Karayolu taşımacılığında otonom sürüşe geçiş sürecinde Türkiye’nin ihtiyaç duyacağı mevzuat değişiklikleri

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 21, 27.03.2023

Hasan Semiz , Ebru Arıkan Öztürk

https://doi.org/10.51513/jitsa.1141649

Cited By: 2

Öz

Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan değişikliklerin ve gelişmelerin etkisi ile çok sayıda yeni kavram hayatımıza girmiştir. Yapay zekâ, nesnelerin interneti, büyük veri, robotik, otonom araçlar, 3D yazıcılar, arttırılmış gerçeklik gibi teknolojik kavramlar toplumsal yapıyı etkilemiş, “Toplum 5.0” olarak adlandırılan yeni bir kavramı karşımıza çıkarmıştır. Otonom araçlar, 21 inci yüzyılın ilk çeyreği ile birlikte giderek güç kazanmaya ve popüler olmaya başlamıştır. 2016 yılında Amerikan Otomotiv Mühendisleri Birliği tarafından seviyelerinin belirlenmesi ile birlikte yazılı anlamda ilk standardizasyon faaliyetleri de başlamıştır. Tesla firmasının artan başarısıyla hayalden gerçeğe dönüşen ve insanlar tarafından benimsenen otonom araçların bu hızlı gelişimi, mevzuat yapıcıları da gerek ulusal gerekse uluslararası alanda zorlamaya başlamıştır. Geleneksel sürücü kavramının yıkılması ile birlikte otonom araçların üretimi, pazarlanması, garanti ve satış sonrası hizmetleri, sigortacılık işlemleri ve cezai sorumlulukları gibi birçok alanda köklü değişimlere ihtiyaç duyulmuştur. Bu çalışmada, Türkiye’nin otonom araçlara geçiş sürecinde ihtiyaç duyacağı mevzuat değişiklikleri ve yenilikleri tespit edilmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Akıllı ulaşım, Otonom araç, Mevzuat değişikliği

Road transport legislation changes required for autonomous driving in Turkey

Öz

With the effect of developments in information and communication technologies, many new concepts have entered our lives. Technological developments such as cloud computing, internet of things, big data, robotics, autonomous vehicles, 3D printers, augmented reality have affected society. These developments have introduced a new concept called “Society 5.0”. Autonomous vehicles, a technology that had rudimentary trials in the last century but could not be commercialized, began to gain strength and become popular in the transportation industry in the first quarter of the 21st century. With the determination and recognition of their levels by the American Automotive Engineers Association in 2016, the first standardization activities in written form have also started. With the increasing success of Tesla company, this rapid development of autonomous vehicles that have turned into reality and adopted by the people on the roads from a fantasy has also started to force legislators both nationally and internationally. With the destruction of the traditional driver concept, radical changes were needed in many areas such as the production, marketing of autonomous vehicles, warranty and after-sales services, insurance operations and criminal liability. The need for a new perspective and understanding in the light of these changes is expressed more and more every day. In this study, Turkey's need for legislation in the transition to autonomous vehicles has been tried to be determined in comparison with international examples.

