CERRAHİ DUMAN, ALINACAK ÖNLEMLER VE ÇALIŞAN FARKINDALIĞI

Yıl 2020, , 65 - 70, 31.01.2020

Şule Olgun

https://doi.org/10.26809/joa.5.005

Öz

Hemostaz, eksizyon ve diseksiyon amacıyla elektrokoter kullanımı, yüksek hızda matkap kullanımı, testere kullanımı, lazer işlemi ve ultrasonik aletlerin kullanımı sırasında açığa çıkan yüksek ısı; protein ve diğer organik maddelerin yanmasına, çevre dokulardaki hücrelerde de termal nekroz oluşumuna sebep olmaktadır. Böylece; dokulardaki yağ ve proteinin parçalanması ve buharlaşması sonucunda cerrahi duman açığa çıkmaktadır.
Uluslarası birçok sağlık kuruluşu tarafında geliştirilen kılavuzlarda özellikle öncelikli olarak çalışanların cerrahi dumana maruz kalma riskleri konusunda farkındalığının oluşturulması gerektiği, duman oluşumunun en aza indirgenmeye çalışılması, dumandan korunmaya yönelik uygun koruyucu ekipmanların ve duman tahliye sistemlerinin kullanılmasının gerekliliği ve tüm bu konuların yaptırımı için de personel eğitiminin şart olduğu belirtilmektedir. Cerrahi dumandan korunmada ameliyathane çalışanlarının farkındalığını arttırmaya yönelik eğitimler verilmesi, hastane protokollerinin ve yazılı talimatların belirlenmesi, belirli aralıklarla verilen eğitimlerin tekrarlanması, cerrahi duman konusunda daha fazla araştırmaların yapılarak farkındalığın arttırılması gerektiği düşünülmektedir.
Bu derlemenin amacı; cerrahi duman, alınan önlemler ve çalışan farkındalığı arttırmaya yönelik literatür bilgilerini derlemek ve siz değerli okuyucularımıza sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Cerrahi duman, önlem, çalışan farkındalığı

SURGICAL SMOKE, PRECAUTIONS AND EMPLOYEE AWARENESS

Öz

The use of electrocautery for the purpose of hemostasis, excision and dissection, the use of high-speed drills, the use of saws, laser processing and the high heat released during the use of ultrasonic instruments; It causes protein and other organic materials to burn and thermal necrosis in cells in surrounding tissues. As a result of the decomposition and evaporation of fat and protein in the tissues, surgical smoke is released.
In the guidelines developed by many international health institutions, it is necessary to raise awareness of the risks of exposure to surgical smoke, in particular, to try to minimize the formation of smoke, to use appropriate protective equipment and smoke evacuation systems for smoke protection and to ensure that personnel training is required. It is thought that trainings should be given to increase the awareness of the operating room personnel in the prevention of surgical smoke, determination of hospital protocols and written instructions, repetition of the trainings given at regular intervals, and further research on surgical smoke should be increased.
The purpose of this review; The aim of this course is to compile and present the literature information about surgical smoke, precautions taken and employee awareness to our esteemed readers.

