48-60 Aylık Çocukların Okul Zorbalığına Yönelim Düzeyleri

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 21 - 29, 27.12.2019

Miray Özözen Danacı , Zeynep Çetin

Öz

Okul
öncesi dönemde çocukların akranları ile olumlu ilişkiler içerisinde bulunabilmesi
çocuğun gerek okula uyumu gerekse sosyal gelişimi açısından önem arz
etmektedir. Erken çocukluk döneminde gerçekleşen zorbalık yönelimli
davranışlar, çocukların ileriki yaşamlarına da bu davranışın yerleşmesinin ve
görülme sıklığının artmasının açısından önemli belirteçler olarak ele
alınmaktadır. Çocukların okul ortamında gösterdikleri zorbalık yönelimli tutum
ve davranışların bulunup bulunmaması ve var ise bu davranışların ne düzeyde
bulunduğu bu çalışmanın temel araştırma konusunu oluşturmaktadır.

Araştırmanın
örneklemini 2019-2020 eğitim yılında İzmir’de yer alan devlet anaokuluna bağlı
sınıflardan randomize yöntemle ile seçilen 48-60 aylık yaş aralığında bulunan
43 çocuk oluşturmaktadır. Verilerin toplanması aşamasında Çocuk ve Aile Tanıma
Formu ile araştırmacılar tarafından hazırlanan Okul Öncesi Çağı Zorbalık
Yönelim Mülakat Formu kullanılmıştır. Nitel verilerin kaydı bilişim ortamında
yapılmış olup birtakım verilerin çözümlenme sürecinde grafiklere yer
verilmiştir. Görüşme ve kayıtlar, içerik analizi uygulanarak araştırmacı
tarafından belirlenen kriterler açısından betimlenmiştir. Araştırmada,
verilerden elde edilen sonuçlara göre parçalanmış aile çocuklarının,  aile içi şiddete ve ayrımcılığa maruz kalmış
çocukların normal koşullara sahip çocuklara oranla zorbalığa yönelim
düzeylerinin daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir.

Çalışma
sonucunda çocukların zorba davranışlarının sağaltılması sürecinde aile içi
olumsuz koşulların düzeltilmesi sağlanmalı, farklı değişkenlerin etkisi yeniden
değerlendirilmeli ve okul zorbalığına yönelimi etkileyebilecek diğer etmenler
açısından incelemeler yapılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul, zorba, çocuk, öğretmen, mağdur

