Astigi’den (Baetica) Zeus’un Aşkları Konulu Roma Mozaiğinde Ganymedes’in Tasviri Üzerine

Yıl 2020, Sayı: 13, 139 - 148, 02.11.2020

Luz Neıra Jıménez

https://doi.org/10.26658/jmr.782267

Cited By: 3

Öz

2015 yılında Écija’da (Sevilla) Zeus’un Aşkları adlı büyük mozaiğin bulunması, Baetica’daki conventus astigitanus’un başkenti olan antik Astigi’nin mozaik mirasının kalitesini tekrar göz önüne sermiştir. Bu mozaik, aralarında Europe’nin Kaçırılması efsanesinin yanı sıra Dioskur, Leda ve Kuğu, Antiope olarak tanımlanan genç bir bakireyi kovalayan satyr ve Ganymedes efsanesi olmak üzere Zeus’un aşk döngüsünden manzaralar, Bacchus temaları, geometrik motifler ve birtakım resimler içermektedir.
Ganymedes’in Roma mozaikleri içindeki tasviri, özellikle her ikisi de uçuş halinde olan kanatları ile kız kaçırma anı olmak üzere kesin olarak belgelenmiştir. Ancak Ganymedes’in Plaza de Armas’ta bulunan Astigi döşemelerindeki Zeus’un Aşkı mozaiğinde tasvir edilen efsanesi olağan olmayan bir görüntü göstermektedir. Bu makale, Astigi’nin temsiline örnek teşkil edecek edebi kaynaklar ve olası paralelliklerle ilgilidir.
Attika’daki kırmızı figürlü vazolar, Roma resimleri, rölyefleri ve yüzük taşları (gemler), özellikle Akşam Yemeği domusu olarak adlandırılan Antakya mozaik döşemesi ve Sevilla’daki Lebrija Sarayı Müzesi’nde korunan Zeus’un aşk hikâyelerini tasvir eden İtalyan mozaikleri olmak üzere iki mozaik zemin döşemesi analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Roma mozaiği, Astigi, Zeus, aşklar, Ganymedes

On the Representation of Ganymede in the Roman Mosaic of the Loves of Zeus from Astigi (Baetica)

Öz

The discovery in 2015 of the great mosaic so called of the Zeus’ Loves in Écija (Sevilla) comes to highlight again the quality of the mosaic heritage of the ancient Astigi, capital of the conventus astigitanus in Baetica. It is a large pavement, which contains several pictures, with geometric motifs, Bacchic themes and scenes from the Zeus Loves cycle, among which the legend of the Rape of Europe stands out, as well as one of the Dioscuri, Leda and the Swan, a satyr pursuing a young maiden, identified as Antiope, and by last the legend of Ganymede.
The depiction of Ganymede in Roman mosaics is well documented, in particular the precise instant of the abduction with both already in flight. However the Ganymede’s legend in the Astigi pavement of the Zeus’ Loves found in the Plaza de Armas shows a not usual image. This article deals with the literary sources and possible parallels that would have served as a model for the representation from Astigi.
Are analyzed several images in Attic red-figure vases, Roman paintings, reliefs and gems and particularly in two mosaic floors, the Antioch pavement of the so called domus of Buffet Supper and the Italica mosaic of the love stories of Zeus, preserved in the Lebrija Palace-Museum in Seville.

