Re-evaluation of the Mosaics of the Artemis Bath of Issos-Epiphaneia, Conservation and Exhibition Project

Yıl 2024, Sayı: 17, 263 - 300, 04.11.2024

H. Onur Tıbıkoğlu , Banu Özdilek

https://doi.org/10.26658/jmr.1564765

Öz

In the ancient city of Issos Epiphaneia in Erzin, Hatay, there is a Roman bath. The bath was unearthed by the Hatay Archaeological Museum. After the excavations were completed, the Artemis mosaic found on the floor of the frigidarium was moved to the Hatay Archaeological Museum and exhibited in the Issos-Epiphaneia section in the Roman Bath animation. After more than 10 years following, the wooden protection roof, which was previously built temporarily, has completely lost its function and has become a threat to the building due to the collapse in some parts. In addition, the walls and some exposed equipment of the building are exposed to the destructive effects of climatic conditions. In this context, within the scope of the project, which primarily aims to build a protective roof for the protection of the building, a plan suitable for visits has also been made in order to bring the area to tourism. It aims to introduce the bath with all its values, especially with the Artemis Mosaic, which is very important in terms of archaeology. In this context, it is aimed to exhibit the mosaic in its original place in the building by making a replica of the mosaic with an application that has no previous example in mosaic art in Turkey.

Anahtar Kelimeler

İssos-Epiphaneia, Roman Bath, Artemis Mosaics, Antiocheia Mosaics, archeopark, art of mosaic, Hatay

