Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunları Hakkındaki Görsel İmajlarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 45 - 51, 24.09.2020

Mustafa Hamalosmanoğlu

Öz

Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çizimlerini inceleyerek çevre sorunları hakkındaki görsel imajlarını araştırmaktır. Araştırma sorusu “sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunları hakkındaki görsel imajları nelerdir?” şeklinde belirlenmiştir. Araştırma, Türkiye’de bir üniversitede eğitim fakültesinde eğitim gören 31 sosyal bilgiler öğretmen adayıyla yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı, öğretmen adaylarının gönüllülükleri esas alınarak uygulanmıştır. Veri toplanırken ilk kısımda öğretmen adaylarının sınıf seviyesi ve cinsiyetleri ile ilgili bilgileri toplanmıştır. İkinci kısımda öğretmen adaylarından çevre sorunlarını açıklayan bir resim çizmeleri istenmiştir. Öğretmen adayları çizimlerini yaklaşık olarak 15 dakikada tamamlamışlardır. Çizimlerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Verilerin analizinde ilk olarak kategoriler ve kodlar belirlenmiştir. Araştırma sonuçları frekans ve yüzde olarak ifade edilmiştir. Öğretmen adaylarının çevre sorunları ile ilgili yaptıkları çizimler incelendiğinde, çevre sorunlarını hava kirliliği, atıklar ve doğal çevrenin tahribatı çerçevesinde ifade ettikleri görülmüştür. Katılımcıların çoğu hava kirliliği ve atıklarla ilgili çizimler yapmışlardır. Bu sonuçlar, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarından sadece üçüne ilişkin görsel imaja sahip olduklarını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

sosyal bilgiler öğretmen adayları, çevre eğitimi, çevre sorunları

Kaynakça

• Ada, S., Baysal, Z. N. & Şahenk Erkan, S. S. (2017). Çeşitli boyutları ile çevre eğitimi. Ankara: Nobel.
• Adejoke, O. C., Mjı,, A. & Mukhola, M. S. (2014). Students’ and teachers’ awareness of and attitude towards environmental pollution: a multivariate analysis using biographical variables. Journal of Human Ecology, 45, 167-175.
• Arık, S. & Yılmaz, M. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları ve çevre kirliliğine yönelik metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1147-1164.
• Aydın, F. (2010). Coğrafya öğretmen adaylarının çevre sorunları ve çevre eğitimi hakkındaki görüşleri (Gazi Üniversitesi Örneği). International Online Journal of Educational Sciences, 2(3), 818-839.
• Erentay, N. & Erdoğan, M. (2009). 22 Adımda doğa eğitimi, Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
• Güven, E. (2013). Çevre sorunlarına yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve öğretmen adaylarının tutumlarının belirlenmesi. GEFAD, 33(2), 411-430.
• Güven, İ., Yurdatapan, M., Benzer, E., & Şahin, F. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları ile sağlıklı yaşama yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(4), 1431-1448.
• Ilgar, R. (2018). Ekoloji ve Çevre Araştırmaları. Bursa: Ekin.
• Kahyaoğlu, M., & Özgen, N. (2012). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Theoretical Educational Science, 173.
• Kaya, M. F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin algıları: metafor analizi örneği. Electronic Turkish Studies, 9(2).
• Kayalı, H. (2010). Sosyal bilgiler, Türkçe ve sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Marmara Coğrafya Dergisi, 21, 258-268.
• Özata Yücel, E. & Özkan, M. (2018). Fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre sorunları algılarındaki değişimin incelenmesi: Kocaeli örneği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(44), 146-160.
• Öztürk, T., & Öztürk, F. Z. (2015). Öğretmen adaylarının çevre ve çevre eğitimi ile ilgili görüşleri ordu üniversitesi örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(33), 115-132.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (Çev. Eds. M. Bütün & S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi.
• Uyanık, G. (2016). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin bilgi düzeylerinin ve tutumlarının incelenmesi. Online Fen Eğitimi Dergisi, 1(1): 30-41.