Anahtar Kelimeler

Smart mobility, Autonomous vehicle, Changes in legislation

Kaynakça

• Referans1 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE), (2016). Report of the Seventy–second session of the Working Party on Road Traffic Safety, 19 Nisan 2016. http://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/doc/2016/wp1/ECE-TRANS-WP.1- 153e.pdf
• Referans2 Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE), (2019). Safety at core of new Framework to guide UN regulatory work on autonomous vehicles, 4 Eylül 2019. https://www.unece.org/info/media/presscurrent-press-h/transport/2019/safety-atcore-of-new-framework-to-guide-un-regulatory-work-on-autonomousvehicles/doc.html#:~:text=%E2%80%9CThe%20level%20of%20safety%20to,or%2 0death%20that%20are%20reasonably
• Referans3 Çekin, M.S., (2018). Otonom Araçlar ve Hukuki Sorumluluk, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD), Yıl:9, Sayı:33: 283–303.
• Referans4 Çolak, B., (2019). Otonom Araçların Yasal Sorumluluğu. https://medium.com/deep-learning-turkiye/otonom-ara%C3%A7lar%C4%B1n-yasal-sorumlulu%C4%9Fu-bcf9efcf1a18
• Referans5 Dabak, E., (2019). Avrupa’da Otonom Sürüşe Geçişte Gerekli Teknolojilerin, Alt Yapı Sistemlerinin ve Regülasyonların İncelenmesi ve Ülkemizin Otonom Sürüşe Geçiş Sürecinin Araştırılması, Anahtar, T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanliği Aylik Yayın Organı, Ekim 2019:32 https://verimlilikkutuphanesi.sanayi.gov.tr/Library/ShowPDF/952
• Referans6 Kulaklı, E., (2009). Ürün Sorumluluğu ve Ayıp Kavramı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul.
• Referans7 Litman T., (2022). Autonomous Vehicle Implementation Predictions Implications for Transport Planning. Victoria Transport Policy Institute. https://www.vtpi.org/avip.pdf
• Referans8 Maurer, M. Gerdes C. Lenz, B. Winner, H., (2016). Autonomous Driving Technical, Legal and Social Aspects, Springer. DOI:10.1007/978-3-662-48847-8
• Referans9 Pekmez, C., (2019). Alman Karayolları Trafik Kanunu’nda 20 Haziran 2017’de Yapılan Değişiklikler Çerçevesinde Türk/ İsviçre Hukuku’nda Araçların Otonomlaştırılmasının İşletenin Sorumluluğuna Etkisi, İstanbul Hukuk Mecmuası, 77 (1): 153–184 2019. DOI: 10.26650/mecmua.2019.77.1.0005 Referans10 SAE Amerikan Otomotiv Mühendisleri Birliği, (2018). SAE International Releases Updated Visual Chart for Its “Levels of Driving Automation” Standard for Self Driving Vehicles.
• Referans11 Semiz, H., (2020). Otonom Araçların Geliştirilmesi ile Kullanılmasına İlişkin Teknik Mevzuat İhtiyacının Belirlenmesi, Uzmanlık Tezi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ankara.
• Referans12 Yetim, S., (2016). Sürücüsüz Araçlar ve Getirdiği/Getireceği Hukuki Sorunlar, Ankara Barosu Dergisi, 2016(1):126-184.
• Referans13 Url-1 <https://hgm.uab.gov.tr/akilli-ulasim-sistemler-aus>, erişim tarihi 22.03.2022
• Referans14 Url-2 <https://www.hurriyet.com.tr/galeri-togg-ceosu-acikladi-yerli-otomobil-togg-ne-zaman-cikacak-seri-uretime-ne-zaman-gececek-41975828/2>, erişim tarihi 06.01.2022 Referans15 Url-3 <https://unece.org/trans/main/wp29/wp29regs>, erişim tarihi 10.01.2022 Referans16 Url-4 <https://unece.org/wp29-introduction>, erişim tarihi 10.01.2022 Referans17 Url-5 <https://ec.europa.eu/transparency/comitology-register/screen/committees/C35300/consult?lang=en >, erişim tarihi 15.04.2022
• Referans18 Url-6 https://www.nvi.gov.tr/kurumlar/nvi.gov.tr/mevzuat/nufusmevzuat/milletlerarasi/DigerSozlesmeler/karayolu_trafigi_konvansiyonupdf>, erişim tarihi 14.02.2022
• Referans19 Url-7 <https://www.mevzuat.gov.tr/>, erişim tarihi 14.02.2022
• Referans20 Url-8 <https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22874.pdf>, erişim tarihi 10.02.2022
• Referans21 Url-9 <https://blog.ford.com.tr/platooning-gelecegin-teknolojisi>, erişim tarihi 29.03.2022