Gıda Ürünlerinde Pazar Bölümlemesine Yönelik Stratejiler Ve Bir Uygulama

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 65 - 86, 01.07.2019

Farnaz Jalilipour

Öz

Pazar bölümlendirme stratejisi günümüz yöneticilerinin ve araştırmacılarının üzerinde çokça tartıştıkları bir konudur. Kavramsal açıdan pazar bölümlendirme stratejisi, tüm pazarın farklı bölümlerine farklı pazarlama programlarının uygulanması ve geliştirilmesini kapsar. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte yeniliklerin artması ve yaşam standartlarının yükselmesi tüketicilerin istek ve ihtiyaçlarının farklılaşmasına neden olmuş böylece gıda sektörüne olan talep artmıştır. Müşteri taleplerindeki değişmeler ve sektörün hızlı bir şekilde gelişme göstermesi ise rekabetin yoğun olarak yaşanmasına neden olmuştur. Gıda firmalarının hem ürün hem de insan unsuruna dayalı hizmet sunması onları ürün merkezli olmaktan çok modern pazarlamanın bir gereği olan pazar ve müşteri merkezli olmaya yöneltmiştir. Bu araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden anket tekniği kullanılmış ve verilerin analizinde SPSS programından faydalanılmıştır. Araştırma bulgularına göre işletme çalışanları işletme yöneticilerini vizyon sahibi yöneticiler olarak görmemekte ve gelişimlere açık olarak kabul etmemektedirler. Araştırmada yapılmış olan korelasyon testlerine göre pazarlamanın strateji ile arasında kuvvetli bağ bulunmaktadır. Ayrıca işletmenin strateji belirleme çalışmalarında yönetimin genel tutumunun yeri ve önemi oldukça büyüktür, işletmenin pazarlama stratejisi ile işletmedeki genel tutum arasında da kuvvetli bağ vardır. Bu nedenle her bir tutum stratejinin oluşumunda birer yapı taşı olarak belirleyiciliğe sahiptir. Ayrıca pazar bölümlemesi stratejisinin işletme çalışanları bakımından önemli olarak görüldüğü bunun da yönetimin pazar bölümlemesine yönelik tutumu benimsemesi ve bu yönde stratejiler belirlenmesi ile mümkün olduğu söylenebilir. İşletme çalışanları pazar bölümlemeyi önemli ve başarının şartı olarak görmekte, işletme yönetiminin vizyon sahibi olması ve yeniliklere açık olması gerektiğini düşünmekte kendi işletmeleri açısından hem yeniliğe açıklığı sağlayacak hem de önemli bir vizyon oluşturacak pazar bölümlemesinin uygulanması gerektiğini kabul etmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Gıda, strateji, pazarlama

Market Segmentation And Implementation Strategies For Food Products And A Practice

Öz

The market segmentation strategy is a topic that many of today's executives and researchers are discussing. Conceptually, the market segmentation strategy encompasses the implementation and development of different marketing programs across different segments of the market.With the development of technology, the increase in innovations and the increase in the living standards caused the differentiations of the demands and needs of the consumers and thus the demand for food sector increased. Changes in customer demands and rapid development of the sector caused competition to be intense. The fact that food companies provide services based on both product and human elements has led them to be market and customer-centric rather than product-centered, which is a requirement of modern marketing. In this study, questionnaire technique was used among quantitative research methods and SPSS program was used in the analysis of data. According to the research findings, the employees of the enterprise do not consider the managers of the business as visionary managers and do not accept them as open-minded. According to the correlation tests conducted in the research, there is a strong link between marketing and strategy. In addition, the place and importance of the general attitude of the management in the strategy of the business is quite large, there is also a strong link between the marketing strategy of the enterprise and the general attitude in the enterprise. Therefore, each attitude has a determinant as a building block in the formation of strategy. In addition, it can be said that the market segmentation strategy is seen as important for the employees of the enterprise and that this is possible by adopting the attitude towards the market segmentation of the management and determining strategies in this direction. Business employees consider market segmentation as an important and a requirement of success, think that business management should have a vision and be open to innovations.

