Characteristics Concerning Park Areas of Heavy Load Vehicles: A Review for Türkiye

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 71 - 98, 25.03.2024

Sevil Ayça Taşcı , Necla Tektaş

https://doi.org/10.51513/jitsa.1310069

Öz

The parking of tow trucks, trailers, semi-trailers, lorries and other heavy load vehicles on roadsides, ramps, empty spaces and alleys poses a safety risk and negatively affects the infrastructure. Well-lit, safe, secure, comfortable and well-located parking areas used for long-distance freight transport can reduce the stress of heavy vehicle drivers and increase driver, freight and traffic safety and security. Inadequate or non-availability of appropriate parking areas can be a national concept that affects the efficiency and competitiveness of supply chain and logistics services. In this direction, it is considered that developing centralised solutions by taking into account the results of needs, benefit and cost analyses on a national scale, with a holistic approach and a high-level management will be an appropriate method to meet the parking needs of heavy load vehicles. Regulations, incentives and supports will provide important opportunities in providing these solutions. It is foreseen that qualified and sufficient lorry parks located in the right places with appropriate planning and design will contribute to sustainable and healthy society targets and economic development. The aim of this study is to present a road map by evaluating the current practices and successful examples in order to provide sufficient truck park areas that will meet the needs in terms of rest, security and maintenance required by the freight transport process. This study, which is organised as a research article by examining the legislation, projects and reports, technical specifications, and the websites of public and private institutions on a national and international scale through a literature review, is aimed to be useful for businesses, enterprises and employees in the transport sector, policy makers and all other stakeholders of the sector and to contribute to the literature.

Anahtar Kelimeler

Truck Park, truck, lorry, heavy load vehicles, freight transportation, shipping, logistics

Ağır Yük Araçları Park Alanlarının Karakteristikleri: Türkiye’ye Yönelik Bir İnceleme

Öz

Çekici, römork, yarı-römork, kamyon, tır ve diğer ağır yük araçlarının yol kenarları, rampalar, boş alanlar ve ara sokaklar gibi yerlere park etmesi, güvenlik riski oluştururken altyapıyı da olumsuz olarak etkilemektedir. Uzun mesafeli yük taşımacılığı için kullanılan iyi aydınlatılmış, güvenli, emniyetli, konforlu ve yerleri belirlenmiş park alanları sayesinde ağır vasıta araç sürücülerinin stresinin azalması, sürücü, yük ve trafik güvenliği ile emniyetinin artması mümkün olabilmektedir. Uygun park alanlarının yetersiz olması veya bulunmaması, tedarik zinciri ve lojistik hizmetlerinin verimliliği ile rekabet gücünü etkileyen ulusal ölçekte bir kavram olarak karşımıza çıkabilmektedir. Bu doğrultuda üst seviye yönetim iradesi ile ulusal ölçekte ve bütüncül bir yaklaşımla ihtiyaç, fayda ve maliyet analizi sonuçları dikkate alınarak merkezi çözümler geliştirilmesinin ağır yük araçlarının park ihtiyacının giderilmesine yönelik uygun bir yöntem olacağı değerlendirilmektedir. Bu çözümlerin sağlanmasında düzenleme, teşvik ve destekler önemli imkanlar sunacaktır. Uygun planlanma ve tasarımla, doğru yerlerde konumlandırılan nitelikli ve yeterli tır parklarının, sürdürülebilir ve sağlıklı toplum hedefleri ile ekonomik kalkınmaya katkısı olacağı öngörülmektedir. Bu çalışmanın amacı, yük taşımacılığı sürecinin gerektirdiği dinlenme, güvenlik, bakım gibi konularda ihtiyacı karşılayacak yeterli tır parkı alanı sağlanması için mevcut uygulama ve başarılı örnekleri değerlendirerek bir yol haritası ortaya koymaktır. Literatür taramasıyla ulusal ve uluslararası ölçekte mevzuat, proje ve raporlar ile teknik şartnameler, resmi ve özel kurumların internet sayfaları incelenerek araştırma makalesi olarak düzenlenen bu çalışmanın; taşımacılık sektöründe yer alan işletme, girişim ve çalışanlar ile politika yapıcılara ve sektörün diğer tüm paydaşlarına faydalı olması ve literatüre katkı sağlaması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tır parkı, kamyon, tır, yük taşımacılığı, nakliye, lojistik, ağır yük araçları

