Çalışan Mutluluğu Dersinin Öznel İyilik Algısı ile İşe İlişkin Duyuşsal İyilik Algısına Etkisi: Lisansüstü Öğrenciler Üzerinde İlişkisel-Nedensel Bir Tarama Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 90 - 114, 27.07.2020

Gülbeniz Akduman

Öz

Araştırmanın amacı çalışan mutluluğu dersi alan yüksek lisans öğrencilerinin bireysel olarak mutluluk ve işe ilişkin iyilik algılarında pozitif yönde bir değişim olup olmadığının incelenmesidir. Araştırma örneklem grubu 2019-2020 Akademik yılı güz döneminde bir vakıf üniversitesinde seçmeli olarak “Çalışan Mutluluğu” dersi alan 31 yüksek lisans öğrencisidir. Öğrencilerin çalışan mutluluğu dersini almadan önce ve 12 haftalık akademik dönem boyunca dersi aldıktan sonra öznel iyilik algısı ve işe ilişkin iyilik algısı seviyeleri değerlendirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak üç bölümden oluşan anket formu kullanılmıştır. Anket formunun birinci bölümünde demografik bilgi formu, ikinci bölümünde Hills ve Argyle (2002) tarafından geliştirilip Türkçe çevirisi sonrasında güvenirlik ve geçerlik çalışmaları Doğan ve Sapmaz (2012) tarafından yapılan Oxford Mutluluk Ölçeği (Öznel İyilik Algısı Ölçeği), üçüncü bölümünde Katwyk, Fox, Spector ve Kelloway (2000) tarafından geliştirilip Türkçe çevirisi sonrasında güvenirlik ve geçerlik çalışmaları Bayram, Kuşdil, Aytaç ve Bilgel (2004) tarafından yapılan İşe İlişkin Duyuşsal İyilik Algısı Ölçeği (Job-Related Affective Well-Being Scale- JAWS) kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre öğrencilerin çalışan mutluluğu dersi sonrası öznel iyilik algısı (mutluluk) ve işe ilişkin iyilik algısı değerlendirmeleri ders öncesi değerlendirmelere göre anlamlı düzeyde daha yüksektir. Çalışan mutluluğu dersi öğrencilerin öznel iyilik algısı ve işe ilişkin iyilik algısı seviyelerinde anlamlı düzeyde yükselme meydana gelmesini sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Öznel iyilik algısı, mutluluk, işe ilişkin iyilik algısı

The effect of Employee Happiness Course on Subjective Well-being and Job Related Well-being: A Relational-Causal Screening Study on Graduate Students

Öz

The purpose of the study is to examine whether there is a positive change in the perception of subjective well-being (happiness) and job-related well-being of the graduate students who take the course of employee happiness. The research sample group is 31 graduate students who take the “Employee Happiness” course at a foundation university in the fall semester of the 2019-2020 academic year. The subjective well-being perception and job-related well-being levels of students were evaluated before taking the employee happiness course and after taking the course in the 12-week academic term. A survey form occurred of three section was used to collect data in the study. There is a demographic form in the first section of the questionnaire, Oxford Happiness Scale (Subjective Well-Being Perception Scale) developed by Hills and Argyle (2002) and adapted to Turkish by Doğan and Sapmaz (2012) in the second part and The Job-Related Affective Well-Being Scale (JAWS) was developed by Katwyk, Fox, Spector and Kelloway (2000), adapted and reliability and validity studies were performed Turkish by Bayram, Kuşdil, Aytaç, and Bilgel (2004) is used in the third section. According to the results of the study, subjective well-being (happiness) perception and job-related well-being perception evaluations of students are significantly higher than the pre-lesson evaluations. Employee happiness lesson caused a significant increase in students' subjective well-being perception and job-related well-being levels.

