Oguttu,A.W. Oguttu, AnnetWanyana. 2017. Tax Base Erosion and Profit Shifting in Africa—Part 2: A Casritique of Some Priority OECD Actionsfrom an African Perspective, https://www.ictd.ac/publication/ictd-wp64/, (01.07.2024).