Kaynakça

• Akgün, E., Yarar, M. & Dinçer, Ç. (2011). Okul öncesi öğretmenlerin sınıf içi etkinliklerde kullandıkları sınıf yönetimi stratejilerinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(3), 1-9.
• Alikaşifoğlu, M. & Ercan, O. (2007). Çocuklar çağında kabadayılık /zorbalık davranışları: Hekimler açısından anlamı. Türk Pediyatri Araştırma Dergisi, 42, 19-25.
• Ando M, Asakura T. (2005). Psychosocial influences on physical, verbal and indirect bullying among Japanese early adolescents. Journal of Early Adelescence, 25(3), 268–90.
• Atıcı, M. (2004). İlköğretim öğrencilerinin davranış problemleriyle baş etme konusunda öğretmen-psikolojik danışman işbirliğine ilişkin görüşlerin karşılaştırılması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(23), 55-64.
• Atış Akyol, N., Yıldız, C., Akman, B. (2018). Öğretmenlerin akran zorbalığına ilişkin görüşleri ve zorbalıkla baş etme stratejileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 33 (2), 439-459.
• Ayaz-Alkaya, S., Avşar, F. (2017). Okul çağı çocuklarının akran zorbalığı durumları ile atılganlık düzeyleri ve ilişkili faktörlerin incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi,14 (3), 185-191.
• Baldry, A. C. & Farrington, D. P. (2000). Bullies and delinquents: Personal characteristics and parental styles. Journal of Community and Applied Social Psychology, 10(1), 17-31.
• Baldry, A. C. (2003). Bullying in schools and exposure to domestic violence. Child Abuse and Neglect, 27(7), 713-732.
• Beane, A. L. (2005). The bully free classroom over 100 tips and strategies for teachers K-8. Minneapolis, MN: Free Spirit Publishing.
• Beran, T., Violato, C. (2004). A model of childhood perceived peer harassment: Analyses of the Canadian national longitudinal survey of children and youth data. Journal of Psychology: Interdisciplinary and applied, 138(2), 129–147.
• Calkins, S., Graziano, P., Berdan, L., Keane, S. & Degnan, K. (2008). Predicting cardiac vagal regulation in early childhood from maternal-child relationship quality during toddlerhood. Developmental Psychobiology, 50(8), 751–766.
• Crai, W., Harel-Fisch, Y., Fogel-Grinvald, H., Dostaler, S., Hetland, J., Simons-Morton, B., Molcho, M., de Mato M.G., Overpeck, M., Due, P., Pickett, W. (2009). HBSC Violence & Injuries Prevention Focus Group, HBSC Bullying Writing Group. A cross-national profile of bullying and victimization among adolescents in 40 countries. International Journal of Public Health, 54, 216-224.
• Çınkır, Ş. & Karaman-Kepenekci, Y. (2003). Öğrenciler arası zorbalık. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 34, 236-253.
• Decker, D., Dona, D. & Christenson S. (2007). Behaviorally at-risk African American students: The importance of student-teacher relationships for student outcomes. Journal of School Psychology, 45(1), 83–109.
• Dunne, M. &Leach, F. (2005). Gendered school experiences: the impacts on retention and achievement in Botswana and Ghana. London, DFID.
• Field, E. M. (2007). Bully blocking six secrets to help children deal with teasing and bullying (revised edition). London: Jessica Kingsley Publishers.
• Finnegan, R. A., Hodges, E. V. & Perry, D. G. (1996). Victimization by peers: Associations with children’s reports of mother-child interaction. Journal of Personality and Social Psychology, 4(75), 1076-1086.
• Gerlinger, J., Wo, J.C. (2016). Preventing school bullying: Should schools prioritize an authoritative school discipline approach over security measures? Journal of School Violence, 15 (2), 133-157.
• Gökkaya, F., Tekinsav Sütcü, S. (2018). Akran zorbalığının ortaokul öğrencileri arasındaki yaygınlığının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 34 (5), 1-18.
• Gökler, R. (2009). Okullarda akran zorbalığı. Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 511-537.
• Grinberg, I., Dawkins, M., Dawkins, M. P., Fullilove, C. (2005). Adolescents at risk for violence: an initial validation of the life challenges questionnaire and risk assessment index. Adolescence. 40 (159),573–99.
• Hay, D. F. (2006). Yours and mine: Toddlers’ talk about possessions with familiar pers. British Journal of Developmental Psychology, 24, 39-52.
• Hughes, G. (2005). The relationship between bullying and achievement; a study of related school and family factors. Yüksek Lisans Tezi. The Universty of Calgary, Alberta, Canada.
• Kandır, A. (2000). Öğretmenlerin 5-6 yaş çocuklarında görülen davranış problemlerine ilişkin bilgi ve tutumları. Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 42-50.
