İŞİTME ENGELLİ ÖĞRENCİLERİN TÜRKÇE EĞİTİMİNDE KULLANILMASI İÇİN TASARLANAN BİR EĞİTSEL YAZILIMI VE YAZILIMIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Cilt 7, Sayı 1, 36 - 45, 01.03.2018

Deniz Mertkan Gezgin Yonca Uygun Adnan Kürşat Teke

Öz

İşitme Engelli öğrencilerin Türkçe eğitiminde bazı problemlerle karşılaşılmaktadır. Literatürde temel problemler; materyal eksikliği, ders saati, öğretmen, program ve kitap yetersizlikleri olarak verilmektedir. Bununla birlikte yine Literatürde ve Türkçe Öğretmenleri ile yüz yüze yapılan görüşmeler sonucunda işitme engelli öğrencilerin Türkçe eğitimlerinde karşılaşılan diğer bazı problemler, konu bütünlüğüne daha az dikkat etmek, sınırlı sayıdaki sözcükler ile basit yapılı cümleler kullanmak, harf eksiltmek, harf eklemek ve sözcüğü uygun yerde kullanmamak gibi davranışlar verilebilir. İşitme engelli bireylerin Türkçe eğitimlerinde bu problemleri ortadan kaldırabilmek için, disiplinler arası çalışmalar yapılarak eğitim yazılımları ile işitme engelli bireylerin eğitim-öğretim faaliyetlerinin desteklenmesi gerekmektedir. Fakat Türkiye’de işitme engellilerin Türkçe öğretimi için yeterli sayıda eğitsel yazılım uygulaması bulunmamaktadır. Bu problemlere çözüm üretmek amacıyla çalışmada araştırmacılar tarafından tasarım tabanlı bir araştırma kapsamında, işitme engelli bireylerin Türkçe eğitimi için “Cümlelerle Tanışalım” isminde bir alıştırma ve tekrar eğitsel yazılımı geliştirilmiştir. Bu geliştirilen yazılım ile 7.sınıf öğrencilerine yönelik 12 etkinlik oluşturulmuştur. Etkinlikler oluşturulurken Milli Eğitim Bakanlığının 3. sınıf Türkçe Dersi müfredatından yararlanılmıştır. Eğitsel yazılım, 7.sınıfta okuyan 5 işitme engelli öğrenci tarafından araştırmacılar eşliğinde 3 gün boyunca belirli sürelerde kullanılmıştır. Bu uygulama süreci araştırmacılar tarafından gözlem yapılarak, video olarak kayıt altında tutulmuştur. Bu uygulama sürecinden sonra uygulama yapılan okulun Türkçe öğretmeni ile eğitsel yazılım hakkında görüşme yapılmıştır. Çalışmada araştırmacıların gözlemleri ve öğretmen görüşleri aktarılacak ve karşılaşılan durumlara yönelik çözüm ve öneriler sunulacaktır

Anahtar Kelimeler

İşitme Engelli, Eğitsel Yazılım, Tekrar ve Alıştırma Yazılımı, Türkçe Öğretimi

İŞİTME ENGELLİ ÖĞRENCİLERİN TÜRKÇE EĞİTİMİNDE KULLANILMASI İÇİN TASARLANAN BİR EĞİTSEL YAZILIM VE YAZILIMIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