Kaynakça

• American Transportation Research Institute. (2018). MAASTO Truck Parking Survey Analysis. https://trucksparkhere.com/wp-content/uploads/2018/09/Phase-2-MAASTO-Truck-Parking-Survey-Report_OnlineVersion.pdf
• American Truck Parking. (2023). UC Berkeley Transportation Sustainability Research Center (TSRC) & California Department of Transportation (Caltrans). Erişim tarihi 12 Ocak 2023, https://www.americantruckparking.com/
• Ankara Lojistik Yatırımları ve Akaryakıt Ticaret A.Ş. (2023). Ankara Lojistik Üssü. Erişim tarihi 12 Ocak 2023, https://www.alu.com.tr/
• Avrupa Otoyolu Yatırım ve İşletme A.Ş. (2023). Kuzey Marmara Otoyolu İşletmesi Güzergâh Harita Uygulaması. Erişim tarihi 6 Mart 2023, https://harita.avrupaotoyolisletmesi.com/
• Aydın, A. (2022). Analysis of Importance of Logistics Sector in Turkish Economy by Using Input Output Model. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 467-491. https://doi.org/10.17336/igusbd.820167
• Birleşmiş Milletler. (1970). European Agreement concerning the work of crews of vehicles engaged in international road transport [AETR]. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A21978A0408%2801%29
• Bollati, J., & Clar, G. (2019). CBA of a Safe and Secure Parking for trucks. https://wayback.archive-it.org/12090/20221207233614/https://ec.europa.eu/inea/sites/default/files/cef_case_study_-_safe_and_secure_parking_14112019.pdf
• Boris, C., & Brewster, R. (2018). A Comparative Analysis of Truck Parking Travel Diary Data. Transportation Research Record, 2672(9), 242-248. https://doi.org/10.1177/0361198118775869
• Campbell, Shane. (2014). The economic evaluation of heavy vehicle rest areas - A new technique?. Road and Transport Research. 23. 69-77. https://www.researchgate.net/publication/298079994_The_economic_evaluation_of_heavy_vehicle_rest_areas_-_A_new_technique
• Csendes, B., Albert, G., Szander, N., & Munkacsy, A. (2021). Where Truck Drivers Stop-Application of Vehicle Tracking Data for the Identification of Rest Locations and Driving Patterns. Promet-Traffic&Transportation, 33(6), 821-832. https://www.researchgate.net/publication/357045656_Where_Truck_Drivers_Stop_-_Application_of_Vehicle_Tracking_Data_for_the_Identification_of_Rest_Locations_and_Driving_Patterns
• Çanakkale Otoyol ve Köprüsü İnşaat Yatırım ve İşletme A.Ş. (2023). Otoyol hizmet tesisleri. Erişim tarihi 6 Mart 2023, https://www.1915canakkale.com/kurumsal/otoyol-hizmet-tesisleri
• ERG Ulaşım İşletme ve Bakım A.Ş. (2023). Atlı Dinlenme Tesisleri. Erişim tarihi 6 Mart 2023. https://www.ankaranigdeotoyolu.com/guzergah-bilgileri
• European Commission. (2003). EC regulation No 59/2003. Official Journal of the European Union, L 226/4. https://road-safety.transport.ec.europa.eu/eu-road-safety-policy/priorities/safe-road-use/archive/professional-drivers-0_en#:~:text=Directive-,2003/59/EC,-on%20the%20initial
• European Commission. (2006). EC regulation No 561/2006. Official Journal of the European Union, L 102/1. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=CELEX%3A32006R0561
• European Commission. (2008). EC regulation No 96/2008. Official Journal of the European Union, L 319/59. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=celex%3A32008L0096
• European Commission. (2009). Background Information and Considerations for Secure Truck Parking. https://transport.ec.europa.eu/document/download/fadcaa0e-0c4d-41db-a710-72aff45fb3d0_en?filename=2010_04_background_information_and_considerations_for_secure_truck_parking.pdf
