21.YÜZYIL’DA SOSYAL SORUNLAR VE DEZAVANTAJLI GRUPLAR

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 3, 427 - 448, 15.08.2020

Aylin Yıldırım Aykurt

https://doi.org/10.26809/joa.5.031

Öz

Sosyal sorunlar insanların çeşitli nedenlerle toplumsal eşitsizliklere maruz kaldıkları durumları ifade etmektedir. Farklı değişkenlerin neden olduğu sosyal sorunların tanımlanmasına ya da çözümüne yönelik çabalar, ekonomik yapının içindeki güç odakları tarafından yönlendirilmektedir. Bu yönlendirme süreci kimi grupları toplumun merkezine alırken, kimi grupları ise dışarda bırakmaktadır. Dışarıda kalanlar ekonomik durumları, cinsiyetleri, etnik ve dilsel kökenleri, din ya da politik statüleri nedeniyle kırılgan ve incinebilir olan dezavantajlı gruplardır. Bu çalışma 21. Yüzyıl’da sosyal sorunları, sosyal sorunların dezavantajlı duruma getirdiği insanları ve yaşanan sosyal dışlanma sürecini ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler

sosyal sorunlar, dezavantajlı gruplar, ötekileştirme, sosyal dışlanma

SOCIAL PROBLEMS AND DISADVANTAGE GROUPS IN 21st CENTURY

Öz

Social problems refer to situations in which people are exposed to social inequalities because of various reasons. Efforts to identify or solve the social problems caused by different variables are shaped by power elites within the economic structure. This shaping process places some groups at the center of society but excludes some groups. Outsiders are generally disadvantaged groups who are vulnerable due to their economic situation, gender, ethnic and linguistic origins, religion or political status. This study addresses the social problems, the people who are disadvantaged by these social problems and the social exclusion process in the 21st century.

