Web Tabanlı Uzaktan Eğitimde Biyoloji Dersi için Ders Materyali Tasarımı: Kriterler, Uygulama ve Değerlendirme

Yıl 2013, Cilt 2, Sayı 1, 83 - 111, 01.05.2013

Semra FİŞ ERÜMİT

Öz

Bu çalışmanın amacı, Web Tabanlı Uzaktan Eğitim yöntemiyle fen bilimleri alanından üniversitelerde okutulan Genel Biyoloji dersi, Bitkilerde Öreme konusunda hazırlanmış bir materyalin uygulanması ve değerlendirilmesi yapılarak fen bilimleri için tasarım kriterlerinin belirlenmesidir. Konuyla ilgili materyalin tasarımı yapılmış, web tabanlı uzaktan eğitim ortamında uygulanarak, tasarım kriterleri belirlenmiştir. Biyoloji materyali KTÖ Fatih Eğitim Fakültesi fen bilgisi öğretmenliğinden 32 öğrenciye uygulanmıştır. Uygulama, farklı mekanlarda bulunan öğretim elemanı ve öğrencilerin videokonferans yöntemiyle bir araya getirilerek, çift görüntü gönderim özelliği sayesinde ders işlemelerine imkan verecek bir şekilde planlanmıştır. Dersi veren öğretim elemanı uzaktan eş zamanlı olarak İnkilap Tarihi materyalini kullanarak dersi anlatmıştır. Uygulama sonucunda nicel ve nitel değerlendirmeler yapılmıştır. Değerlendirme ölçeği olarak, araştırmacılar tarafından geçerlik-güvenirlik çalışması yapılan 23 maddelik Web Tabanlı Eğitim Materyalini Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Öğretim elemanı ve öğrencilerle yarı yapılandırılmış mülakatlar yapılarak nitel veriler de elde edilmiştir. Araştırma sonunda öğrencilere uygulanan ölçek, öğretim elemanı ve öğrencilerle yapılan mülakatlardan elde edilen verilerle web tabanlı uzaktan eğitimde fen bilimleri için hazırlanan ders materyallerine yönelik tasarım kriterleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

-

Web Tabanlı Uzaktan Eğitimde Biyoloji Dersi için Ders Materyali Tasarımı: Kriterler, Uygulama ve Değerlendirme

Öz

Bu çalışmanın amacı, Web Tabanlı Uzaktan Eğitim yöntemiyle fen bilimleri alanından üniversitelerde okutulan Genel Biyoloji dersi, “Bitkilerde Üreme” konusunda hazırlanmış bir materyalin uygulanması ve değerlendirilmesi yapılarak fen bilimleri için tasarım kriterlerinin belirlenmesidir. Konuyla ilgili materyalin tasarımı yapılmış, web tabanlı uzaktan eğitim ortamında uygulanarak, tasarım kriterleri belirlenmiştir. Biyoloji materyali KTÜ Fatih Eğitim Fakültesi fen bilgisi öğretmenliğinden 32 öğrenciye uygulanmıştır. Uygulama, farklı mekanlarda bulunan öğretim elemanı ve öğrencilerin videokonferans yöntemiyle bir araya getirilerek, çift görüntü gönderim özelliği sayesinde ders işlemelerine imkan verecek bir şekilde planlanmıştır. Dersi veren öğretim elemanı uzaktan eş zamanlı olarak İnkilap Tarihi materyalini kullanarak dersi anlatmıştır. Uygulama sonucunda nicel ve nitel değerlendirmeler yapılmıştır. Değerlendirme ölçeği olarak, araştırmacılar tarafından geçerlik-güvenirlik çalışması yapılan 23 maddelik “Web Tabanlı Eğitim Materyalini Değerlendirme Ölçeği” kullanılmıştır. Öğretim elemanı ve öğrencilerle yarı yapılandırılmış mülakatlar yapılarak nitel veriler de elde edilmiştir. Araştırma sonunda öğrencilere uygulanan ölçek, öğretim elemanı ve öğrencilerle yapılan mülakatlardan elde edilen verilerle web tabanlı uzaktan eğitimde fen bilimleri için hazırlanan ders materyallerine yönelik tasarım kriterleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