Kaynakça

• Alexander – Ben Abed 1994 M. A. Alexander - A. B. A. Ben Khader, Corpus des mosaïques de Tunisie, Vol. II. Fasc. 4, Thuburbo Majus, Les Mosaïques de la Région Est, Mise à jour du catalogue de Thuburbo Majus et les environs, Institut National du Patrimoine, Tunis.
• Balty 1977 J. Balty, Mosaiques Antiques de Syrie, Bruxelles.
• Balty 1990 J. Balty, La Mosaique de Sarrin (osrhoene), Paris.
• Balty 2003 J. Balty, “La Place des Mosaiques de Jordanie Au Sein De la Production Orientale”, N. Duval (eds.), Les Eglises de Jordanie et Leurs Mosaiques, Actes de la Civilisation gallo-romaine de Lyon, Beyrouth, 153-188.
• Baratte 1978 F. Baratte, Catalogue des mosaiquesnromaines et paléochrétiennes du musée du Louvre, Paris.
• Ben Abed 2006 A. Ben Abed-Ben Khader, Tunisian Mosaics, Treasures from Roman Africa, The Getty Conservation Institute, Los Angeles.
• Ben Abed et al. 2001 A. Ben Abed-Ben Kader - C. Balmelle - J. P. Darmon - M. Ennaifer - S. Gozlan - N. Jeddi - S. Ben Mansour - W. Ben Osman - H. Slim Dessins - R. Pudhomme, Recherches franco-Tunisiennes sur La Mosaique de l’Afrique Antique, Ecole Française de Rome.
• Budde 1969 L. Budde, Antike Mosaiken in Kilikien, Band I, Frühchristliche Mosaiken in Misis-Mopsuhestia, Germany.
• Campbell 1988 S. Campbell, The Mosaics of Antioch, Pontifical Institute of Mediaeval Studies, Leiden.
• Cimok 2000 F. Cimok, A Corpus Antioch Mosaics, İstanbul.
• Çelik 2008 Ö. Çelik, “2006 Yılı Hatay Müzesi Mozaik Kurtarma Kazıları”, M. Şahin (ed.), IV. Uluslararası Türkiye Mozaik Korpusu Sempozyum Bildirileri, Geçmişten Günümüze Mozaik Köprüsü, Bursa, 27-33.
• Çelik 2012 Ö. Çelik, Erzin (Epiphaneia) Roma Dönemi Hamam Mozaikleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay.
• Çelik 2018 Ö. Çelik, “Erzin-İssos (Epiphaneia) Antik Kent Kazısı”, 39. KST 2, 89-109.
• Décor I C. Balmelle - M. Blanchard Lemée - J. Christophe - J.-P. Darmon - A.-M. Guimier Sorbets - H. Lavagne - R. Prudhomme - H. Stern, Le Décor géométrique de la mosaïque romaine I, Paris, 1985.
• Décor II C. Balmelle - M. Blanchard-Lemée - J.- P. Darmon - S. Gozlan - M. P. Raynaud, Le Décor géométrique de la mosaïque romaine II, Paris, 2002.
• Donceel-Voute 1988 P. Donceel-Voute, Les pavements des eglises byzantines de Syrie et du Liban Décor, archéologie et liturgie, Louvain-La Neuve.
• Dunbabin 1999 K. M. D. Dunbabin, Mosaics of the Greek and Roman World, Cambridge.
• Ennaifer 1994 M. Ennaifer, “Etat de la Recherche dans le domaine de la mosaïque en Tunisie”, CMGR IV, 229-242.
• Heberdey–Wilhelm 1896 R. Heberdey - A. Wilhelm, Reisen in Kilikien, Ausgeführt 1891 und 1892 im Auftrage der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, Wien.
• Hild - Hellenkemper 1990 F. Hild – H. Hellenkemper, Kilikien und Isaurien, TIB Band (5), Wien.
• Jobst et al. 1997 W. Jobst - B. Erdal - C. Gurtner, İstanbul Büyük Saray Mozaiği, İstanbul.
• Jones 1937 A. H. M. Jones, The Cities of The Eastern Roman Provinces, Oxford.
• Karabulut et al. 2011 H. Karabulut - M. Önal - N. Dervişoğlu, Haleplibahçe Mozaikleri, İstanbul.
• Korkut 2015 T. Korkut, Akdağların Yamacında Bir Likya Kenti Tlos, İstanbul.
• Lehmann et al. 2006 G. Lehmann - A. E. Killebrew - M. H. Gates - B. Halptern, “The Mopsos Project: The 2004 Season of Archaeological Survey in the Bay of İskenderun, Eastern Cilicia”, 23. AST 2, 79- 88.
• Magie 1950 D. Magie, Roman Rule in Asia Minor: To the End of the Third Century After Chris, Princeton.
• Maniere Leveque – Raynaud 2007 A. M. Maniere Leveque - M. P. Raynaud, Corpus of the Mosaics of Xanthos, Bursa.
• Niewöhner 2013 P. Niewöhner, “The Rotunda at the Myrelaion in Constantinople: Pilaster Capitals, Mosaics, and Brick Stamps”, A. Ödekan - N. Necipoğlu - E. Akyürek (eds.), The Byzantine Court, Source of Power and Culture Papers From The Second International Sevgi Gönül Byzantine Studies Symposium, ANAMED, İstanbul, 25-36.