Anahtar Kelimeler

Food, strategy, marketing

Kaynakça

• Akın, F. (2012). “Gıda Ürünleri ve İçecek Sanayinin Ekonomik Özellikleri”. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 17-70.
• Albayrak, M. (2000). “Pazarlama Araştırmalarının Tanımı, Kapsamı, Çeşitleri, Yararları, Aşamaları ve Gıda Firmalarındaki Uygulamaları”. Pazarlama Dünyası, 14(81), 12-26.Balcı,
• A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: Pegema Yayıncılık.Barca, M., Karayormuk, K., Köseoğlu, M. A. (2006). “To What Extent do top managers differ in terms of levels of strategic thinking?.” Knowledge, Economy and Management Congress Proceedings, 2, Kocaeli, Turkey, 288-300.
• Baybars, Ö. (1999). Pazarlama İlkeleri: Global Yönetimsel Yaklaşım Türkiye Uygulamaları. (8.Baskı). İstanbul: Beta.Blattberg,
• C. Robert ve SEN K. Subrata,(1974). “Market Segmentation Using Models of Multidimensional Purchasing Behavior”, Journal of Marketing, 38(17).Boran, Ş. (2008). “Perakende Pazarındaki Son Gelişmeler”. İzmir Ticaret Odası AR&GE Bülteni, 22-25.
• Bradley, F. (1995). Marketing Management: Providing, communicating and delivering value. New Jersey: Prentice Hall.Bulu,
• M., Eraslan, İ.H., Barca, M. (2007). “Türk Gıda Sektörünün Uluslararası Rekabetçilik Düzeyinin Analizi”. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(1), 311-335.
• Cengiz, E. (2008). “Bankalarda Hizmetlerden Beklenen Fayda Kriterlerine Göre Pazar Bölümlendirme: Trabzon Örneği”, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 351-363.
• Çalık, G. (2004) “Tekstil Sektöründe Markalaşmada Markanın Hukuki Statüsünün Belirlenmesinin Önemi”, Tekstilkent Dergisi, 6(11), 107-116.
• Çukurova Kalkınma Ajansı. (2015). Gida Ürünleri ve İçecek İmalati Sektörel Analiz Raporu.
• Adana: Çukurova Kalkınma Ajansı.Danone Research. (2007). “Nutrient profiles. 10th European Nutrition Conference”. Danone Nutritopics. (Special Issue) 35:2-15.
• Demir, N., Atalay, N. (2000), Şekerleme ve Çikolata Sanayiinde Rekabet Gücü ve Pazarlama. Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
• Demirbas, N., Karahan, Ö., Kenanoglu, Z., Karagözlü, C. (2006). “The evaluation of the developments in food safety systems formation in the world for dairy industry from the standpoint of Turkey”. Agricultural Economics-Czech, 52(5), 236-243.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (2007). Gida Sanayii Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013). Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.Food Drink Europe. (2013-2014). Data & Trends of the European Food and Drink Industry. Food Drink Europe, 12-16.
• Gıda Bankacılığı Derneği. (2015). Gıda Bankacılığı Derneği. http://www.gidabankşaciligi.org/ adresinden alınmıştır.
• Halaç, E. (2002). “Gıda Kalitesi ve Gıda Mevzuatı ile İlgili Temel Kavramlar Işığında Türk ve AB Gıda Mevzuatının Karşılaştırılması”. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (4), 107-131.
• Hasanov, M., Macit, F., (2015). TTIP Anlaşması’nın Türkiye Ekonomisine Olası Etkilerinin Analizi. Hazar Strateji Enstitüsü Enerji ve Ekonomi Araştırmaları Merkezi.İnternet: “Gıda Sektörüne Bakış”. (2015).
• Dünya Gazetesi. Web: http://www.istekobi.com.tr/sektorler/gida-s14/sektore-bakis/gida-b14.aspx. Adresten alınmıştır. İnternet: “İstanbul’da Gıda Sektöründe Faaliyet Gösteren Toptancı Firma Sayısı”. (2017).
• İstanbul Gıda Toptancıları Tüccarları Derneği web sitesi: http://www.igtod.orgİnternet:
• Cengiz,E. ve Özden,B. (2009). “Perakendecilikte Büyük Alışveriş Merkezleri ve Tüketicilerin Büyük Alışveriş Merkezleri ile İlgili Tutumlarını Tespit Etmeye Yönelik Bir Araştırma”, Web: http://eab.ege.edu.tr/pdf/2_1/C2-S1-M6.pdf adresinden alınmıştır.
• İstanbul Ticaret Odasi. (2006). Uluslararasi Pazarlarda Türk Gida Sektörünün Rekabet Gücü Ve İhracatta Aranan Kriterler / Karşilaşilan Engeller. İstanbul: İTO.
• Kaplan, R.S., Norton, D.P. (1992). “The Balanced Scorecard- Measures That Drive Performance”. Harvard Business Review, 70(1), 71-79.
• Kaplan, R.S., Norton, D.P. (1993), “Putting The Balanced Scorecard to Work”. Harvard Business Review, 71(5), 134-142.