Anahtar Kelimeler

social problems, disadvantage groups, othering, social exclusion

Kaynakça

• ADAMAN, F. ve KEYDER, Ç. (2006). Türkiye’de Büyük Kentlerin Gecekondu ve Çöküntü Mahallelerinde Yaşanan Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma. Avrupa Komisyonu’nun Çalışma, Sosyal İşler ve Fırsat Eşitliği Dairesi Raporu. İnternet Adresi: http://ec.europa.eu/
• AKTAŞ, M. (2018). Türkiye’deki Suriyeliler: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (42), 129-154.
• ASOY, E. (2018). Toplumsal Cinsiyet Ayrımı Ve Cam Tavan Sendromu Üzerine Oyun Teorisi Modeli: Cam Tavanın Kırıldığı Oyun Dengesi. Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 2-2 (2018): 85-95.
• AYYILDIZ, M. T. (2018). Engellilerin İstihdam Sorunlarına Yönelik Kamu Politikaları Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• BAK, G. (2017). 1980’li Yıllardan Günümüze Türk Yazılı Basınında Çocuk
• BARIŞ, İ. (2009). Sokakta Yaşayan Çocuklar ve Aileleri. Sosyoloji Konferansları, Sayı 39: 87-114.
• BELLO, W. & MALIG, M. (2008), “Küreselleşmeci Projenin Krizi ve George W. Bush’un Yeni Ekonomisi”, A. V. Freeman (Der.) içinde, Küreselleşmenin Krizi, Yordam Kitap: 108-123.
• BROWN, K. (2015). Vulnerability and young people, Bristol University Press; Policy Press
• BUĞRA, A. (2016). Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika, İstanbul: İletişim Yayınları.
• BUĞRA, A. ve KEYDER, Ç. (2015). Sosyal Politika Yazıları, İstanbul: İletişim Yayınları.
• BURCU, E. (2011). Türkiye’de Engelli Bireylere İlişkin Kültürel Tanımlamalar: Ankara Örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, cilt 28, sayı 1: 37-54.
• BUZ, S. (2003). Aile Politikalarına Mülteciler Boyutunda Bir Bakış, Aile ve Toplum, 2 (6): 55- 61.
• CILGA, İ. (2009). Sosyal Dışlanmanın Dinamiği, Bilimin, Mesleğin Dışlanması ve Öngörüler. Toplum ve Sosyal Hizmet Cilt 20, Sayı 2: 7-26.
• ÇARKÇI, Ş. (2011). Engellilerin Mesleki Eğitimi ve İstihdamı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• ÇOBAN, A. İ. ve diğ. (2018). Sosyal Hizmet ve Sosyal Gelişim İçin Global Ajanda: Felsefesi, Gelişimi, Kapsamı. Toplum ve Sosyal Hizmet Cilt 29, Sayı 2: 292-306.
• DAVER, B. (1953). İnsan Hakları ve Mülteciler Meselesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 8 (01): 185-199.
• DEMİRBAŞ, T. (2017). Nefret Söylemi ve Nefret Suçları. D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, C. 19, Özel Sayı: 2693-2701.
• DOĞAN, İ. (2014). Sosyal Dışlanmanın Anlaşılması: Muğlâklık ve Çok Boyutluluk. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 66-67 –1-2: 127-157.
• DUMANLI, R. (1996). Yoksulluk ve Türkiye'deki Boyutları, Ankara: DPT Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, DPT Uzmanlık Tezleri Yayın No: DPT: 2449.
• ECEVİT, Y. (2003), Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk İlişkisi Nasıl Kurulabilir? Bu İlişki Nasıl Çalışılabilir?. C.Ü Tıp Fakültesi Dergisi, 2003 Özel Eki: s.83-88.
• EKİTLİ, G. B. ve ÇAM, O. (2017). Bakım Sürecinde Zorlandığımız Alan LGBTİ’ye Yönelik Bir Gözden Geçirme. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(3):179–187.
• GENÇ, Y. (2015). Engellilerin Sosyal Sorunları ve Beklentileri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, Yıl: 15, Sayı: 35/2 (Ek): 65-92.
• GÖLCÜ, A. ve DAĞLI, A. (2017), Haber Söyleminde ‘Öteki’yi Aramak: Suriyeli Mülteciler Örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı 28:11-38.
• GÜLER, M. A. (2014). Sosyal Dışlanma Bağlamında Yeni Toplumsal Hareketler: Yunanistan, Arap Baharı, İspanya Ve Amerika Birleşik Devletleri Örnekleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• HESLOP, P. & EMERSON, E. (2017). A worsening picture: poverty and social exclusion and disabled people. E. Dermott& G. Main (Ed), Poverty and social exclusion in the UK: Vol. 1, Bristol University Press; Policy Press: 173-192.
• IFE, J. (2017). İnsan Hakları ve Sosyal Hizmet. Ankara: Nika Yayınları.
• IŞIK, O. ve PINARCIOĞLU, M. (2001). Nöbetleşe Yoksulluk. İstanbul: İletişim Yayınları.
• İNSEL, A. (2001), İki Yoksulluk Tanımı ve Bir Öneri. Toplum ve Bilim, , 89: 62-72.
• İNSEL, A. (2005), Yoksulluk, Dışlanma ve STK’lar. https://stk.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/02/01/insel_std_6.pdf , Erişim Tarihi: 07.03.2020.
• KALAYCI, I. ve ÖZKUL, M. (2017). Geleneksel Kalabilsem Modern Olabilsem: Modernleşme Sürecinde Yaşlılık Deneyimleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 18: 90-110.
• KAUDER, B. & POTRAFKE, N. (2015). Globalization and social justice in OECD countries. Review of World Economics / Weltwirtschaftliches Archiv, 151 (2): 353-37.
• KAYA, Y. (2014). Türkiye Ekonomisinin Dönüşümleri Işığında Tabakalaşma. L. Sunar (Ed), Türkiye’de Toplumsal Değişim, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, s:155-176.