• Özdilek 2014a B. Özdilek, “Roma Dönemi Villa Mozaikleri”, A. Özfırat - B. Özdilek (eds.), Arkeoloji Yolculuğunda Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, İstanbul, 175-195.
• Özdilek 2014b B. Özdilek, “Daphne Kazısı”, A. Özfırat - Ç. Uygun (eds.), Hatay Arkeolojik Kazı ve Araştırmaları, Antakya, 219-250.
• Özdilek 2024 B. Özdilek, “Antiokheia mozaik sanatı canlanıyor”, Milliyet Arkeoloji 33, 10-11.
• Özdilek - Tıbıkoğlu 2023 B. Özdilek – H. O. Tıbıkoğlu, “Toprağın Altında Geleceği Bekledi”, Milliyet Arkeoloji 30, 24-25.
• Özdilek - Tıbıkoğlu 2024 B. Özdilek, “İssos-Epiphaneia, Hatay Kazıları”, Milliyet Arkeoloji 32, 27.
• Özdilek et al. 2023 B. Özdilek - O. Tıbıkoğlu - A. Ersoy, “İssos-Epiphaneia 2022 Excavations”, ANMED 21, 29-33.
• Özdilek et al. 2024 B. Özdilek - A. Ersoy - H. O. Tıbıkoğlu, “İssos-Epiphaneia 2022 Yeni Dönem Kazıları”, 43. KST 1, 197-222.
• Özgen - Gates 1993 İ. Özgen - M. H. Gates, “Report on the Bilkent University Archaeological Survey in Cilicia and the Northern Hatay: August 1991”, 10. AST, 387-394.
• Pamir - Kara 2019 H. Pamir - D. Kara, “Epiphaneia (Erzin) 2017 Kazısı”, 40. AST, 317-388.
• Pamir - Yastı 2020 H. Pamir - N. Yastı, “Epiphaneia (Erzin) 2018 İlk Sonuçları”, 41. KST, 371-393.
• Pamir et al. 2022 H. Pamir - N. Yastı - A. Ersoy - A. Özdizbay - S. Bağlıbel - K. Öncü - P. Kayaş, “Issos- Epiphaneia 2019-2020 Çalışmaları”, Kazı Sonuçları Toplantısı 2019-2020 Kazı Çalışmaları 2, 409-428.
• Pamir et al. 2023 H. Pamir - A. Ersoy - O. Erdoğan - P. Kayaş, “Epiphaneia 2021 Yılı Çalışmaları”, 42. KST 3, 155-168.
• Piccirillo 1992 M. Piccirillo, The Mosaics of Jordan, Amman.
• Piccirillo 1994 M. Piccirillo, “The Byzantine Mosaics of Jordan As an Historical Source-II”, CMGR IV, 219-225.
• Der stadt Köln 1964 Rom in Karthago Mosaiken aus Tunesien, Köln.
• Piccirillo et al. 1986 M. Piccirillo - J. Balty - G. Bisheh - H. Buschhauden - N. Duval - R. Farioli Campanati - P. Testini, I Mosaici Di Giordania, Roma.
• Sayar 2008 M. H. Sayar, “Kilikia Yüzey Araştırmaları 2006”, 25. AST 2, 277-287.
• Sayar - Yeşil 2007 M. H. Sayar - Ş. Yeşil, “Kilikia Mozaiklerinin Dağılımı ve Koruma Önlemleri”, M. Şahin (ed.), III. Uluslararası Türkiye Mozaik Korpusu Sempozyumu Bildirileri, Bursa, 109-122.
• Şahin - Ünsal 2018 D. Şahin - N. D. Ünsal, “Ontario Kraliyet Müzesi’nde Sergilenen Edessa Kökenli Bir Grup Mozaik Pano”, JMR 11, 239-259.
• Tıbıkoğlu - Özdilek 2022 H. O. Tıbıkoğlu - B. Özdilek, “Modern Bir Hatay (Antiokheia) Mozaiği “Ortak-Varoluş” I, JMR 15, 433-458.
• Tıbıkoğlu – Özdilek 2023 H. O. Tıbıkoğlu - B. Özdilek, “İlçe Hafıza Mekanı, Tıbıkoğlu Konağı, Hatay/Erzin’in Tescillenen İlk Sivil Mimarlık Örneği”, Milliyet Arkeoloji 31, 6-8.
• Tutar 2010 A. Tutar, “Müslüman Arapların Çukurova yöresindeki fetih hareketleri.”, İlahiyat Fakültesi Dergisi 15, 2, 1-9.
• Tülek 2011 F. Tülek, “Osmaniye Arkeolojik Yüzey Araştırması 2009 Yılı Çalışması”, 28. AST 1, 373-387.
• Tülek 2012 F. Tülek, “Burnaz, Doğu Akdeniz‘de Antik Bir Liman”, Arkeoloji ve Sanat 140, 177-194.
• Üstüner 2002 A. Üstüner, Mozaik Sanatı, İstanbul.
• Yegül 1994 F. Yegül, Antik Çağ’da Hamamlar ve Yıkanma, E. Erten (çev.), İstanbul.
• Yeşil-Erdek 2011 Ş. Yeşil-Erdek, “Display of Ancient Mosaics: Tourism as an Influential Factor Steering the Decision Making Process”, 11th International Colloquium on Ancient Mosaics, Bursa, 963-968.
• Yükmen Edens 2019 B. Yükmen Edens, “Erken Prehistorya ve Kilikya Bazalt Alanları Projesi 2017 Yüzey Araştırmaları”, 36. AST 1, 297-320.
• Yükmen Edens 2020 B. Yükmen Edens, “Erken Prehistorya ve Kilikya Bazalt Alanları Projesi Aşama II: 2018 Yüzey Araştırmaları”, 37. AST 1, 297-310.