• Karakaya, M. (2010). Kobi’lerin Küresel Ekonomik İklime Uyumunda Uluslararası Finansal Raporlama Standartları. VII. Muhasebe Uygulamaları ve Vergi Mevzuatı Sempozyumu Kitabı:79-99, Düzenleyen Ankara Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası. Antalya.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kızıloğlu, S. (1998). “Tarıma Dayalı Sanayinin Makro Ekonomik Ölçütlerle Türkiye Ekonomisindeki Yeri”, Tarım Ekonomisi Dergisi, 3, 83-90.
• Kiziltepe, H. (2005). Türk Coğrafi İşaretler Mevzuatı, AB Mevzuatı İle Mukayesesi ve Bazı Önemli Ülkelerdeki Coğrafi İşaret Mevzuatı, Uzmanlık Tezi, Türk Patent Enstitüsü, Ankara.
• Koç, E. (2006). “Total Quality Management and Business Excellence İn Services: The İmplications of All-İnclusive Pricing System On İnternal and External Customer Satisfaction in The Turkish Tourism Market”, Total Quality Management & Business Excellence, 17(7), 850-865.
• Koeman, J., Jaubin, K., Stesmans, A. (2010). “Standardization or adaptation? Ethnic marketing strategies through the eyes of practitioners and consumers in Flanders”. The European Journal of Communication Research,35 (2), 165-185
• Kotler, P. (1982). Marketing for nonprofit organizations, New Jersey, Prentice-Hall.
• Kotler, P. (2000). Marketing Management. Millenium Edition. New Jersey: Prentice-Hall.
• Kotler, P. (2003). Marketing Management, Eleventh Edition, Prentice Hall.
• Kotler, P., Keller., K. L. (2006). Marketing Management, Twelfth Edition, New Jersey: Prentice-Hall.
• Maher, M. (1997). Cost Accounting: Creating Value for Management5th Edi¬tion, Irwin Mc. Graw-Hill Companies Inc., Boston, MA.
• Mahmutoğlu, T. (2000). “HACCP el kitabının hazırlanması ve sertifikalandırılması”, Gıda, 1: 22-25.
• Meulenberg,M.T.G., (1996). “Marketing Organization, Innovation andAgricultural Cooperative”, Economics of Innovation: Food Industry, Heidelberg:Physica-Verlag: 171-185.
• Mucuk, İ. (2012). Pazarlama İlkeleri.İstanbul: Türkmen Kitapevi.
• Netten, E.W. (1974), “Daha İyi Bir Yönetim İçin Sorumluluk Muhasebesi” Çev. Rıfat Üstün, Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Dergisi, 1(10), 203-228.
• Odabaşı, Y., Oyman, M., (2005). Pazarlama İletişimi Yönetimi, İstanbul, Mediacat Kitapları.SGK. (2013). İstatistik Yıllıkları 2013.
• Taptık, Y. (1998). Kalite Savaş Araçları. İstanbul: Kalder Yayınları.TBMM (2004). Demokrasi Eğitimi ve Okul Meclisleri Kitapçığı, Ankara, TBMM Yayınları.
• Tenekecioğlu, B.(Ed.)., Tokol, T., Çalık, N., Karalar, R., Timur, N. ve Öztürk S. (2003). Pazarlama Yönetimi, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi A.Ö.F. Yayınları.
• Topcu, Y., Işık H. B., (2007). “Gıda Ürünleri Piyasasında Yeni Pazarlama Stratejileri: İmalatçı Markalara Karşı Özel Markalar”, Turizm Ekonomi Dergisi, 13(1), 7 – 17.
• Topçu,Y., (2004). “Gıda Sanayinde Üretim ve Pazarlama Politikalarının Toplam Kalite Yöntemiyle Entegre Edilebilirliğinin Değerlendirilmesi”, Tarım Ekonomisi Dergisi, 10(1), 27-41.
• Tozanlı, S., Donduran, M., Atay, A. (2007). “Uluslararası Rekabet Stratejileri: Türkiye Gıda Sanayii”. TÜSİAD Rekabet Stratejileri Dizisi, 10.
• Tutar, H., (2017). İşletme Yönetimi. İstanbul: Seçkin Yayıncılık, 6. Baskı.
• Traill, W.B., Meulenberg, M. (2002), “Innovation in The Food Industry”, Agribusiness, 18(1), 1-21.
• TÜIK. (2003 - 2013). Dıs Ticaret Istatistikleri.TÜIK. (2012). Bitkisel Üretim Degerleri, Bitkisel Üretim Dıs Ticaret Verileri.TÜIK. (2012).
• Yıllık Sanayi ve Hizmet Istatistikleri.TÜIK. (2013). Dıs Ticaret Verileri.Türkiye Kalkınma Bankası A.S. (2013). TR72 Bölgesi Gıda Sektörüne Yönelik Imalat Sanayi Raporu. Ankara: Türkiye Kalkınma Bankası A.S.United Nations Industrial Development Organization [UNIDO], (2013).
• International Yearbook of Industrial Statistics.United Nations Industrial Development Organization [UNIDO], (2013).
• World Manufacturing Production; Statistics for Quarter III, 2013.United Nations, Department of Economic and Social Affairs, (2013).
• World Population Prospects: 2012 revision. United Nations.
• Van Waterschoot, W., and Foscht, T., (2010). The Marketing Mix – a helicopter view, in Baker, M., J., and Saren, M., 2010 (eds.). Marketing Theory (2nd ed). London: Sage.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.