An unknown work of Sultan Walad: Safina-i Nohi and Majmoa-i Rohi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 3, 95 - 100, 07.08.2021

Şadi Aydın

Öz

Sultan Walad was the son of Mawlana Jalaluddin Rumi and his material and moral heir. After Rumi, Mevlevi order was shaped and institutionalized by Sultan Walad. This mystical movement, which became widespread in Anatolia during the Seljuk period and later in all the Ottoman lands, was recognized almost in all over the world also in modern times. All the works of Mawlana Jalaluddin Rumi are widely read by the people of the world. The works later revealed by Rumi’s son, Sultan Walad, are in a key conduit for us to better understand the works of Rumi. His book Maarif, written in prose, and the other works called Ibtida-nama, Rebab-nama and Intiha-nama which he wrote with “masnawi” verse form, is almost like the complement of Mawlana’s works. The poetry book (Diwan) is an important work that shows the breadth of the scientific, literary and intellectual personality of Sultan Walad. In the foundation stage of classical Turkish literature in Anatolia, although the poetry language is Persian, the first works that exemplify Turkish poetry in terms of poetry forms and types are the works of Mawlana Jalaluddin Rumi and the works of his son Sultan Walad. These two poets (father and son), who gave complete and perfect works in almost all verse forms and types, can be regarded as the founders of Anatolian Turkish classical literature in terms of form and genre. To understand Mawlana Rumi and Mevlevi order the works of Sultan Walad should be well known in all aspects. To date, a lot of studies have been carried out on Rumi and Mevlevi order. However, an unknown work of Sultan Walad “Safina-i Nohi and Majmoa-i Rohi” which is written in Persian language has not been discovered until this time. This valuable work in Konya Manuscripts Library in Turkey contains imitates, replies (nazair) written by Sultan Walad in the poems of Mawlana Rumi’s Diwan-i Kabir.

Anahtar Kelimeler

sultan walad, mawlana rumi, mevlevi order, mysticism, literature

Sultan Veled’in bilinmeyen bir eseri: Sefine-i Nuhî ve Mecmua-i Ruhî

Öz

Sultan Veled, Mevlânâ Celaleddin Rumî’nin oğlu ve onun maddi ve manevi varisiydi. Mevlânâ’dan sonra Mevlevî yolu, Sultan Veled tarafından şekillendirilerek kurumsallaştırıldı. Selçuklular döneminde Anadolu’da ve daha sonra tüm Osmanlı topraklarında yaygınlaşan bu tasavvufî akım, modern zamanlarda da hemen hemen tüm dünyada tanınmıştır. Mevlânâ Celaleddin Rumî’nin tüm eserleri dünya insanları tarafından çokça okunmaktadır. Sultan Veled’in ortaya koyduğu eserler, Mevlânâ’nın eserlerini daha iyi anlamamız için önemli bir anahtardır. Nesir olarak yazdığı Maârif kitabı ve “mesnevî” şiir formuyla yazdığı İbtidâ-nâme, Rebâb-nâme ve İntihâ-nâme adlı diğer eserler, Mevlânâ’nın eserlerinin neredeyse tamamlayıcısı gibidir. Sultan Veled’in Divânı onun ilmi, edebi ve entelektüel kişiliğinin genişliğini gösteren önemli bir eserdir. Anadolu’da gelişen Türk edebiyatının kuruluş aşamasında şiir dili Farsça’dır ve Türk şiirini, şiir biçimleri ve türleri açısından örnekleyen ilk eserler Mevlânâ Celaleddin Rumî ve oğlu Sultan Veled’in eserleridir. Hemen hemen tüm şiir form ve türlerinde eksiksiz ve kusursuz eserler veren bu iki şair (baba ve oğul), şekil ve tür bakımından Anadolu’da gelişen klasik Türk edebiyatının kurucuları olarak kabul edilebilir. Mevlânâ ve Mevlevilik yolunu anlamak için Sultan Veled’in eserlerinin her yönüyle iyi bilinmesi gerekir. Bugüne kadar Mevlânâ ve Mevlevilik üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Ancak Sultan Veled’in Farsça yazılmış bilinmeyen bir eseri olan “Sefine-i Nuhî ve Mecmua-i Ruhî” bu zamana kadar incelenmemiştir. Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi’nde iki nüshası bulunan bu değerli eser, Sultan Veled tarafından Mevlânâ’nın Divân-ı Kebir’inde bulunan şiirlerine yazdığı nazireleri içermektedir

Anahtar Kelimeler

sultan veled, mevlana, mevlevilik, tasavvuf, edebiyat

Kaynakça

• AYDIN, Ş. 6 MUSİÇ, E. (2015). Sultan Veled Divânı Tercümesi, Konya: Mevlana Üniversitesi, Mevlana Sosyal Araştırmalar Merkezi Yayınları,.
• BAYAT, A. H. (1991). Hüsn-i Hat Sanatında Mevlevilik ve Mevleviler, Selçuk Üniversitesi, IV. Milli Mevlânâ Kongresi Tebliğler, 12-13 Aralık 1989, Konya, s. 81-111.
• CEYHAN, S. (2009). “Selâhaddin-i Zerkûb” maddesi, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 36, İstanbul, 340-341.
• DEĞİRMENÇAY, V. (2009) “Sultan Veled” maddesi, Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 37, İstanbul, 521-522.
• KONYA BÖLGE YAZMA ESERLER KÜTÜPHANESİ, Yazma Eser No: 6932, 6935.
• OCAK, F. T. (1988). Sultan Veled’in Rebâb-nâmesi, Erdem, 5(11), 541-592.
• ÖZSAYINER, Z. C. (1992). Mevlevi Hattatlar, IX. Vakıf Haftası Kitabı, Türk Vakıf Medeniyetinde Hz. Mevlânâ ve Mevlevihanelerin Yeri ve Vakıf Eserlerde Yer Alan Türk-İslam Sanatları Seminerleri, (2-4 Aralık 1991, Ankara), Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, s. 125-142.
• UZLUK, F. N. (1941), Divân-ı Sultan Veled, Uzluk Basımevi.