web tabanlı uzaktan eğitim materyali, fen bilimleri, tasarım kriterleri

Kaynakça

• Aggarwal, Anil. (2000). Web-Based Learning and Teaching Technologies: Opportunities and Challenges. Hershey-USA: Idea Group Publishing.
• Albayrak, M., Kültür, C., Oytun, E. & Tonguç, G., (2003, Mayıs). İnternet destekli eğitimde içerik geliştirme ve sürecinin önemi. Paper presented at the meeting of III. International Educational Technology Conference and Fair, Eastern Mediterranean University, Magusa.
• Ameis, J. A. (2006). Mathematics on the Internet: A resourse for K-12 teachers (3rd Ed). Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Education.
• Anderson, T. & Elloumi, F. (Eds.) (2004). Theory and Practice of Online Learning. Athabasca: Athabasca University.
• Andersen, A. (2001). Değişim.tr internetle gelişimde Türkiye. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Arman, N. (2010). E-learning materials development: Applying and implementing software reuse principles and granularity levels in the small. International Journal of u- and e- Service, Science and Technology, 3(2), 31-42.
• Bayram, K., Özdemir, E., & Koçak, N. (2011). Kimya eğitiminde animasyon kullanımı ve önemi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 371-390.
• Bajraktarevic, N., Hall, W. & Fullick, P. (2003). Incorporating Learning Styles in Hypermedia Environment: Empirical evaluation. Proceedings of the Workshop on Adaptive Hypermedia and Adaptive Web-Based Systems, Nottingham, UK: Eindhoven University, 41-52.
• Begoray, J.A.(1990). An introduction to hypermedia issues, systems and application areas. International Journal of Man–Machine studies, 33, 121–147.
• Bulurman, B. (2002). On-Line Eğitim, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 2(4).
• Carliner, S., (2004). An overview of online learning, Amherst: HRD Pres., USA.
• Cengiz, E. (2009). Arcs motivasyon modelinin fen ve teknoloji dersinde öğrencilerin başarısına ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, Türkiye.
• Cem, İ. (2001). Bilgi Ekonomisi. İş Güç Dergisi, 3(1).
• Chang, C. (2003). Towards a distributed web based learning community. Innovation in Education and Teaching, 40(4), 25-40.
• Chen, H. Y. & Liu, K. Y. (2006). Web-based synchronized multimedia lecture system design for teaching/learning Chinese as second language. Computers & Education, 50 (2008), 693–702.
• Clark, R.E. & Craig, T.G. (1992). Research and theory on multi-media learning effects. In: M. Giardina (Ed.), Interactive Multimedia Learning Environments: Human Factors and Technical Considerations on Design Issues. 19-30. Berlin: Springer-Verlag.
• Cohen, L. & Manion, L. (2000). Research methods in education. New York: Routledge.
• Conrad, K. (2000). Instructional Design for Web-Based Training. Massachusetts USA: HRD Press
• Cresswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative and quantitative approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Çimer, A. (2004). A study of Turkish biology teachers’ and students’ views of effective teaching in schools and teacher education. (EdD Thesis). The University of Nottingham School of Education, Nottingham, U.K.
• Daniels, M., Tyler, J. & Christie, B., (2000). On-Line Instruction in Counselor Education: Possibilities, Association. and Guidelines.
• Virginia:American Counseling
• Huebner, K. M., Wiener, W. R., (2001). Distance Education in 2001, Journal Of Visual Impairment & Blindness, 95(9) http://www.afb.org/jvib/jvib950902.asp
• Engelbrecht, J., & Harding, A. (2005). Teaching Undergraduate Mathematics on the Internet, Part 1: Technologies and Taxonomy. Educational Studies in Mathematics, 58(2), 235–252.
• Erdoğan, Y., 2005. Web tabanlı yükseköğretimin öğrencilerin akademik başarıları ve tutumları doğrultusunda değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Erdoğan,Y. ve Bayram,S., Deniz.L., (2007). Web tabanlı öğretim tutum ölçeği: Açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi çalışması, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2(4), 1- 14.