• European Commission. (2010). Secured European Truck Parking Best Practice Handbook. https://transport.ec.europa.eu/system/files/2016-09/2010_04_28_setpos_project_handbook.pdf
• European Commission. (2011a). Pilot projects, preparatory actions and good practices. Erişim tarihi 6 Ocak 2023, https://transport.ec.europa.eu/transport-modes/road/parking-areas/pilot-projects-preparatory-actions-and-good-practices_en
• European Commission. (2011b). Handbook for Labelling. https://transport.ec.europa.eu/system/files/2016-09/handbook_for_labelling.pdf
• European Commission. (2013). Safe and secure truck parking. Erişim tarihi 12 Ocak 2023, https://transport.ec.europa.eu/transport-themes/intelligent-transport-systems/road/action-plan-and-directive/safe-and-secure-truck-parking_en
• European Commission. (2014a). EU Regulation No 165/2014. Official Journal of the European Union, L 60/1 (2014). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/ALL/?uri=CELEX%3A32014R0165
• European Commission. (2014b). Parking Areas. Erişim tarihi 12 Ocak 2023, https://transport.ec.europa.eu/transport-modes/road/parking-areas_en
• European Commission. (2018). TENTec interactive map viewer. Erişim tarihi 12 Ocak 2023, https://ec.europa.eu/transport/infrastructure/tentec/tentec-portal/map/maps.html?layer=22
• European Commission. (2019). Tachograph. Erişim tarihi 12 Ocak 2023, https://transport.ec.europa.eu/transport-modes/road/tachograph_en
• European Commission. (2021). Transit manuel. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/f34c9bda-2c2c-11ec-bd8e-01aa75ed71a1
• European Secure Truck Parking Organisation. (2018). Technical Specifications. https://www.esporg.eu/eu-parking-standard/technical-specifications/ Eurostat. (2021). Lorries and road tractors by age and type of vehicle https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/road_eqs_lorroa__custom_8936033/default/table?lang=en
• Fahim, A., Hasan, M., & Chowdhury, M.A. (2021). Smart parking systems: comprehensive review based on various aspects, Heliyon, Volume 7, Issue 5, e07050, ISSN 2405-8440, https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e07050
• Federal Highway Administration. (2020). Jason’s Law Commercial Motor Vehicle Parking Survey and comparative Assessment. https://ops.fhwa.dot.gov/Freight/infrastructure/truck_parking/workinggroups/2020/mtg/jasons_law_results.pdf
• Federal Highway Administration. (2022). Truck Parking Development Handbook. https://ops.fhwa.dot.gov/freight/infrastructure/truck_parking/docs/Truck_Parking_Development_Handbook.pdf
• Gülhan, G. (2020). Kırsal Alanlarda Ağır Vasıta Araçlarına Yönelik Park Tesisleri Kapasitelerinin Belirlenmesi: Izmir Kırsalı Örneği. Deu Muhendislik Fakultesi Fen ve Muhendislik, 22(65), 447-455. https://doi.org/10.21205/deufmd.2020226513
• Gümrük ve Turizm İşletmeleri Ticaret A.Ş. (2017). Erişim tarihi 12 Ocak 2023, https://www.gtias.com.tr/tr/
• International Road Transport Union. (2023). Transpark. Erişim tarihi 12 Ocak 2023, https://www.iru.org/apps/transpark-app
• Karayolları Genel Müdürlüğü. (2021). Karayolu Ulaşım İstatistikleri. https://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Yayinlar/YayinPdf/KarayoluUlasimIstatistikleri2021.pdf
• Karayolları Genel Müdürlüğü. (2023). Trafik Ulaşım Bilgileri. https://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Istatistikler/TrafikveUlasimBilgileri/22TrafikUlasimBilgileri.pdf
• Kouta, M., & Nalmpantis, D. (2021). Siting of Safe and Secure Truck Parking Areas in Greece and definition of their security level with the use of Multi-Actor Multi-Criteria Analysis (MAMCA). IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 899(1). https://doi.org/10.1088/1755-1315/899/1/012060