• Kochenderfer, B. & Ladd, G. (1997). Victimized children’s responses to peer’s aggression: Behaviors associated with reduced versus continued victimization. Developmental Psychopathology, 9(1), 59–73.
• Koç, Z. (2006). Lise öğrencilerinin zorbalık düzeylerinin yordanması. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ladd, G. W., Kochenderfer-Ladd, B. & Coleman, C.C. (1996). Friendship quality as a predictor of young children’s early school adjustment. Child Development, 67, 1103-1118.
• LoCasale-Crouch, J., Mashburn, A., Downer, J., Pianta, R. (2008). Pre-kindergarten teachers’ use of transition practices and children’s adjustment to kindergarten. Early Childhood Research Quarterly, 23(1),124–139.
• McKee, L., Colletti, C., Rakow, A., Jones, D. & Forehand, R. (2008). Parenting and child externalizing behaviors: Are the associations specific or diffuse? Aggression and Violent Behavior, 13(3), 201–215.
• Myers, S., Pianta, R. (2008). Developmental commentary: Individual and contextual influences on student-teacher relationships and children’s early problem behaviors. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 37(3), 600–608.
• Myron-Wilson, R. & Smith, P. K. (1998). Attachment influences on bullying. British Psychological Society Developmental Annual Conference, University of Lancester, Lancester.
• Nylund, K., Bellmore, A., Nishina, A. & Graham, S. (2007). Subtypes, severity, and structural stability of peer victimization: What does latent class analysis say? Child Development, 78(6), 1706–1722.
• Olafsen, R. N., Viemero, V. (2000). Bully/victim problems and coping with stress among 10 to 12 year-old pupils in Aland. Finland. Aggressive Behavior, 26, 59-65.
• Patton, D.U., Hong, J.S., Patel, S., Kral, M.J. (2015). A systematic review of research strategies used in qualitative studies on school bullying and victimization show less. Trauma, Violence, Abuse, 18 (1), 3-16.
• Perkins, H.J., Montford, C.R. (2005). The impact of violence on adolescents in schools: A case study on the role of school-based health centers. Nursing Clinics North of America, 40 (4), 671–79.
• Perry, D., Hodges, E. & Egan, S. (2011). Determinants of chronic victimization by peers: A review and new model of family influence. In: Juvonen J, Graham S, editors. Peer harassment in school: The plight of the vulnerable and victimized. New York: The Guilford Press.
• Perry, K. & Weinstein, R. (1998). The social context of early schooling and children’s school adjustment. Educational Psychologist, 33(4), 177–194.
• Pianta, R. & Stuhlman, M. (2004). Teacher-child relationships and children’s success in the first years of school. School Psychology Review, 33,444–458.
• Rimm-Kaufman, S. & Pianta, R. (2000). An ecological perspective on the transition to kindergarten: A theoretical framework to guide empirical research. Journal of Applied Developmental Psychology, 21(5), 491–511.
• Sangalang, C.C., Tran, A.G., Ayers, S.L., Marsiglia, F.F. (2016). Bullying among urban Mexican-Heritage Youth: exploring risk for substance use by status as a bully, victim, and bully-victim. CYSR, 61 (1), 216-221.
• Singer, J. & Willett J. (2003). Applied longitudinal data analysis: Modeling change and event occurrence. New York: Oxford University Press.
• Smith, P. K. & Myron-Wilson, R. (1998). Parenting and school bullying. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 3(3), 405-417.
• Smokowski, P. R. & Kopasz, K. H. (2005). Bullying in schools: An overview of types, effects, family characteristics, and intervention strategies. Children and School. 27(2), 101-110.
• Stassen-Berger, K. (2007). Update on bullying at school: science forgotten? Developmental Review, 27(1), 90-127.
• Toblin, R., Schwartz, D., Gorman, A. & Abou-ezzeddine, T. (2005). Social-cognitive and behavioral attributes of aggressive victims of bullying. Journal of Applied Developmental Psychology, 26 (3), 329–346.
• Turgut, A. (2005). The relationship between bullying tendecy, parental acceptance- rejection, and self-concept among seventh grade students. Yayımlanmış yüksek lisans tezi. Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yaman, E. (2010). Psikoşiddete(mobbinge) maruz kalan öğretim elemanlarının örgüt kültürü ve iklimi algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(1), 547-578.
• Ybarra, M., MarieDiener-West, M., Leaf, P. (2007). Examining the overlap in internet harassment and school bullying:Implications for school intervention. Journal of Adolescent Health, 41 (6), 42-50.