İşitme Engelli öğrencilerin Türkçe eğitiminde bazı problemlerle karşılaşılmaktadır. Literatürde temel problemler; materyal eksikliği, ders saati, öğretmen, program ve kitap yetersizlikleri olarak verilmektedir. Bununla birlikte yine Literatürde ve Türkçe Öğretmenleri ile yüz yüze yapılan görüşmeler sonucunda işitme engelli öğrencilerin Türkçe eğitimlerinde karşılaşılan diğer bazı problemler, konu bütünlüğüne daha az dikkat etmek, sınırlı sayıdaki sözcükler ile basit yapılı cümleler kullanmak, harf eksiltmek, harf eklemek ve sözcüğü uygun yerde kullanmamak gibi davranışlar verilebilir. İşitme engelli bireylerin Türkçe eğitimlerinde bu problemleri ortadan kaldırabilmek için, disiplinler arası çalışmalar yapılarak eğitim yazılımları ile işitme engelli bireylerin eğitim-öğretim faaliyetlerinin desteklenmesi gerekmektedir. Fakat Türkiye’de işitme engellilerin Türkçe öğretimi için yeterli sayıda eğitsel yazılım uygulaması bulunmamaktadır. Bu problemlere çözüm üretmek amacıyla çalışmada araştırmacılar tarafından tasarım tabanlı bir araştırma kapsamında, işitme engelli bireylerin Türkçe eğitimi için “Cümlelerle Tanışalım” isminde bir alıştırma ve tekrar eğitsel yazılımı geliştirilmiştir. Bu geliştirilen yazılım ile 7.sınıf öğrencilerine yönelik 12 etkinlik oluşturulmuştur. Etkinlikler oluşturulurken Milli Eğitim Bakanlığının 3. sınıf Türkçe Dersi müfredatından yararlanılmıştır. Eğitsel yazılım, 7.sınıfta okuyan 5 işitme engelli öğrenci tarafından araştırmacılar eşliğinde 3 gün boyunca belirli sürelerde kullanılmıştır. Bu uygulama süreci araştırmacılar tarafından gözlem yapılarak, video olarak kayıt altında tutulmuştur. Bu uygulama sürecinden sonra uygulama yapılan okulun Türkçe öğretmeni ile eğitsel yazılım hakkında görüşme yapılmıştır. Çalışmada araştırmacıların gözlemleri ve öğretmen görüşleri aktarılacak ve karşılaşılan durumlara yönelik çözüm ve öneriler sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

İşitme Engelli, Eğitsel Yazılım, Tekrar ve Alıştırma Yazılımı, Türkçe Öğretimi

Kaynakça

• Baysal, D. (2013). Eğitim Yazılımları. Erişim Yeri: http://www.slideshare.net/deryabysl/eitimyazlmlar
• Çakır, H., ÇETİN, Ş., BAŞ, A.(2013).İşitme Engellilere Yönelik Dinamik Web Sayfasının Geliştirilmesi, Bilişim Teknolojileri Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, Ankara
• Demirhan, T. (2008), Bilişim Teknolojilerinin İşitme Engellilerin Eğitimine Etkisinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne Doğru S. ,Aslan, E.,(2008) Engelli Çocuğu Olan Annelerin Sürekli Kaygı Düzeyi ile Durumluk Kaygı Düzeylerinin Karşılaştırılması
• Erdoğdu, K. (2012). Engelliler İçin Materyal Tasarlamak. Kazım Erdoğdu. Erişim Yeri: https://kazimerdogdu.wordpress.com/2012/12/30/engelliler-icin-materyal-tasarlamak/ Karal H., Çiftçi E.,(2008). İşitme Engelli Bireylerin Eğitim Sürecinde Bilgisayar Destekli Animasyonlardan Yararlanma, IETC.
• Karal H.,Şılbır,L.,Küçüksüleyman N.(2009).İşitme Engelli Bireylerin Türkçe’de Ek Kullanabilme Becerilerini Geliştirmeye Yönelik Öğrenme Ortamı Tasarımı, 9th International Educational Technology Conference (IETC2009), Ankara
• Karasu, G.(2011). İşitme Engelli Öğrencilerde Dengeli Okuma Yazma Öğretimi Yaklaşımıyla Sözcük Dağarcığı Geliştirme Stratejileri Karasu, P., Girgin Ü., Uzuner Y. (2012). İşitme Engelli Öğrenciler ve İşiten Öğrencilerin Okuma Becerilerinin Formel Olmayan Okuma Envanteri ile Değerlendirilmesi, Anadolu Journal of Educational Sciences International. Kocabıyık D. (2013) . İşitme Engelli Öğrencilere Türkçe Eğitimindeki Bazı Sorunlar, Gazi Üniversitesi Türkçe Araştırmaları Akademik Öğrenci Dergisi Yıl:3, Sayı:4, Ankara
• MEB (2008). Özel Eğitim Ve Rehabilitasyon Merkezi İşitme Engelli Bireyler Destek Eğitim Programı, Ankara
• MEB (2012). Özel Eğitime Muhtaç Öğrencilerin Özellikleri Milli Eğitim Bakanlığı(2012). İşitme Engelliler Nedir? 17.01.2015 tarihinde http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/43/01/746816/icerikler/isitmeengelinedir_109823.html adresinden erişilmiştir.
• Yumuşak, A.,Aycan, Ş.,(2002), Fen Bilgisi Eğitiminde Bilgisayar Destekli Çalışmanın Faydaları; Demirci (Manisa)’de Bir Örnek, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı 16, Sayfa 197-204
• Şipal,R.F.,(2004),s.92, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, Ankara.
• Türközü Sarp, F. (2013). İşitme Engelli Bireylerde Görsel Algı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul