Suyun Makro Ekonomiye Etkileri

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 63 - 74, 16.07.2024

Muharrem Bakkal Süreyya Bakkal

https://doi.org/10.55026/jobaf.1456127

Öz

Ülkelerin üretim seviyelerinin artması ve kişi başına düşen milli gelir oranının yükselmesi anlamlarında kullanılan ekonomik büyümeyi, hükümet politikaları, politik istikrarsızlık, beşerî sermayedeki gelişmeler, dış ticaret politikası, yurtiçi sermaye yapısı, bankacılık ve finansal alt yapı, enerji üretim ve tüketimi, doğrudan yabancı yatırım, tarımsal üretim vb. birçok faktör tarafından belirlenmektedir. Tarımsal üretim ekonomik büyümenin göstergelerinden biri olmasının yanında bir ülkenin gıda bakımından kendi kendine yeterliliğinin temel belirleyicisidir. Tarımsal üretim bu yönüyle ekonomik büyüme göstergeleri arasında ayrı bir öneme sahiptir. Tarımsal üretim oranını belirleyen en önemli unsur da tarımda kullanılan su miktarıdır. Bu araştırmada Türkiye özelinde 1992-2020 dönem aralığında tarımda su kullanım oranının ekonomik büyüme (GSYH) üzerindeki etkisi ARDL Sınır Değer Yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Araştırmada bulgularında, Türkiye örneğinde, Tarımsal amaçlı su kullanımının ekonomik büyüme üzerinde negatif yönlü etkisinin hem kısa dönem hem de uzun dönem için mevcut olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, GSYH, Tarım, Su Kullanımı, İklim Değişimi

Effects of Water on Macro Economy

Öz

Economic growth, used to signify the increase in production levels of countries and the rise in per capita national income, is determined by various factors such as government policies, political stability, developments in human capital, foreign trade policy, domestic capital structure, banking and financial infrastructure, energy production and consumption, foreign direct investment, agricultural production, among others. Agricultural production, besides being one of the indicators of economic growth, is a fundamental determinant of a country's self-sufficiency in food. Thus, agricultural production holds a distinct importance among the indicators of economic growth. The most significant factor determining agricultural production rate is the amount of water used in agriculture. In this study, the effect of agricultural water usage on economic growth (GDP) in the period of 1992-2020 in Turkey has been analyzed using the ARDL Bound Test Approach. The findings of the research indicate that, in the case of Turkey, agricultural water usage has a negative impact on economic growth both in the short and long term.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, GDP, Agriculture, Water Use, Climate Change

