H. CAVIDIN'İN ŞİİRLER DÜNYASINDA TANRI ARKETİPİ

Yıl 2019, , 147 - 152, 12.02.2019

Xanim Rza Sultanova

https://doi.org/10.26809/joa.4.012

Öz

Makalede, Azerbaycan şiirinin tanınmış şairi H. Cavid'in yaratıcılığındaki Tanrı arketipleri incelenir. Bu arketipin yazarın yaratıcılığında düşünce merkezini, dini-biyografik, aksiyoloji yönlerinnin buluşmasını ifade etmesi odak noktasıdır.

Arketipler yardımıyla, metinde gizlenmiş olan anlam yapısının eski haline getirme olasılığı belirlenir. Tanrı'nın arketipi, büyük düşünürün kudretli sanatsal görünümünde güçlü doğaüstü güçler gibi olarak doğaüstü güçler birçok eserlerin yapısal bileşenlerinde, yani kompozisyonunda, konusunda,, kronotopunda (zaman-mekan), suretler sisteminde “zuhur etmesi” araştırmada belirtilir . 20. yüzyıl Azerbaycan şiirinde, yazar tarafından gösterilen arketipin mitopoetik geleneğin izleyicisi olarak rolü belirlenir.

Anahtar Kelimeler

Tanrı'nın arketipleri, doğaüstü fikirler, fikir merkezi, ontolojik yön, ahlaki biyografik yön, aksiyolojik yön, mitopoetik

THE ARCHETYPE OF GOD IN THE H. JAVID’S POETRY WORLD

Öz

The article examines the archetype of God of the prominent representative of Azerbaijani poetry H.Javid. The focusing on the central idea and the intersection point of religious biographical acheological aspects in the writer's creativity is the main point of view.Using archetypes helps to determine the possibility of reconstruction of of the deep hidden essence of the texts. The archetype of God is involved in the "appearance" of the structural components of many works, in composition, plot, chronotype, and images system, in the artistic embodiment of the great thinker as a mighty superpower.The role as a follower of mythopoetic tradition in the 20th century Azerbaijan poetry is determined by the archetype presented by the author.

Anahtar Kelimeler

The archetype of God, supernatural idea, central idea, ontological aspect, moral-biographical aspect, axiological aspect, mythopoietics

Kaynakça

• Hüseyn Cavid. Dram əsərləri. Bakı: “Lider nəşriyyat”, 2007
• Hüseyn Cavid. Əsərləri. Beş cilddə. I-V c., Bakı: “Lider nəşriyyat”, 2005
• Turan A. Cavidnamə. Bakı: Elm və təhsil, 2010
• Mehdi N. Sənətin arxeologiyası. Sənətin arxitektonikası. Bakı: Qanun, 2007
• Qarayev Y. Hüseyn Cavidin yaradıcılığı // H.Cavid. Əsərləri. Beş cilddə. Ic. Bakı: “Lider nəşriyyat”, 2005, s.7 – 24
• Şükürlü Ə.C. Qədim türk yazılı abidələrinin dili. Bakı, 1993
• Bəkirqızı P. Mifopoetika və XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının poetik strukturu. Bakı: Elm və təhsil, 2015
• Борев Ю.Б. Эстетика. Теория литературы. Энциклопедический словарь терминов. М., 2003
• Юнг К. Архетип и символ. М. 1991