• KAYLI, D. Ş. ve ŞAHİN, F. (2016). Sosyal Politikanın Cinsiyet Halleri. Ankara: Nika Yayınevi.
• KILIÇASLAN, S. C. ve AKKUŞ, P. (2016). Türkiye’de Heteropatriarkal Sistem Baskısı Altında LGBTİ’lerin Sosyal Hizmet İhtiyaçları. Eğitim Bilim Toplum Dergisi.14 Sayı.56: 28-54
• KILIÇ, D. (2011). Bir Ötekileştirme Pratiği Olarak Basında Eşcinselliğin Sunumu: Hürriyet ve Sabah Örneği (2008-2009). Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, Cilt 1, Sayı 1: 143-169.
• KIEPAL ve diğ. (2012). Missing Persons and Social Exclusion. The Canadian Journal of Sociology. 37 (2): 137-168.
• KURNAZ, Ş. A. (2007). Çocuk Yoksulluğu. Aile ve Toplum, Yıl: 9 Cilt: 3 Sayı: 12: 47-55.
• KÜÇÜKALİ, A. (2014). Engellilere Uygulanan Sosyal Politikaların Değerlendirilmesi: Atatürk Üniversitesi Örneği. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:4, Sayı:1: 59-86.
• MORRIS, K. ve diğ. (2009). Children, families and social exclusion. Bristol University Press; Policy Press Stable
• ÖZAYDINLIK, K. (2014). Toplumsal Cinsiyet Temelinde Türkiye’de Kadın ve Eğitim. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, Yıl: 14 Sayı: 33: 93-112.
• ÖZDEMİR, G. Y. (2008). AB Sosyal Politikasının Kavramlarını Yeniden Düşünmek: Güvenceli Esneklik, Sosyal Diyalog ve Sosyal Dışlanma Üzerine Notlar. Memleket Siyaset Yönetim, Cilt: 3, Sayı: 7: 61-85.
• ÖZTABAK, M.Ü. (2017). Engelli Bireylerin Yaşamdan Beklentilerinin İncelenmesi. FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, Sayı 9: 355-375.
• ÖZTÜRK, M. (2011). Türkiye’de Engelli Gerçeği. İstanbul: MÜSİAD Cep Kitapları.
• PARRILLO, V. N. (2008). Encyclopedia of Social Problems. Thousand Oaks, Calif: SAGE Publications, Inc.
• PEHLİVAN, M. (2018). Yaşlılıkta Yoksulluk ve Yalnızlık İlişkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• PEYROT, M. and BURNS, S. L. (2010). New Approaches to Social Problems Treatment (Vol. 1st ed). Bingley: Emerald Group Publishing Limited.
• PIERSON, J. (2011). Understanding Social Work: History and Context. Glasgow: Open University Press.
• SCHARF, T. & KEATING, N. (2012). From exclusion to inclusion in old age. Bristol University Press; Policy Press
• SEYYAR, A., (2003), Sosyal Siyaset Açısından Yoksulluğa Karşı Mücadele, Bilgili, A.E, Atlan, İ., (edts.), Yoksulluk Sempozyumu, (38–69), Cilt I, İstanbul, Deniz Feneri Derneği Yayınları.
• SMITH, D. A. (2001) Globalization and Social Problems, Social Problems, 48, (4) Oxford University Press: 429-434.
• SOYSEÇKİN, İ. S. (2016). Balance between Work and Family Life: Middle Class Working Mothers in Turkey. Fe Dergi 8, no. 1:130-143.
• ŞEKER, S. D. (2008), Türkiye'de Sosyal Transferlerin Yoksulluk Üzerindeki Etkileri. Ankara: DPT Uzmanlık Tezi.
• ŞENSES, F. (2002), Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk. 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• TALAS, C. (1997). Toplumsal Politika. 5. Baskı, Ankara: İmge Yayınevi.
• TAŞDELEN, M. Ç. (2017). Tüketim Kültürüne Alternatif Bir Bakış: Yaşlılık Değerinin Tüketimi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 10, Sayı 49: 283-294.
• TERKAN, B. (2014). Yazılı Basında Kadın İmajı. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 2 (4), 149-167.
• UÇAR, C. (2011), Kadın Yoksulluğu ile Mücadelede Sosyal Politika Araçları ve Etkinlikleri. Ankara: .Afşaroğlu Matbaası.
• VALDIVIA, A. N. (2016). Othering. L. Ouellette & J. Gray (Ed), Keywords for Media Studies, NYU Press: 133-134.
• WHITEHEAD, P. (2018). Demonising the Other, Bristol University Press; Policy Press
• YILDIRIM, İ. ve diğ. (2017). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Konusundaki Farkındalığın Belirlenmesine Yönelik Akademisyenler Üzerine Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 1 (2), 37-46.
• ZASTROW, C. (2013). Sosyal Hizmete Giriş. Ankara: Nika Yayınevi.
• http://www.goc.gov.tr/icerik3/sartli-multeci_409_546_550, Erişim Tarihi: 05.04.2020.
• https://www.haberturk.com/26-milyarderin-serveti-38-milyar-insanin-servetine-esitlendi-2298559-ekonomi, Erişim Tarihi: 31.03.2020.
• https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/belge/uluslararasi_belgeler/ayrimcilik/CEDAW/tavsiye_kararlari/CEDAW%20Komitesi%20Tavsiye%20Kararlar%C4%B1_(1-29).pdf, Erişim Tarihi: 28.03.2020.
• http://www.tuik.gov.tr/MicroVeri/GYKA_2014/turkce/metaveri/tanim/yoksullukla-ilgili-taniimlar/index.html, Erişim Tarihi: 04.04.2020.
• http://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/presscenter/articles/2018/09/tuerkiye-_nsani-gelime-endeksinde-64--oldu0.html, Erişim Tarihi: 07.02.2019.
• https://www.who.int/ageing/healthy-ageing/en/, Erişim Tarihi: 04.03.2020.
• https://www.who.int/gho/women_and_health/violence/en/, Erişim Tarihi: 28.03.2020.