• Krupik, P. (2021). Systems for intelligent parking of trucks at motorway rest areas as part of Construction 4.0. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 1203(3), 032052. https://doi.org/10.1088/1757-899x/1203/3/032052
• National Road Transport Commission. (2005). Driver fatigue, National guidelines for the provision of rest area facilities. https://austroads.com.au/__data/assets/pdf_file/0025/160648/AP-R591-19_Guidelines_for_the_Provision-of_HVRA_Facilities-1.1.pdf
• Nevland, E. A., Gingerich, K., & Park, P. Y. (2020). A data-driven systematic approach for identifying and classifying long-haul truck parking locations. Transport Policy, 96, 48-59. https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2020.04.003
• Oto Yol Haber Yayıncılık ve Gazetecilik Limited Şirketi. (2021). Otoyol Hizmet Tesisleri ve Tipleri. Erişim tarihi 2 Nisan 2023, https://otoyolhaber.com/otoyol-hizmet-tesisleri-ve-tipleri/
• Poliak, M., Poliaková, A., & Čulík, K. (2020). Impact of the social law on truck parking sustainability in the eu. Sustainability (Switzerland), 12(22), 1-16. https://doi.org/10.3390/su12229430
• Poliak, M., Poliakova, A., Zhuravleva, N. A., & Nica, E. (2021). Identifying the Impact of Parking Policy on Road Transport Economics. Mobile Networks and Applications. https://doi.org/10.1007/s11036-021-01786-6
• Sadek, B.A., Martin, E.W., & Shaheen, S.A. (2020). Forecasting Truck Parking Using Fourier Transformations. Journal of Transportation Engineering, Part A: Systems, 146(8). https://doi.org/10.1061/jtepbs.0000397
• Smith, S., Baron, W., Gay, K., & Gary, R. (2005). Intelligent Transportation Systems and and Truck Parking. United States Department of Transportation. Federal Motor Carrier Safety Administration, https://doi.org/10.21949/1502959
• Slavova, S., Piest, J. P. S., & Heeswijk, W.V. (2022). Predicting truck parking occupancy using machine learning. Procedia Computer Science, 201, 40-47, https://doi.org/10.1016/j.procs.2022.03.008
• TBMM (1994). Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun. No. 3996, T.C. Resmî Gazete, 21959 https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.3996.pdf
• T.C. Bilim Sanayi ve Ticaret Bakanlığı. (2010). Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Araçlarda Kullanılan Takograf Cihazları Hakkında Yönetmelik. T.C. Resmî Gazete, 27587. https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=7&MevzuatNo=13986&MevzuatTertip=5
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2022). Sektörler İtibariyle Sabit Sermaye Yatırımları. https://sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Sektörler-İtibarıyla-Sabit-Sermaye-Yatırımları-Toplam.pdf
• T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (1997). Karayolları Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik. T.C. Resmî Gazete, 22990. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=4702&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5
• T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2018). Otopark Yönetmeliği. T.C. Resmî Gazete, 30340. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=24408&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
• T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2020). Akıllı Otopark Sistemleri Teknoloji inceleme Raporu. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.akillisehirler.gov.tr/wp-content/uploads/KapasiteGelistirme/akilli_otopark_sistemleri_teknoloji_inceleme_raporu_web_formati.pdf
