Türkiye’deki Bölgelerin Elektrik Tüketim Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ile Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 27 - 48, 10.11.2019

Cuma Çiçek , Hale Kırer Sılva Lecuna

Öz

Elektrik kavramı, 1600’lü yıllarda
İngiliz bilim adamı William Gilbert tarafından ilk kez incelenmiştir. Elektrik,
kuralları geliştirmeden önce entelektüel bir merak olarak fizik dünyasında
varlığını sürdürmekteydi. Zaman içerisinde kümülatif olarak ilerleyen
çalışmalar ve deneyler sonucunda elde edilen verimin yüksek olması nedeniyle,
günümüzde dünya ülkelerinin önemli bir enerji kaynağı olarak yaşamın her
alanında boy göstermektedir. Son on yıl içerisinde elektriğin verimli
kullanılması için ülkeler birçok çalışma yapmaktadır. Bu çalışmanın amacı,
Türkiye’deki illerin elektrik tüketiminin etkinlik değerlerinin belirlenmesi ve
etkin olmayan iller için gerçekleştirilmesi gereken projelerin belirlenmesidir.
Söz konusu bu çalışmada 2018 yılı içerisinde Türkiye’deki 7 Bölge’nin elektrik
tüketimi etkinliğinin karşılaştırması girdiye yönelik CCR, BCC Veri Zarflama
Analizi - VZA  (Data Envelopment Analist
– DEA) modelleri kullanılarak yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, girdi
değişkenleri olarak aydınlatma, mesken, sanayi, ticarethane; çıktı değişkeni
ise tüketici sayısı değerleri kullanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda Akdeniz
bölgesinde elektrik tüketiminin, diğer bölgelere kıyasla daha verimli olduğu
doğrultusunda bulgular elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Veri Zarflama Analizi, Elektrik Tüketimi

