Akıllı ulaşım sistemleri (AUS) ve kalkınma ajansları

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 33 - 55, 30.10.2018

Ertuğrul Burak Meriç

Öz

Teknoloji her şeyi değiştirdi! Ve değiştirmeye devam ediyor. İnsanoğlu
dünya üzerindeki yaşamında teknolojinin sağladığı kolaylığı gördükten sonra
ondan hiçbir zaman vaz geçmedi. Hatta onun kendisi için düşünüp en doğru kararı
verebileceğini keşfetmesi ile birlikte yeni bir dönem başlattı. Artık
teknolojiyi yalnızca günlük yaşamındaki sistemlerin bir parçası olarak değil bu
sistemlere “akıllı” nitelik kazandırmak için kullanmaya başladı. Bunlardan
birisi, bilgi ve iletişim teknolojilerinin ulaştırma sistemlerinde kullanılması
sonucu ortaya çıkan Akıllı Ulaşım Sistemleridir (AUS).

Trafikte yayalara ve sürücülere geçiş sıralaması vererek yönlendirme
yapan trafik ışıkları, insan yerine karar veriyor olması açısından bakıldığında
ilk AUS uygulamaları olduğu söylenebilir. Ancak AUS kavramının bilgi ve
iletişim teknolojilerini de içerecek şekilde günümüzde ulaştığı kapsam
açısından bakıldığında ilk uygulama, 1960’lı yıllar sonrasında kullanılmaya başlayan
elektronik değişken mesaj işaretleri ve kırmızı ışık kameralarıdır.Türkiye’de
ise AUS, 2000’li yıllarda çeşitli ulusal politika dokümanları içerisine girerek
bir ihtiyaç olduğunu göstermiştir. Ancak özel olarak üzerinde çalışılması
gereken bir konu olduğunun tescili ve izlenecek yolların belirlenmesi, 2014
yılında hazırlanan Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi ile
olabilmiştir.

AUS gibi ulusal kalkınmaya katkısı
olabilecek birçok kritik konuyu resmi olarak tespit eden Kalkınma Bakanlığı,
bölgesel kalkınmada kurumsal bir araç olan kalkınma ajanslarının kurulmasında
Koordinatör olarak aktif rol almıştır. Bu çalışmanın amacı, Güney Marmara
Kalkınma Ajansı (GMKA) bakış açısıyla ulusal seviyede ele alınan AUS’a bölgesel
düzeyde faaliyet gösteren kalkınma ajanslarının katkılarının neler
olabileceğinin incelenmesidir.

Anahtar Kelimeler

Ulusal AUS Stratejisi, Kalkınma Ajansı, Ajans Destegi

Kaynakça

• [1] Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi (2014-2023) ve Eki Eylem Planı (2014-2016), Ankara, Türkiye, 2014, 11, 5, 3,6,21-27, 50-53, 54, 59-64, 59 ve 63, 61, 59-61 ve 63-64, 30-31.
• [2] Karasu, K. Memleket Siyaset Yönetim, “Yerelleşme Söylemi ve Bölge Kalkınma Ajansları”, Cilt: 4, S. 11, 2009, 7.
• [3] TBMM, Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun Tasarısı ve Avrupa Birliği Uyum ile Plan ve Bütçe Komisyonları Raporları (1/950), Ankara, Türkiye, 2005, 43,6,3,43-45,50,55 ve 56, 45 ve 50, 24.
• [4] Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomi Komisyonu, Intelligent Transport Systems (ITS) for Sustainable Mobility, Cenevre, İsviçre, 2012, 84.
• [5] GSMA, Mobilizing Intelligent Transportation Systems (ITS), Londra, İngiltere, 2015, 1.
• [6] Birleşmiş Milletler Asya Pasifik Ekonomi ve Sosyal Komisyonu, Intelligent Transportation Systems for Sustainable Development in Asia and the Pacific, 2015, 2, 12-13.
• [7] ABD Ulaştırma Bakanlığı, ITS Strategic Plan 2015-2019, Washington, ABD, 2014, 1.
• [8] Yeşil, A. M. Yenilikçi ve Akıllı Haberleşen Araç Teknolojileri Kümelenme Çalıştayı, “Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Stratejisi”, İstanbul, Türkiye, 12 Şubat 2016, 10-13, 17.
• [9] AUSDER, Akıllı Ulaşım Sistemleri Derneği Tüzüğü, http://www.ausder.org.tr/wp-content/uploads/2017/10/TUZUK.pdf, (05.03.2018).
• [10] AUSDER, Misyon-Vizyon, http://www.ausder.org.tr/kurumsal/vizyon-misyon, (05.03.2018).
• [11] YÖK, Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşması Projesi Kapsamında Pilot Yükseköğretim Kurumları Belirlendi, http://yok.gov.tr/web/guest/icerik/-/journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/31670499, (27.12.2017).
• [12] YÖK, Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşması Programı Değerlendirme Toplantısı, http://yok.gov.tr/web/guest/icerik/-/journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/38139850, (27.12.2017).
• [13] HÜRRİYET, YÖK'ten Üniversitelere ‘Kalkınma’ Çağrısı, http://www.hurriyet.com.tr/egitim/yokten-universitelere-kalkinma-cagrisi-40758889, (13.03.2018).
• [14] Resmi Gazete, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Akıllı Ulaştırma Sistemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi, 15.11.2017, S. 30241.
• [15] Halkier, H. 1. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu: Kalkınma Ajansları, “Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Çok Düzlemli Yönetişim: Avrupa Perspektifi”, Ankara, Türkiye, Eylül 2006, 17.
• [16] Akın, N. 1. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu: Kalkınma Ajansları, “Bölgesel Kalkınma Araçları ile Kalkınma Ajanslarının Uyum, İşbirliği ve Koordinasyonu”, Ankara, Türkiye, Eylül 2006, 296.
• [17] Kırankabeş, M. C. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, “Yeni Bölgesel Kalkınma Politikasının Yerel Aktörleri Olarak KalkınmaAjanslarının Etkiliğinin Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği”, S. 35, Kütahya, Türkiye, 2013, 260.
• [18] Öztürk, DPT, Uzmanlık Tezi, A. Homojen ve Fonksiyonel Bölgelerin Tespiti ve Türkiye için İstatistiki Bölge Birimleri Önerisi, Ankara, Türkiye, 2009, iii, 1.
• [19] Kalkınma Bakanlığı, Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi 2014-2023, Ankara, Türkiye, 2014, 95, 101, 137, 89.
• [20] Resmi Gazete, “İmar Kanunu”, 03.05.1985, S. 187496.
• [21] Resmi Gazete, “Bakanlar Kurulu Kararı (2009/15433)”, 18.09.2009, S. 27353.
• [22] Kalkınma Bakanlığı, Kalkınma Ajansları Destek Yönetimi Kılavuzu, Ankara, Türkiye, 2017,
• [23] Resmi Gazete, “Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, 15.09.2017, S. 30181.
• [24] GMKA, Ajans Destekleri Nelerdir?, https://www.gmka.gov.tr/ajans-destekleri-nelerdir, (19.03.2018).
• [25] GMKA, Kapanan Destek Programları, https://www.gmka.gov.tr/kapanan-destek-programlari, (20.03.2018).
• [26] Kaynak: 29th Intelligent Vehicles Symposium (IV’18), http://www.2018iv.org/, (01.03.2018)