Kaynakça

• Alam, I. ve Quazi, R. (2003). Determinants of capital flight: An econometric case study of Bangladesh. International Review of Applied Economics, 17(1), s: 85-103.
• Barlow, M. (2009). Mavi sözleşme: Küresel su krizi ve su hakkı Mücadelesi. İstanbul: Yordam Kitap.
• Brown, R.L., J. Durbin ve J. M. Evans. (1975). Techniques for testing the constancy of regression relationships over time. Journal of the Royal Statistical Society. Series B (Methodological), 37(2), s: 149-192.
• Chen, T. M., Kuschner, W. G., Gokhale, J. ve Shofer, S. (2007). Outdoor air pollution: nitrogen dioxide, sulfur dioxide, and carbon monoxide health effects. The American journal of the medical sciences, 333(4), s: 249-256.
• Dell, M., Jones, B. F., ve Olken, B. A. (2012). Temperature shocks and economic growth: Evidence from the last half century. American Economic Journal: Macroeconomics, 4(3), s:66-95.
• Feng, S., Li, LX, Duan, ZG ve Zhang, JL (2007). Güneyden Kuzeye Su Transferi Projesi'nin etkilerinin karar destek sistemleri ile değerlendirilmesi. Karar Destek Sistemleri, 42(4), s:1989-2003.
• Gümüşsoy, F.G. (2021). Kuru Soğan Üretimi ve Fiyat İlişkisinin ARDL Sınır Testi ve Almon Modeli ile Tespit Edilmesi: Örümcek Ağı Teoremi. Ekonomi Maliye İşletme Dergisi, 4(1), s:37-55.
• Güriş, S., Çağlayan, E. A. ve Güriş, B. (2017). Eviews ile Temel Ekonometri. İstanbul: Der Yayıncılık. Hakyemez, C. (2019). Su: Yeni Elmas, İstanbul: TSKB Ekonomik Araştırmalar,.
• Hunter, P. R. (2010). Water Supply and Health. PLoS Medicine, 7(11), s:1-9.
• Konak, A. (2020). Türkiye’de İhracat ve İstihdamın Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: ARDL Sınır Testi ve VECM Nedensellik Testi Yaklaşımı. Yönetim Ekonomi Edebiyat İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 5(1), 56-74. https://doi.org/10.24013/jomelips.730317
• Nafziger, E.W. (2006), Economic Development. (Fourth Edition), Cambridge: Cambridge University Press.
• Narayan, P.K. ve Narayan, S. (2005). Estimating Income and Price Elasticities of Imports for Fiji in a Cointegration Framework. Economic Modelling, 22(3), s: 423-438.
• Narayan, P.K. ve Smyth, R. (2006). What Determines Migration Flows From Low‐Income to High‐Income Countries? An Empirical Investigation of Fiji–Us Migration 1972–2001. Contemporary Economic Policy, 24(2), s: 332-342.
• Neelankavil, J.P, Stevans, K.L. ve Roman, F.L. (2012). Correlates of Economic Growth in Developing Countries: A Panel Cointegration Approach, International Review of Applied Economics, 26(1), s:1-24.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. ve Smith R. J. (2001). Bound Testing Approaches to The Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16, s:289-326.
• Roson, R. ve Sartori, M. (2015). Akdeniz ekonomilerinde değişen su mevcudiyeti ve tarımsal üretkenliğin sistem çapında etkileri. Su Ekonomisi ve Politikası, 1(01), 1450001.
• Sandalcılar, A.R., (2012). BRIC Ülkelerinde Ekonomik Büyüme ve İhracat Arasındaki İlişki: Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), s:161-179 Savenije, H.H. (2002). Su neden sıradan bir ekonomik mal değil ya da neden özel? Dünyanın Fiziği ve Kimyası, A/B/C Bölümleri, 27(11-22), s:741-744.
• Sullivan, T. J., Driscoll, C. T., Beier, C. M., Burtraw, D., Fernandez, I. J., Galloway, J. N., ... ve Watmough, S. A. (2018). Air pollution success stories in the United States: The value of long-term observations. Environmental Science & Policy, 84, s:69-73.
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, “2020 Yılı Kuraklık Değerlendirmesi”, https:// www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/kuraklik-analizi.aspx?d=yillik. (Erişim Tarihi: 7 Aralık 2021)
• TUSİAD. (2007). Su Raporu-Ulusal Su Politikası İhtiyacımız, Ankara: Ertem Matbaası.
• UNEP FI. (2006). Climate Change Working Group, “Adaptation and Vulnerability to Climate Change: The Role of the Finance Sector”, http://sefi.unep.org/fileadmin/media/sefi/docs/briefings/CEO _Nov06.pdf
• Uyar Kalfa, N. (2022). Türkiye’de Elektrik Enerjisi Tüketimi ve Seçilmiş Ekonomik Göstergeler Arasındaki İlişki: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. International Journal of Economics Administrative and Social Sciences, 5(2), s:67-82.
• Van der Zaag, P. ve Savenije, H.H. (2006). Water as an economic good: the value of pricing and the failure of markets. Value of Water Research Report Series No:19. Delf: UNESCO-IHE. https://www.dsi.gov.tr/Sayfa/Detay/1847