EĞİTİM COĞRAFYASI AÇISINDAN BİR KARŞILAŞTIRMA: BAKIRKÖY VE SULTANGAZİ İLÇELERİ

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 3, 305 - 320, 01.08.2019

Fatih Ayhan

https://doi.org/10.26809/joa.4.023

Öz

Ülkeler için en önemli kaynak sahip oldukları nüfus
miktarıdır. Ancak günümüzde nüfusun miktarı yanında niteliği de oldukça
önemlidir. Nüfusun niteliğini belirleyen en önemli unsur ise sahip olduğu
eğitim düzeyidir. Yetişmiş insan gücü ve eğitimli bireyler yerleşmelerin
kalkınmasında, ekonomik değer üretmesinde, sosyal ve kültürel gelişiminde en
önemli unsuru oluşturmaktadır. Eğitime önem veren toplumların gelişmesi ve
kalkınması daha hızlı gerçekleşmektedir. Bu yüzden bir yerleşim yerinde nüfusun
eğitim durumu ile ekonomik seviye arasında sıkı bir ilişki vardır. Az gelişmiş
ve gelişmekte olan yerleşmelerde eğitime verilen önemin yetersiz olmasına bağlı
olarak ekonomik ve sosyal gelişim hızı düşüktür. Eğitim coğrafyası, yerleşim
alanlarındaki nüfusun eğitim durumunu yakından inceleyerek ortaya çıkan
sonuçların nedenleri ve sonuçları üzerinde durur. Yerleşmelerin eğitim durumunu
ortaya koyan en temel veri okuryazar oranıdır. Ancak günümüzde eğitimin
çeşitlenmesine bağlı olarak okuryazar oranı yerleşmelerin eğitim durumunu
ortaya koyma adına yetersiz kalmaktadır. Eğitim coğrafyası sadece nüfusun
okuryazar durumunu incelemekle kalmaz bununla beraber nüfusun mezuniyet
durumuna göre eğitim kademelerine dağılışı, örgün eğitimdeki payı ve yerleşim
alanında sunulan diğer eğitim hizmetlerini inceler.

Türkiye’nin en gelişmiş illerinin başında gelen
İstanbul idari bakımdan 39 ilçeye sahiptir. Bu ilçelerin gelişmişlik düzeyleri
birbirinden farklıdır. Bu çalışmada yerleşim tarihi ve sosyoekonomik düzeyleri
birbirinden oldukça farklı olan Bakırköy ve Sultangazi ilçeleri eğitim
coğrafyası açısından incelenmiştir. Böylece yerleşmelerin eğitim düzeyleri ile
gelişmişlik düzeyleri arasındaki ilişki saptanmaya çalışılmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Yerleşme, Nüfus, Coğrafya, Bakırköy, Sultangazi..

A COMPARISON IN TERMS OF EDUCATIONAL GEOGRAPHY: BAKIRKÖY AND SULTANGAZİ DISTRICTS

Öz

The most important resource for countries is the
amount of population they have. But nowadays, the quality of the population is
as important as the amount of population. The most important factor determining
the quality of the population is the level of education. Trained manpower and
educated individuals are the most important elements in developing of
settlements, economic value productivity and social and cultural development.
The development of societies which gives importance to education is faster. So in
a residential area there is a close relationship between the education level of
the population and the economic level. Due to insufficient importance given to
education, economic and social development rate is low in less advanced and
developing settlements. Educational geography, examines the educational status
of the population in settlement areas and focuses on the causes and
consequences of the results. The most basic data which reveals the educational
status of settlements is the literate rate. However, nowadays, depending on the
diversification of education, the literacy rate is insufficient to reveal the
educational status of the settlements. Educational geography not only examines
the literate status of the population but also examines the distribution of the
population to education levels according to graduation status of the
population.

Istanbul, Turkey’s most advanced city, has 39
districts. These districts’ levels of development are different. In this study,
Bakirköy and Sultangazi districts, whose settlement history and socioeconomic
levels are quite different from each other, were researched in terms of
educational geography. Thus, the relationship between the educational and
development levels of the settlements were tried to be determined.

Anahtar Kelimeler

Education, Settlement, Population, Geography, Bakırköy, Sultangazi..

Kaynakça

• AYHAN, F., 2018, Ulaşım-Beşeri Faaliyetler İlişkisi Üzerine Mekânsal Analiz: İstanbul Avrupa Yakası, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bakırköy İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, 2019, http://bakirkoy.meb.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 12.05.2019).
• ÇORBACIOĞLU, N., 2007, Çivril İlçesinde Eğitim Coğrafya İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• DOĞAN, M., 2009, Socio- Economic Structure of the Population in Yalova, Management and Education Academic Journal,Vol.5, No: 2, 76-84, Bulgaristan.
• DOĞANAY, H., 2014, Türkiye Beşeri Coğrafyası, Pegem Akademi, Ankara.
• IŞIK, E., 2013, Erzurum İlinin Eğitim Coğrafyası, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İSO, 2019, İstanbul Sanayi Odası 2019 Yılı Üye İstatistikleri, 10.05.2019 tarihinde e-posta yoluyla temin edilmiştir.
• İTO, 2019, İstanbul Ticaret Odası, http://www.ito.org.tr/wps/portal (Erişim Tarihi: 17.05.2019).
• İstanbul, 1994, Bakırköy, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Cilt:1, 555-557, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yayını.
• KARA, T., ATASOY, E., 2018, Eğitim Coğrafyası Perspektifinden Çanakkale İli, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 1233-1257.
• KAYA, F., 2016, Ağrı İlinin Eğitimi Coğrafyası, Ağrı Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları No:14, Ağrı.
• KODAY, S., 2005, Gümüşhane İlinin Eğitim Coğrafyası, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (1), 45-56.
• MEB, 2018, Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2017/2018, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
• Mebbis, (2019) https://mebbis.meb.gov.tr/KurumListesi.aspx (Erişim Tarihi 18.05.2019).
• MUTLU, İ., 2017, Arazi Kullanımı – Ulaşım Etkileşiminin İrdelenmesi: Sultangazi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi.
• SERTKAYA DOĞAN, Ö., 2018, Beşeri ve Ekonomik Coğrafya, Pegem Akademi, Ankara.
• Sultangazi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, 2019, https://sultangazi.meb.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 12.05.2019).
• ŞAHİN, V., 2015, Tekirdağ’ın Eğitim Coğrafyası Üzerine Bir İnceleme, Doğu Coğrafya Dergisi, 20 (34), 43-60.
• TÜMERTEKİN, E., ÖZGÜÇ, N., 2009, Beşeri Coğrafya; İnsan, Kültür ve Mekân, Çantay Kitabevi, İstanbul.
• ÜNLÜ, M., & YILDIRIM, S., 2017, Coğrafya Dersi Öğretim Programına Bir Coğrafi Beceri Önerisi: Mekânsal Düşünme Becerisi, Marmara Coğrafya Dergisi, 35, 13-20.