• Erkan, E. & Altun, H. (2003). Java ve WEB Tabanlı Uzaktan Eğitim: e-Eğitim için Sanal Sınıf ve Sanal Laboratuvar Projesi. Proceedings of the Elektrik-Elektronik Bilgisayar Mühendislikleri Eğitimi 1. Ulusal Sempozyumu, Ankara, 131-134.
• Fischer, B. (2007). Instructor-led vs. interactive: Not an either/or proposition. Corporate University Review, 29–30.
• Franklin, Sue and Peat, Mary. (2001). Managing change: The use of mixed delivery modes to increase learning opportunities. Australian Journal of Education Technology, 17(1) 37-49.
• French, D. & Hale, C. (Eds.) (1999). Web-related assessment and evaluation, internet- based learning: An introduction and framework for higher education and business. Virginia: Stylus Publishing.
• Guzley, R. M., Avanzino, S. ve Bor, A., (2001). Simulated computer-mediated/video- interactive distance learning: A test of motivation, interaction satisfaction, delivery, learning and perceived effectiveness, Journal of Computer-Mediated Communication, Nisan.
• Horton, W. (2000). Designing web based training, USA:John Wiley&Sons Inc.
• Howell, S. L., Williams, PP. B., & Lindsay (2003). Thirty-two trends affecting distance education. Online Journal of Distance Learning Administration, 6(3), 2-16.
• Ingham, J., Meza, R., Miriam, P. & Price, G. (1998). A Comparison of the Learning Style and Creative Talents of Mexican and American Undergraduate Engineering Students. Retrived 14.05.2007, from http://fie.engrng.pitt.edu/fie98/papers/1352.pSd
• ITC, (2001). Instructional Telecommunications Council, Retrived 07.12.2012, from http://www.itcnetwork.org/itcinfo.htm
• Jancso, T. & Markus, B. (2007, May). Reuse and Sharing of E-learning Materials Inside the EU. Paper presented at the meeting of the FIG Working Week 2007, Hong Kong SAR, China.
• Karakuzu, M. (2002, February) Web Tabanlı Uzaktan Eğitim Dersi Tasarımında Öğrenci / Katılımcı Nitelikleri. Paper presented at meeting of the Akademik Bilişim 2002, Konya, Turkey,
• Khalili, A., Shashaani, L. (1994). The effectiveness of computer applications: a meta- analysis. Journal of Research on Computing in Education, 27 48–61.
• Khan, B (1997). Web Based Instruction. Englewood Cliffs: Education Technology Publucation.
• Lin, S. (2004). Development and application of a two-tier diagnostic test for high school students’ understanding of flowering plant growth and development. International Journal of Science and Mathematics Education, 2, 175-199.
• Manzanares, M.G., (2004). Attitudes of counseling students’ use of web-based instruction for online and supplemental instruction in a master’s degree program of study (Doctoral Thesis). Colorado State University, Colorado.
• Massachusetts Instıtute Of Technology (2005). Centre for Advanced Educational Services (CAES), 2005 [Data file]. Available from Web site, http://www-caes.mit.edu 2005.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook: Qualitative dataanalysis, (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• McKnight, C., Dillon, A. & Richardson, J. (1990). A comparison of linear and hypertext formats in information retrieval. In R. McAleese ve C. Green (Eds.), Hypertext: State of the art (10-19). Oxford: Intellect.
• Mishra, S. & Sharma, R.C. (2005). Interactive multimedia in education and training. United States of America: Idea Group Inc.
• Mellon, C. A. (2003). From need to ownership: Socialization into online teaching. Educational Technology, 43(2), 47–50.
• Muth, R., & Guzman, N. (Eds.). (2000). Learning in a virtual lab: Distance education and computer simulations. University of Colorado, Colorado Springs: Colorado.
• Özarslan, M., Kubat, B.& Bay, Ö.F. (2007). Uzaktan eğitim için entegre ofis dersinin web tabanlı içeriğinin geliştirilmesi ve üretilmesi. Akademik Bilişim Konferansı Bildiri Kitabı, Kütahya, 159-166.
• Öztürk, B. (1995). Genel öğrenme stratejilerinin öğrenciler tarafından kullanılma durumları (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Parlangeli, O., Marchigiani, E. & Bagnara, S. (1999). Multimedia systems in distance education: Effects of usability on learning. Interacting with Computers, 12, 37–49.