Kaynakça

• Referans 1 Abbott, M. (2006). The productivity and efficiency of the Australian electricity supply industry. Energy Economics, 28, 444-454.
• Referans 2 Abderrazak, A. I. (2013). “Market Structure and Performance. International Journal of Economics and Financial, 345-354.
• Referans 3 Akdal, S. E. (2013). Sağlık kurumlarında performans yönetimi ve veri zarflama analizi tekniği ile bölgesel etkinlik analizi uygulaması. İstanbul: Beykent Üniversitesi.
• Referans 4 Akdoğan, M. (2001). Veri zarflama analizi tekniği ile sigorta şirketlerinin etkinlik ölçümü: Türkiye örneği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Referans 5 Akyol, M. (2005). Gülhane Askeri Tıp Akademisi 1000+200 yataklı eğitim hastanesi klinikleri üzerine veri zarflama analizi (VZA) yöntemi ile verimlilik analizi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi / Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Referans 6 Al, U. (2008). Türkiye’nin Bilimsel Yayın Politikası: Atıf Dizinlerine Dayalı Bibliyometrik Bir Yaklaşım (Yayımlanmamış Doktora Tezi). ANKARA: Hacettepe Üniversitesi.
• Referans 7 Andries, A. M. (2011). The Determinants of Bank Efficiency and Productivity Growth in the Central and Eastern European Banking Systems. Eastern European Economics, 49:6,, 38-59.
• Referans 8 Arı, E., & Yıldız, Z. (2016). Bireylerin Yaşam Memnuniyetini Etkileyen Faktörler.
• Referans 9 Aydın, A. (2019). Oecd ülkelerinin sağlık hizmetleri etkinliğinin veri zarflama analizi yöntemi ile değerlendirilmesi. Aydın: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Referans 10 Ayrıçay, Y. (2012). 1997-2012 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE İLGİLİ YAYINLANAN AKADEMİK ÇALIŞMALAR. Sütçü İmam Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 50-84.
• Referans 11 Balkan, D. (2009). Sivas ili ortaöğretim kurumlarının eğitim etkinliklerinin veri zarflama analizi ile ölçülmesi. Gaziantep: Gazi Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı.
• Referans 12 Bayraç, H. N. (2009). KÜRESEL ENERJİ POLİTİKALARI VE TÜRKİYE: PETROL VE DOĞAL GAZ KAYNAKLARI AÇISINDAN BİR KARŞILAŞTIRMA. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 115-142.
• Referans 13 Bayraç, N. (2010). Enerji Kullanımının Küresel Isınması Etkisi Ve Önleyici Politikalar. Eskişehir Osmangazi Üniverstesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 229-259.
• Referans 14 Baytok, A. (2019). Turizm İşletmeciliği Alanında Yapılan Yüksek Lisans Tezlerinin Değerlendirilmesi: Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 287-305.
• Referans 15 Behdioğlu, S., & Özcan, G. (2009). Veri Zarflama Analizi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Vol: 14, Issue: 3,, 301-326.
• Referans 16 Borovicka, J. (2007). Banking Efficiency and Foreign Ownership in Transition: Is There Evidence of a Cream-Skimming Effect? . Financial Stability Report, 68-82.
• Referans 17 Boyd, G. P. (2000). Estimating the linkage between energy efficiency and productivity. Energy Policy, 289–296.
• Referans 18 Bozdağ E. G., A. M. (2016). Bankacılık Sisteminde Etkinlik ve Verimlilik (Veri Zarflama Analizi ile Bir Uygulama). Aksaray Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Vol:2, Issue: 1,, 33-47.
• Referans 19 Cambridge Üniversitesi Basını. . (2001). Makroekonomide Nedensellik. Makroekonomide Nedensellik.
• Referans 20 Coelli, T. (1996). Centre for efficiency and productivity analysis (CEPA) working papers. Australia.: Econometrics Universíty of New England Armidale,.
• Referans 21 Cooper, W. (2001). SENSİTİVİSTY AND STABİLİTY ANALYSİS. JOURNAL OF PRODUCTİVİTY ANALYSİS, 217-246.
• Referans 22 Cooper, W. W. (2001). Sensitivity and stability analysis in. Journal of Productivity Analysis, 217-246.
• Referans 23 Çipil, F. (2015). EFFICIENCY ANALYSIS OF TURKEY’S ROAD TRANSPORTATION SYSTEM USING DATA ENVELOPMENT METHOD. Gazi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 143-172.
• Referans 24 Diallo, B. (2018). Bank efficiency and industry growth during financial crises Economic Modelling. Volume 68.
• Referans 25 Doğan, Ö. (2008). KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YÖNTEMİYLE FAALİYET DENETİMİ: KAPADOKYA ÖRNEĞİ. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 239 - 259.
• Referans 26 Dursun, F. (2013). VERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE ÇAĞRI MERKEZLERİ ETKİNLİK KIYASLAMA. İSTANBUL: MARMARA.
• Referans 27 Ekinci, D. (2014). Bölgesel Kalkınma Politikalarının Etkinliği: Türkiye Alt Bölgeler Bazında Bir Uygulama . Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2014 18 (2): 281-298, 281-298.
• Referans 28 Fare, R. G. (1990). Productive growth in Illinois electric utilities. Resources and Energy. 383–398.
• Referans 29 Fare, R. G. (1996). An activity analysis model of the environmental performance of firms – application to fossil-fuel-fired electric utilities. Ecological Economics, 161-175.
• Referans 30 Fare, R. G. (1998). Malmquist productivity indexes: A survey of theory and practice. Kluwer Academic Publishers, 127-190.
• Referans 31 Gövdeli, T. (2018). ENERJİ TÜKETİMİ İLE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ: PANEL VERİ ANALİZİ. GAZİANTEP: GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI.
• Referans 32 Güç, F. (2019). Veri zarflama analizi ile performans değerlendirmesi ve sağlık alanında bir uygulama. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Referans 33 GÜLER, B. K., & EMEÇ, H. (2006). YAŞAM MEMNUNİYETİ VE AKADEMİK BAŞARIDA İYİMSERLİK ETKİSİ.
• Referans 34 Güler, M. (2014). Sağlık kuruluşları performansının veri zarflama analizi ile incelenmesi ve bir uygulama. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Referans 35 Gülsevin, G. (2014). Türkiye'deki illerin eğitim göstergelerine göre veri zarflama analizi ile incelenmesi. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Referans 36 Horasan, E. (2013). Türkiye'de sigorta şirketlerinin kurumsal yatırımcı olarak finansal piyasalardaki etkinliğinin veri zarflama analizi ile ölçümü. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Referans 37 Hu, J. K. (2007). Efficient energy-saving targets for APEC economies. Energy Policy 35, 373–382., 373-382.
