KÜRESEL ENERJİ TALEBİNDE KONVANSİYONEL OLMAYAN KAYNAKLARIN ROLÜ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 5, 279 - 286, 10.01.2019

Muhammed Oral

https://doi.org/10.26809/joa.2018548637

Öz

Küresel enerji talebi gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde farklı düzeylerde olmasına rağmen sürekli bir artış içindedir. BP 2018 verilerine göre dünya birincil enerji tüketimi bir önceki yıla göre %2,2 artışla 13,5 milyar TEP olarak gerçekleşmiştir. Bu artışa karşın dünya enerji tüketiminde %87’lik bir paya sahip olan fosil yakıtların coğrafi dağılışı simetrik bir görünüme sahip değildir. Bu yüzden artan enerji talebi, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtların (kömür, petrol ve doğal gaza göre daha düzenli bir coğrafi dağılışa sahiptir) bulunduğu sahalarda uluslararası sorunları da beraberinde getirmektedir. Her ne kadar yenilenebilir enerjilerin yıldan yıla dünya enerji üretimindeki payları artsa da projeksiyonlara göre daha otuz, kırk yıl boyunca toplam enerji tüketiminde fosil yakıtların baskınlığı sürecektir. Bu bağlamda farklı enerji kaynakları, özellikle enerji tüketimi ve enerji bağımlılığı yüksek ülkeler açısından stratejik bir öneme sahiptir. Bu noktada da kaya gazı ve kaya petrolü gibi konvansiyonel olmayan (geleneksel yöntemler dışında yeni üretim teknikleri ile elde edilen) kaynaklar da enerji talebinin karşılanmasında etkin bir potansiyele sahiptir. Özellikle 2000’li yılların başından itibaren ABD kaya gazı ve kum petrolü ile ilgili önemli yatırımlar gerçekleştirmiş ve Orta Doğu’ya olan kaynak bağımlılığını azaltarak enerji politikalarını yönlendirebilecek seviyede olumlu sonuçlara ulaşmıştır. Bu yatırımlar sayesinde ABD doğal gaz fiyatlarını 10 yıl öncesine göre kayda değer miktarlarda düşürmüştür. Ayrıca BP projeksiyonuna göre ABD 2035’te toplam gaz üretiminin dörtte üçünü kaya gazından elde edecektir. Bunun yanında; ABD, Kanada, Çin ve Arjantin kaya gazı ve kum petrolünü ticari olarak değerlendiren ülkelerdir. EIA 2040 enerji projeksiyonlarına göre kum petrolü üretiminin günde 10 milyon varil düzeyine ulaşması beklenmektedir. Cezayir, Avustralya, Kolombiya, Meksika ve Rusya başta olmak üzere birçok ülkede şeyl kaynak araştırmaları devam etmektedir. Diğer yandan ABD Enerji Bakanlığına göre 42 ülkede toplam 345 milyar varil kaya petrolü bulunmaktadır. Çalışmada konvansiyonel olmayan enerji kaynaklarının küresel enerji sistemi içerisindeki mevcut ve olası rolü tartışılmıştır. Araştırmada nicel yöntem kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Küresel Enerji Talebi, Konvansiyonel Olmayan Kaynaklar, Kaya Gazı, Kaya Petrolü

THE ROLE OF NON-CONVENTIONAL SOURCES IN THE GLOBAL ENERGY DEMAND

Öz

Global energy demand is continuously on the rise although it is observed at different levels in developed and developing countries. According to BP 2018 data, the primary energy consumption of the world has been 13.5 billion TEP showing an increase of 2.2% compared to the previous year. Despite this, the geographical distribution of the fossil fuels having a share of 87% in the world energy consumption is not symmetrical. For this reason, the increasing energy demand has brought along international problems in the areas where fossil fuels such as oil and natural gas are used (coal has a more regular geographical distribution compared to oil and natural gas). Although the share of renewable energies in the world energy consumption has increased year by year, fossil fuels will be predominant in the total energy consumption for the next 30 or 40 years according to the estimations. So, different energy sources are of strategic importance for especially countries having a high energy consumption and energy dependence. In this regard, non-conventional sources (produced through new techniques other than conventional methods) such as shale gas and shale oil have a very effective potential in covering the energy demand. Since the beginning of 2000s, the USA has made significant investments in shale gas and oil sand and reached positive enough results to divert its energy policies by reducing its resource dependence on the Middle East. Thanks to these investments, the natural gas prices have declined considerably compared to 10 years ago, in the USA. Besides, the country will obtain the ¾ of its total gas production from shale gas in 2035 according to the estimation of BP. The USA, Canada, China and Argentine have increased the value of shale gas and shale oil in commercial terms. According the EIA 2040 energy projections, the production of oil sand is expected to reach 10 million barrels a day. Shale resource investigations are continued in many counties, principally Algeria, Australia, Colombia, Mexico and Russia. The U.S. Ministry of Energy indicates that there are 345 billion barrels of shale oil in total, across 42 countries. In this study, the current and possible role of non-conventional energy sources in the global energy system is discussed. Quantitative methods were used in the study.

Anahtar Kelimeler

Global Energy Demand, Non-Conventional Sources, Shale Gas, Shale Oil

Kaynakça

• Birol, F. (2013) ‘’Enerjide Önümüzdeki 5 Yıl Kritik’’, https://www.enerjigunlugu.net/fatih-birol-enerjide-onumuzdeki-5%20yil%20kritik_3297.html#.VlNKevnhDIV, Erişim Tarihi: 22.09.2018.
• British Petroleum (BP) (2016) BP Energy Outlook 2016, BP Publication, London, United Kingdom.
• British Petroleum (BP) (2018) Statistical Review of World Energy, BP Publication, London, United Kingdom.
• İlbaş, M. (2017) ‘’Türkiye’nin Kaya Gazı Potansiyeli’’, https://www.tespam.org/turkiyennin-kaya-gazi-potansiyeli/, Erişim Tarihi: 20.09.2018
• Karagöl, E.T. ve Kavaz, İ. (2013) Kaya Gazının Küresel Enerji Piyasalarındaki Yeri ve Türkiye’deki Geleceği, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Yayını, İstanbul.
• Kavak, K. (2013) Dünyadaki Enerji Oyununu Değiştiren Yeni Faktör: Konvansiyonel Olmayan Petrol ve Doğal Gaz, Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Araştırmalar Vakfı (TASAV) Yayını, Ankara.
• Oral, M. (2017) Enerji Coğrafyası Perspektifinde Türkiye’nin Enerji Politikaları, Doktora Tezi, Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
• Ritchie, H. ve Roser, M. (2018) ‘’Energy Production & Changing Energy Sources’’, https://ourworldindata.org/energy-production-and-changing-energy-sources, Erişim Tarihi: 15.09.2018
• World Coal Association (WCA) ‘’Where Is Coal Found?’’, https://www.worldcoal.org/coal/where-coal-found, Erişim Tarihi: 14.09.2018