Anahtar Kelimeler

Surgical smoke, prevention, employee awareness

Kaynakça

• American National Standards Institute (ANSI)., 2010. ANSI Z136.4-2010: American National Standard Recommended Practice for Laser Safety Measurements for Hazard Evaluation. 2010. LIA: Laser Institute of America Orlando.
• ANDERSON, R., BRADLEY, D., ETZKIN, J., TURNER PYE, NN, LANE DL, BROOKS, B.C., et al., 2017. Staff Compliance With Smoke Evacuation in the Operating Room AORN J, 105(6): 561-63.
• BALL, K., 2010. Compliance with surgical smoke evacuation guidelines: implications for practice. AORN J, 92(2): 142-49.
• CAN, Ö.S., ÖKTEN, F., 2004. Operasyon odasında çalışma riskleri. Türkiye Klinikleri Anestezi Reanimasyon Dergisi, 2: 103-112.
• CARBAJO-RODRIGUEZ, H., AGUAYO-ALBASINI, J.L., Soria-Aledo V, García-López C., 2009. Surgical smoke: risks and preventive measures. CIR ESP, 85(5) :274-9.
• CHOI, D.H., CHOI, S.H., KANG, D.H., 2017. Influence of surgical smoke on indoor air quality in hospital operating rooms. Aerosol and Air Quality Research, 17(3): 821-30. DOI: 10.4209/aaqr.2016.05.0191
• EDWARDS, B.E., REIMAN R.E., 2008. Results of a survey on current surgical smoke control practices. AORN J, 87(4): 739-49.
• FENCL, J.L., 2017. Guideline implementation: surgical smoke safety. AORN J, 105(5): 488-97.
• GEORGESEN, C., LIPNER, S.R., Review., 2018. Surgical Smoke: Risks Assessment and Mitigation Strategies. J Am Acad Dermatol [Internet]. [cited 2018 Jun 27]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29902546. DOI: 10.1016/j.jaad.2018.06.003.
• HAHN, K.Y., KANG, D.W., AZMAN, Z.A., KIM SY, KIM, S.H., 2017. Removal of hazardous surgical smoke using a built-in-filter trocar: a study in laparoscopic rectal resection. Surgical Laparoscopy Endoscopy & Percutaneous Techniques, 27(5): 341–45
• ILCE, A., YUZDEN, E.G., YAVUZ VAN GIERSBERGEN, M., 2017, The Examination of Problems Experienced by Nurses and Doctors Associated with Exposure to Surgical Smoke and the Necessary Precautions. J Clin Nurs, 26: 1555-1561.
• Institute. Laser Use and Safety (ECRI)., 2017. [updated 2017 Sept 26; cited 2018 Feb 16] Available from: http://ceeducation.org/Documents/3-Lasers/ECRI-SurgAn17.pdf
• Occupational Safety & Health Administration (OSHA)., 2017a. Laser/Electrosurgery Plume. Retrived July 3, from https://www.osha.gov/SLTC/laserelectrosurgeryplume/.
• Occupational Safety & Health Administration (OSHA)., 2017b. Surgical Smoke. Retrieved July 3, from https://www.osha.gov/SLTC/etools/hospital/surgical/surgical.html#LaserPlume.
• OKOSHI, K., KOBAYASHI, K., KINOSHITA, K., TOMIZAWA, Y., HASEGAWA, S., SAKAI, Y., 2015. Health risks associated with exposure to surgical smoke for surgeons and operation room personnel. Surg Today, 45 (8): 957–65.
• ÖĞÜN, C.Ö., ÇUHRUK, H,. 2001. Ameliyathane ortamının ameliyathane personelinin sağlığı üzerine etkileri. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri, 21: 83-93.
• ÖZBAYIR, T,. 2010. Ameliyat dönemi bakım. Karadakovan A, Eti Aslan F. Eds. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. 1. Baskı. Adana: Nobel Kitabevi, 309-344.
• Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı. Sağlık Hizmetleri., 2016. İçinde: Sağlıkta Kalite Standartları Hastane. 2. Baskı. Ankara: Pozitif Matbaa, s. 229-37.
• SPEARMAN, J., TSAVELLAS, G., NICHOLS, P., 2007. Current Attitudes and Practices Towards Diathermy Smoke, Ann R Coll Surg Engl, 89:162-165.
• The Association of perioperative Registered Nurses (AORN)., 2013. Recommended practices for laser safety in the perioperative practice settings. In: Perioperative Standarts and Recommended Practices. Denver: AORN. p . 143-56.
• ULMER B., 2010. Best Practices for Minimally Invasive Procedures. AORN Journal, vol:91, no: 5.
• USTA, E., AYGİN, D., BOZDEMİR, H., VE UÇAR, N., 2019. Ameliyathanelerde Cerrahi Dumanın Etkileri ve Korunmaya Yönelik Alınan Önlemler, HSP, 6(1):17-24
• ÜNVER, S., YILDIZELİ TOPÇU, S., YILDIZ FINDIK, Ü., 2016. Surgical smoke, me and my circle. International Journal of Caring Sciences, 9(2): 697- 703.
• WELD, KJ., DRYER, S., AMES, CD., 2007 Analysis Of Surgical Smoke Produced By Various Energy-Based Instruments and Effect On Laparoscopic Visibility. J Endourol. 21(3):347-351.
• YAVUZ, M., KAYMAKÇI, Ş., ÖZŞAKER, E., DİRİMEŞE, E., OKGÜN ALCAN, A., 2015. Investigation of surgical smoke risks and preventive measures in turkish operating rooms. In: 7th EORNA Congress Abstract Book. 44-46.
• YAVUZ, M., KAYMAKÇI, Ş., ÖZŞAKER, E., DİRİMEŞE, E., OKGÜN ALCAN, A.,2013. Ameliyathanelerde Güvenli Cerrahi, Duman ve Yangın Konusundaki Uygulamaların İncelenmesi. Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Kesin Raporu. İzmir, Proje No: 2010-HYO-006.
• YAVUZ VAN GIERSBERGEN, M., ŞAHİN KÖZE, B., 2017. Ameliyathanede İş Ortamı Kalitesi; Cerrahi Duman- Literatür Taraması. Öğce F, Candan Dönmez Y, Çelik B, Turhan Damar H, editörler. 2.Uluslararası 10.Ulusal Türk Ameliyathane ve Cerrahi Hemşireliği Kongresi; 2-5 Kasım 2017; Antalya, Türkiye. İzmir: Metabasım Maatbacılık Hizmetleri, s. 553.
• YAVUZ VAN GIERSBERGEN, M.,2015. Cerrahi duman. İçinde: Yavuz van Giersbergen M, Kaymakçı Ş, editörler. Ameliyathane Hemşireliği. İzmir: Metabasım Matbaacılık Hizmetleri, s. 245-52.
• YORK, K., AUTRY, M., 2018. Surgical smoke: putting the pieces together to become smoke-free. AORN J, 107(6):692-703.