• Referans 38 K. Sarica, I. O. (2017). Efficiency assessment of Turkish power plants using data development analysis. Energy, 32, , 1484-1499.
• Referans 39 Kamu Politikaları Konferansı Serisi, . (1985). Kamu Politikaları Konferansı Serisi, 22, s. 255-304., (s. 22, s. 255-304.).
• Referans 40 Karademir, Ç. (2013). Eğitim merkezlerinde etkinlik analizleri: Veri zarflama analizi kullanarak performans analizi. Ankara: Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İşletme Anabilim Dalı.
• Referans 41 KARAYOLU TAŞIMACILIĞI OPTİMİZASYONU (VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE MERSİN İLİNDE BİR UYGULAMA). (2017). İİSBF SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ.
• Referans 42 Kıranoğlu, M. E. (2005). Türk illerinin ikinci öğretim eğitim verimliliklerinin ölçülmesi: Bir veri zarflama analizi uygulaması. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Referans 43 Kırer, H. (2013). Malmquist Indices of Productivity Change in Turkish Banking Sector for the Period Between 2002-2011. ournal of Social Policy Conferences, Issue: 64-65, 1-2, , 75-86.
• Referans 44 KOÇAK, İ. (2016). TÜRKİYEDEKİ ELEKTİRİK TÜKETİMİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE İNCELENMESİ. POLİTİK DERGİ, 50-68.
• Referans 45 Koçak, İ. (2016). TÜRKİYE'DEKİ İLLERİN ELEKTİRİK TÜKETİM ETKİNLİKLERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. POLİTEKNİK DERGİSİ, 50-65.
• Referans 46 Köse, S. (2012). TÜRKİYE’DE BÖLGESEL GELİŞMİŞLİK FARKLARI: BİR VERİ ZARFLAMA ANALİZİ (DÜZEY-2 BÖLGELERİ). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 77-97.
• Referans 46 Masoumi, M., & V., Ö. E. (2018). Türkiye’deki Kent İçi Raylı Ulaşım Sistemlerinin Performanslarının Veri Zarflama Analizi ile Karşılaştırılması. POLİTEKNİK DERGİSİ, 971-975.
• Referans 47 Mercan, E. (2011). TEMEL ELEKTRİK VE ELEKTRONİK. DÜZCE: DÜZCE ÜNİVERSİTESİ.
• Referans 48 Nakano, M. &. (2008). Regulatory reforms and productivity: an empirical analysis of the Japanese electricity industry. Energy Policy, 36 , 201-209.
• Referans 49 Özbek, S. (2007). Sigorta şirketlerinin etkinliğinin veri zarflama analizi ile incelenmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Referans 50 ÖZTÜRK, E. G. (2017). Health system performance in OECD countries: Data envelopment analysis. Ankara: Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İktisat Anabilim Dalı.
• Referans 51 Paradi, J. C. (2013). A Survey on Bank Branch Efficiency and Performance Research With Data Envelopment Analysis. Omega 41-1,, 61-79.
• Referans 52 Petekkaya, Ş. (2018). Türkiye'deki Serbest Bölgelerin Veri Zarflama Analizi İle Performanslarının Değerlendirilmesi. Bulletin of Economic Theory and Analysis, 25-53.
• Referans 53 RAFAEL, Y. W. (2006). Elektrik tüketimi ve ekonomik büyüme: 17 Afrika ülkesi için zaman serisi deneyimi. Energy Policy, 1106-1114.
• Referans 54 SEVİMLİ, Ö. (2013). Sağlık kurumlarında veri zarflama analizi tekniği ile verimlilik analizi. İstanbul: Beykent Üniversitesi.
• Referans 55 ŞENER, C. (2013). Veri zarflama analizi ve malmquist endeksi ile Avrupa Birliği ülkelerinin sağlık performanslarının incelenmesi. Gaziantep: Gazi Üniversitesi .
• Referans 56 Şimşek, A. (2011). TÜRKİYE’DE BÖLGELERARASI KAYNAK KULLANIM ETKİNLİĞİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YÖNTEMİYLE ÖLÇÜLMESİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 87-119.
• Referans 57 T. Thakur, S. D. (2006). Efficiency evaluation of the state owned electric utilities in India . Energy Policy, 34 , 2788-2804.
• Referans 58 TAŞDEMİR, N. Z. (2018). Sağlık sektöründe veri zarflama analizi ile etkinlikölçümü: Samsun ili örnek uygulama. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi .
• Referans 59 Taşkın, M. (2018). Elektriğin Tarihçesi ve Aşamları. İstanbul: Elektirik Mühendisi Yayınları.
• Referans 60 Ulu, Ö., Engindeniz, S., & Özden, A. (2016). İzmir'de Bamya Üretiminde Girdi Kullanım Etkinliğinin Analizi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 69-76.
• Referans 61 V.K. Yadav, N. P. (2010). A micro level study of an Indian electric utility for efficiency enhancement. Energy, 35, , 4053-4063.
• Referans 62 Vaninsky, A. (2006). Efficiency of electric power generation in the United States: analysis and forecast based on data envelopment analysis. Energy Economics, 28, 326-338.
• Referans 63 Weyman-Jones, T. (1991). Productive efficiency in a regulated industry: The area electricity boards of England and Wales. Energy Economics , 116-122.
• Referans 64 Yat, M. (2016). Veri zarflama analizi ile OECD üyesi ülkelerin eğitim etkinliklerinin analizi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Referans 65 Yeşilaydın, G. (2015). OECD ülkelerinin sağlık alanındaki etkinliklerinin bulanık veri zarflama analizi ile belirlenmesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Referans 66 Yıldırım, H., & Philippatos, C. (2007). Efficiency of Banks: Recent Evidence from the Transition Economies of Europe, 1993–2000,. The European Journal of Finance, 13:2,, 123-143.
• Referans 67 Yıldız, U. (2012). Özel sağlık sigortacılığı sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin veri zarflama analizi ile etkinliğinin ölçülmesi. Eskişehir: Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Referans 68 Yılmaz, F. (2018). Sağlık kurumlarının performanslarının veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Referans 69 Yurtseven, S. (2007). TÜRKİYE’ DE SERMAYE PİYASASINDA KURUMSAL YATIRIMCI OLARAK SİGORTA ŞİRKETLERİNİN FAALİYET ETKİNLİĞİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ÖLÇÜMÜ. istanbul: YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ.
• Referans 70 Yurtseven, S. S. (2007). Türkiye' de sermaye piyasasında kurumsal yatırımcı olarak sigorta şirketlerinin faaliyet etkinliğinin veri zarflama analizi ile ölçümü. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.