• T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. (2010). Gümrük Genel Tebliği (Tır İşlemleri) (Seri No:1). T.C. Resmî Gazete, 27802. https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=9&MevzuatNo=14635&MevzuatTertip=5
• T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. (2012). Gümrük Genel Tebliği (Transit İşlemleri) (Seri No:3). T.C. Resmî Gazete, 28363. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=16409&MevzuatTur=9&MevzuatTertip=5 T.C. İçişleri Bakanlığı. (1997). Karayolları Trafik Yönetmeliği. T.C. Resmî Gazete, 23053. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=8182&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 T.C. İçişleri Bakanlığı. (1997). Karayolları Trafik Yönetmeliği. T.C. Resmî Gazete, 23053. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=8182&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
• T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. (1993). Karayolları Genel Müdürlüğü Dışındaki Kuruluşların Erişme Kontrollü Karayolu (Otoyol) Yapımı, Bakımı ve İşletilmesi ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği, T.C. Resmî Gazete, 21552. https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=3&MevzuatNo=934186&MevzuatTertip=5
• T. C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. (2020). Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi ve 2020-2023 Eylem Planı. https://www.uab.gov.tr/uploads/announcements/ulusal-akilli-ulasim-sistemleri-strateji-belgesi-v/ulusal-akilli-ulas-im-sistemleri-strateji-belgesi-ve-2020-2023-eylem-plani.pdf
• T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. (2022). U-NET. Erişim tarihi 12 Nisan 2023.
• Tırpark. (2022). İstatistikler. Erişim tarihi 12 Ocak 2023, https://insights.tirport.com/lojistik-sektorunun-cirosu/
• Trucker Path. (2023). The Trucker Path Story. Erişim tarihi 6 Nisan 2023, https://www.truckerpath.com/company/
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2021). Karayolu Trafik Kaza İstatistikleri. 45658. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Road-Traffic-Accident-Statistics-2021-45658
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2022). Kayıtlı Motorlu Araç Sayısı. 49436. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Motorlu-Kara-Tasitlari-Aralik-2022-49436#:~:text=Türkiye%27de%202022%20yılı%20sonu,yaş%2014%2C8%20olarak%20hesaplandı
• Uluslararası Çalışma Örgütü. (1979). 153 No’lu Karayolları Taşımacılığında Çalışma Saatleri ve Dinlenme Sürelerine İlişkin Sözleşme. https://www.ilo.org/ankara/conventions-ratified-by-turkey/WCMS_377296/lang--tr/index.htm
• Uluslararası Nakliyeciler Derneği. (2023). UND İzmir Tır Parkı. Erişim tarihi 12 Ocak 2023, https://www.und.org.tr/hizmetlerimiz/und-tir-parki
• United States Bureau of Transportation Statistics. (2020). Truck Profile. Erişim tarihi 12 Ocak 2023, https://www.bts.gov/content/truck-profile
• United States Department of Transportation. (2023). GIS Application. Erişim tarihi 6 Nisan 2023, https://geodata.bts.gov/datasets/truck-stop-parking/explore?location=35.922928%2C-5.686250%2C4.90
• Vikipedi. (2022). Transports Internationaux Routiers. Erişim Tarihi 6 Nisan 2023, https://tr.wikipedia.org/wiki/TIR
• Wikipedia. (2023) Trucker Path. Erişim Tarihi 6 Nisan 2023, https://en.wikipedia.org/wiki/Trucker_Path
• Yurdakul, A. (2017). Türkçe Ulaştırma Terminolojisinin Biçim Bilimsel Açıdan Standartlaştırılması Üzerine. Türk Dili 82. https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2017/07/20_Ayşe%20YURDAKUL%20_%20Türkçe%20Ulaştırma%20Terminolojisinin%20Biçim%20Bilimsel%20Açıdan.pdf