Anahtar Kelimeler

Roman mosaic, Astigi, Zeus, loves, Ganymede

Kaynakça

• Blanco 1978 A. Blanco Freijeiro, Mosaicos romanos de Itálica (I), Corpus España II, Madrid.
• Blázquez 1981 J. M. Blázquez, Mosaicos romanos de Córdoba Jaén y Málaga, Madrid.
• Blázquez 1999 J.ª Blázquez,“El mito griego de Leda y el Cisne en los mosaicos hispanos del Bajo Imperio y en la pintura europea”, Sautuola 6, 555-565.
• Cimok 2005 F. Cimok, Mosaics of Antioch, İstanbul.
• Décor I C. Balmelle – M. Blanchard Lemée – J.Christophe – J.-P. Darmon – A.-M. Guimier Sorbets – H. Lavagne – R. Prudhomme – H. Stern, Le Décor Géométrique de la Mosaïque Romaine I, Paris, 1985.
• Fernández-Galiano 1982 D. Fernández Galiano, “Nuevas interpretaciones iconográficas sobre mosaicos hispanorromanos”, Museos 1, 17-27.
• Foucher 1979 L. Foucher, “L‘enlèvement de Ganymède figuré sur les mosaïques”, AntAfr 14,155-168.
• García-Dils de la Vega - S. García Dils de la Vega - S. Ordoñez, El mosaico de los Amores de Zeus de la Plaza de Armas de Écija. Un Ordoñez 2019 nuevo pavimento musivo de colonia Augusta Firma, Écija.
• Hurwit 2015 J. M. Hurwit, Artists and Signatures in Ancient Greece, Cambridge.
• Levi 1947 D. Levi, Antioch Mosaic Pavements, Princeton.
• López Monteagudo 1998 G. López Monteagudo, “Sobre una particular iconografía del triunfo de Baco en dos mosaicos romanos de la Bética”, AnCord 9, 191-222.
• López Monteagudo 2001 G. López Monteagudo, “Los mosaicos romanos de Écija (Sevilla). Particularidades iconográficas y estilísticas”, D. Paunier - Ch. Schmidt (eds.), LMGR VIII, 30-146.
• López Monteagudo - G. López Monteagudo - M. P. San Nicolás, “El mito de Europa en los mosaicos hispano-romanos. Análisis San Nicolás 1995 iconográfico e interpretativo”, EspacioHist II, 8, 424-438.
• Neira 2002 L. Neira, La representación del thiasos marino en los mosaicos romanos. Nereidas y tritones, Madrid.
• Neira 2013 L. Neira, “Desnudo y atracción en los mosaicos. Venus, Europa y las nereidas”, L. Neira (coord. y ed.), Desnudo y Cultura. La construcción del cuerpo en los mosaicos romanos, Madrid, 33-47.
• Neira 2018 L. Neira, “Mosaicos de los conventus hispalensis y astigitanus”, J. Bermejo - J. Campos (coords.), Corpus Urbium Baeticorum. Conventus hispalensis y astigitanus, I y II. Huelva, Onoba Monografías, 2, 417-444.
• Neira 2019 L. Neira, “Notas sobre la identificación de talleres musivarios y cartones en la Baetica. A propósito de algunas representaciones en mosaicos de los Conventus Cordubensis y Astigitanus”, Hispania et Roma: Estudios en homenaje al profesor Narciso Santos Yanguas, Oviedo, Servicio de Publicaciones de la Universidad de Oviedo, 349-359.
• Önal 2009 M. Önal, A Corpus Zeugma Mosaics, İstanbul.
• Salomonson 1965 J.W. Salomonson, La mosaïque aux chevaux de l’Antiquarium de Carthage. La Haya.
• San Nicolás 1999 P. San Nicolás, “Leda y el cisne en la musivaria romana”, Espacio, Tiempo y Forma, Serie I, Prehistoria y Arqueología, Tomo 12, 347-387.
• San Nicolás 2005 P. San Nicolás, “Sobre una particular iconografía de Leda en el mosaico hispano de Écija”, LMGR IX, 975-985.
• San Nicolás 2010 Mª P. San Nicolás, “Zeus/Júpiter y Antiope en los mosaicos romanos”, EspacioHist 23, 497-518.
• Sichtermann 1988 H. Sichtermann, “Ganymedes”, LIMC IV, 1/2. Zürich/Münich.
• Vargas Vázquez et al. 2017 S.Vargas Vázquez – G. López Monteagudo – S. García-Dils de la Vega, Mosaicos romanos de Écija (Sevilla). Corpus España XIV, Madrid-Écija.
• Wattel-de Croizant 1995 O. Wattel-de Croizant, Les mosaïques représentant le mythe d‘Europe (Ier-VIe siècles): évolution et interprétation des modèles grecs en milieu romain (De l‘archéologie à l‘histoire), París.