• Pektaş, M., Türkmen, L. & Solak, K. (2006). Bilgisayar destekli öğretimin fen bilgisi öğretmen adaylarının sindirim sistemi ve boşaltım sistemi konularını öğrenmeleri üzerine etkisi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 14 (2), 465-472.
• Roblyer, M. D. & Schwier, R. A. (Eds.). (2003). Integrating educational technology into teaching. Toronto: Pearson Education Canada Inc.
• Rosenberg, M. J. (2001). E-Learning. strategies for delivering knowledge in the digital age. New York: McGraw-Hill.
• Schreurs, J. & Dalle, R. (2009). Authoring systems delivering reusable learning objects, IJET, 4, Special Issue 2.
• Strauss, R. & Kinzie, M. B. (1994). Student achievement and attitudes in a pilot study comparing and interactive videodisc simulation to conventional dissection. The American Biology Teacher, 56(7), 398-402.
• Şahin, T. &Yıldırım, S. (1999). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şener Bilgiç, E. (2005). E-öğretim tasarım süreci: Bir materyalin kullanışlılığına ilişkin katılımcı görüşleri (Uzmanlık Yeterlilik Tezi). Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Talib, O., Matthews, R., Secombe, M. (2005).Concructivist animations for conceptual change: An Effective instructional strategy in understanding complex, abrasct and dynamic science concepts. Malaysian Online Journal of Instructional Technology, 2(3), 78–87.
• Trollip, S.R. ve Alessi, S.M., (2001). Multimedia for Learning: Methods and development, (3rd Edition). Allyn & Bacon, Massachusetts.
• URL-1, İletişim teknolojileri ile bütünleşik bir uzaktan öğretim ortamının geleneksel sınıf öğretimine göre üstünlükleri ve sınırlamaları. Retrieved September 27, 2010, from www.emo.org.tr/ekler/42cde81694ca09a_ek.doc
• URL-2, Uzaktan eğitim modeli olarak web tabanlı eğitime genel bir bakış. Retrieved 7 July, 2010, from http://mimoza.marmara.edu.tr/~hkaptan/wte.htm
• Uşun, S.(2000). Özel Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Ünsal, H. (2002, Ekim). Web destekli eğitim, elektronik öğrenme ve web destekli öğretim programlarındaki çeşitli ders modelleri. XI. Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulan bildiri, Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa, KKTC.
• Vesel, V. (2005, Temmuz). Virtual learning environment in the age of global infonetworks. Retrieved proceedings/DELOS9/Pap8.pdf 27, 2005, from
• http://www.ercim.org/publication/ws
• Virgil, E. & Varvel, Jr. (2004). Online courses as learning scripts: Using storyboards in online http://www.uwex.edu/disted/conference/Resource_library/proceedings/04_1130.pdf design. Retrieved November 17, 2010, from
• Winberg, T. M. & Headman, L. (2007). Student Attitudes Toward Learning, Level of Pre- Knowledge and Instruction Type in a Computer-Simulation: Effects on Flow Experiences and Perceived Learning Outcomes, Springer Science+Business Media B.V. , 36, 269-287.
• Woodrow, J. E. J., Mayer-Smith, J. A., & Pedretti, E. G. (2000). Assessing technology enhanced instruction: A case study in secondary science. Journal of Educational Computing Research, 23(1), 15-39.
• Yalın, H. İ. (2001). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayınları.
• Yang, E. & Andre, T. (2003). Spatial ability and the impact of visualization/animation on learning electrochemistry. Int. J. Science Education., 25(3), 329–349.
• Yıldırım, H. İ. (2001). İlköğretim 6. , 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin elektrik konusunda sahip oldukları yanlış kavramların tespiti üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Yılmaz, K. & Horzum, M. B. (2005). Küreselleşme, bilgi teknolojileri ve üniversiteler.
• İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), 103–121.
• Yiğit, N. & Akdeniz, A. R. (2003). Fizik öğretiminde bilgisayar destekli etkinliklerin
• öğrenci kazanımları üzerine etkisi: Elektrik devreleri örneği. Gazi Eğitim Fakültesi
• Dergisi, 23(3), 99-113.