PRİZREN’DE YOK OLUP GİDEN OSMANLI İZLERİ: ŞAİP SİPAHİ KONAĞI

Yıl 2018, , 321 - 330, 10.01.2019

Banu Davun

https://doi.org/10.26809/joa.2018548643

Öz

Kosova’nın dini kültürel politik ve ekonomik açıdan önemli şehirlerinden birisi olan Prizren, Romalılar döneminde inşa edilen bir kalenin eteklerinde kurulmuş, aynı zamanda her köşesinde Osmanlı’nın izlerini taşıyan zengin bir tarihe sahiptir. Prizren’de Osmanlı sivil mimarisinin en güzel örneklerinden olan birçok konak inşa edilmiştir. Bu yapıların içinde; 1856 yılında inşa edilen Şaip Sipahi Konağı bugün kimliğini yitirmiş bir bina da olsa ayakta durmaya çalışan içi harabeye dönmüş bir halde kaderine terk edilmiş önemli bir yapıdır. 1999 yılında Kosova Savaşında ateşe verildikten sonra yıllarca kaderine terk edilen iki katlı bu tarihi konağın, Avrupa Birliği fonlarından faydalanılarak sadece dış kısmı onarılmış fakat onarım adı altında içindeki tüm tarihi bölümler, süslemeler tahrip edilmiş, odalar ve tavanın yeri değiştirilerek bilinçsizce Osmanlı kimliği yok edilmeye çalışılmıştır.

Yapılan saha araştırması ile Osmanlı mirası olan Prizren’de kimliksizleştirilmeye çalışılan Şaip Sipahi Konağı’nın gün yüzüne çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu araştırmanın bundan sonra birçok araştırmalara ışık tutması ve farkındalık oluşturması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Tarihi Konakları, Prizren, Şaip Sipahi Konağı, Osmanlı Sanatı, Mimari.

OTTOMAN TRACES DISAPPEARING IN PRIZREN: ŞAİP SİPAHİ MANSION

Öz

Prizren, one of Kosovo's religious cultural political and economic important cities, was founded at the foot of a castle built during the Roman times and also has a rich history that traces the Ottomans in every corner. Many of the most beautiful examples of Ottoman civil architecture was built in Prizren. Within these structures, the Şaip Sipahi mansion, built in 1856, is an important building abandoned to its fate, even if it is a building that has lost its identity today. After being set on fire in Kosovo war in 1999, only the external part of this two-storey mansion, which was abandoned to its fate, was repaired using European Union funds, but all historical sections, decorations were destroyed and the rooms and ceilings were replaced and the Ottoman heritage buildings was tried to be destroyed.

It is aimed to uncover the Şaip Sipahi mansion, which was tried to be identified in Prizren, the Ottoman heritage. This research is expected to shed light on many research and create awareness.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Historical Mansions, Prizren, Şaip Sipahi Mansion, Ottoman Art, Architecture

Kaynakça

• ARCH, F. D (2001) Tradition Popular Architecture of Kosova (Çev: Avni SipaHiu), Kosovo.
• AYVERDİ E.H. (2000) Avrupa’da Osmanlı Mimari Eserleri, Bulgaristan Yunanistan, Arnavutluk, Fetih Cemiyeti Yayınları, İstanbul.
• AYVERDİ E.H. (1981) Avrupa’da Osmanlı Mimari Eserleri, Yugoslavya Cilt III , Kitap 3, İstanbul,
• BEKTAŞ, C. (1996) Türk Evi, İstanbul.
• CERASİ, M. (2001) Osmanlı Kenti (Osmanlı İmparatorluğu’nda 18. ve 19. Yüzyıllarda Kent Uygarlığı ve Mimarisi), İstanbul
• CANSEVER, T. (1996) “Osmanlı Şehri”, İslam Geleneğinden Günümüze Şehir ve Yerel Yönetimler, İstanbul-, c. II, s. 134.
• DOĞANAY, A. (2007) ‘Osmanlı Mimarisinde Tezyinat’ Anadolu’da İslam Kültür ve Medeniyet, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları: 682 Sanat Eserleri : 7, Grup Matbaacılık, Ankara.
• EYİCE, S. (1992) “Gurbette Kalan Türk Eserleri”, IX. Vakıf Haftası Kitabı, Ankara,
• FAROQHİ,S. (1993) Osmanlı’da Kentler ve Kentliler (Çeviren: Neyyir Kalaycıoğlu), İstanbul
• İĞÇİLER,A. ( 2004) Prizren’de Yok Olan Osmanlı İzleri, Prizren,
• İBRAHİMGİL, MEHMET Z. VE KONUK, N. (2006) Kosova’da Osmanlı Mimari Eserleri, 1 ve 2. Cilt
• Kuban,D. (1995) Türk ve İslam Sanatı Üzerine Denemeler, İstanbul, s. 190–191. 568
• KUŞ, A. (2015) "Balkanlarda Osmanlı Mirası" İSMEK El Sanatları Dergisi, http://ismek.ist/blog/icerik.aspx?p=957
• Osman Gümüşçü, XIV. Yüzyıl Larende (Karaman) Kazasında Yerleşme ve Nüfus, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmış Doktora Tezi, Ankara–1997, s. 84.
• PİRENNE, H. (1994) Ortaçağ Kentleri, (Çev.: Şadan Karadeniz) İstanbul .
• TURAN, Ö. VE İBRAHİMGİL, M.Z. Balkanlardaki Türk Mimari Eserlerinden Örnekler, TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları No: 97, Nurol Matbaacılık, Ankara, 2004. s.33.
• Tuncer B. Tanzimat da Şehir ve Belediye” 150. Yılında Tanzimat, Hazırlayan: Hakkı Dursun Yıldız, Ankara-1992, s. 277-287. 534
• YENİŞEHİRLİOĞLU, F. Türkiye Dışındaki Osmanlı Mimari, T.C. Dışişleri Bakanlığı, Ankara, Temmuz 1989.
• VIRMİÇA, R. (1996) Camiler Kenti Prizren İstanbul, Bağcılar Belediyesi katkılarıyla, TDB Yayınları, Prizren.
• VIRMİÇA, R. (2002) Kosova’da Osmanlı saat Kuleleri ve Çeşmeleri, Medeniyet Dergisi, Kosova Türk Araştırmacılar Derneği, Sayı:5, Sayfa :7, Prizren
• VIRMİÇA, R.(1999) Kosova’da Osmanlı Mimari Eserleri, Ankara, c.I,
• Yı̇ĞİT, Y. (2009)Tanzı̇mat’tan II. Meşrutı̇ yet’e Prı̇ zren, Ege Ünı̇ tersı̇ tesı̇ Sosyal Bı̇ lı̇mler Enstı̇ tüsü Tarı̇h Anabı̇ lim Dalı Yakınçağ Tarı̇ hi İzmı̇r