Anahtar Kelimeler

Subjective Well-being, happiness, job-related well-being

Kaynakça

• Akarsu, B. (1998). Mutluluk Ahlakı. İnkilap Yayınevi: İstanbul.
• Alain, C. (2017). Mutlu Olma Sanatı. Türkçesi: S. Neval Şimşek. Kaknüs Yayınları: İstanbul.
• Alpaslan, A. M. (2016). Emek İşçilerinde Fazladan Rol Davranışının Öncülü: İş Tatmini mi İşyerinde Mutluluk Mu? Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(1), 203-215.
• Aydemir, R. E. (2008). Dindarlık ve Mutluluk İlişkisi (İlk yetişkinlik dönemi). Yüksek Lisans Tezi. Ondokuzmayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Bakker, A. B., Demerouti, E., Taris, T. W., Schaufeli, W. B., Schreurs, P. J. G. (2003). Amultigroup Analysis of the Job Demands-Resources model in Four Home Care Organizations. International Journal of Stress Management,10, 16–38.
• Biçen, G. (2019). Işgören Mutluluk Düzeylerinin İş Tatmini ve İş Performansı Üzerine Etkileri: Konaklama İşletmelerinde Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Ankara.
• Blanchflower, D. G., Oswald, A. J. (2007). Is Well-being U-Shaped Over the Life Cycle? University of Warwick, Department of Economics, The Warwick Economics Research Paper Series Discussion Paper No. 3075, 3-40.
• Bono, J. E., Jackson Foldes, H., Vinson, G., Muros, J. P. (2007). Workplace Emotions: The Role of Supervision and Leadership. Journal of Applied Psychology, 92, 1357–1367.
• Breuning, L. G. (2017). Mutlu Beyin. İngilizceden Çeviren: Ebrar Güldemler. Aganta Kitap: İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. 14. Baskı. Ankara: PEGEM Akademi.
• Campbell, A. (1981). The Sense of Well-being in America: Recent Patterns and Trends. New York: Mc Graw-Hill.
• Caprara, G. V., Steca, P., Gerbino, M., Paciello, M., Vecchio, G. M. (2006). Looking for Adolescents’ Well-being: Self-efficacy Beliefs as Determinants of Positive Thinking and Happiness. Epidemiologia E Psichiatria Sociale, 15(01), 30-43.
• Cevizci, A. (2002). Felsefe Sözlüğü. Paradigma Yayınları: İstanbul.
• Christoph, B., Noll H. H. (2003). Subjective Well-Being in the European Union during the 90s. Social Indicators Research, 64(3), 521–546.
• Conceição, P., Bandura, R. (2008). Measuring Subjective Well-Being: A summary Review of the Literature. United Nation Development Program, 3(4), 1-24.
• Danner, D. D., Snowdon, D. A., Friesen, w. V. (2001). Positive Emotions in Early Life and Longevity: Findings From the Nun Study. Journal of Personality and Social Psychology, 80, 804-813.
• Davies, W. (2016). The Happiness Industry. Verso: New York.
• Davies, W. (2018). Mutluluk Endüstrisi. Çeviren: Müge Çavdar. Sel Yayıncılık: İstanbul.
• Diener, E., Sandvik, E., Pavot, W., Fujita, F. (1992). Extraversion and Subjective Well-being in USA National Probability Sample. Journal of Research in Personality, 26, 205-215.
• Diener, E., Suh, E., Lucas, R., Smith, H. (1999). Subjective Well-being: Three Decades of Progress. Psychological Bulletin, 125(2), 276-302.
• Diener, E., Suh, Eunkook, M. (2000). Culture and Subjective Well-Being. A Bradford Book: California.
• Diener, E., Seligman, m. E. P. (2002). Very Happy People. Psychological Science, 18, 81-84.
• Diener, E., Biswas-Diener, R. (2008). Happiness: Unlocking the Mysteries of Psychological Wealth. Wiley: USA.
• Dikici, İ. (2020). Serbest Zamanlarını Gençlik Merkezlerinde Değerlendiren Üniversite Öğrencilerinin Serbest Zaman Doyum, Yaşam Doyum ve Mutluluk Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Rekreasyon Anabilim Dalı, Muğla.
• Durmaz, H. (2020). Gençlerin Serbest Zaman Etkinliklerine Yönelik Tutumları ile Doyum ve Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişki: Manisa Gençlik Merkezleri Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Rekreasyon Anabilim Dalı Rekreasyon Yönetimi Bilim Dalı, Manisa.
• Easterlin, R. (2001). Income and Happiness: Towards a Unified Theory. The Economic Journal, 111(473), 465-484.
• Eryılmaz, A. (2016). Herkes İçin Mutluluğun Başucu Kitabı, Teoriden Uygulamaya Pozitif Psikoloji. Pegem Akademi: Ankara.
• Farrelly, E. (2015). Mutluluğun Sakıncaları. Çeviren: Erdem Gökyaran. Yapı Kredi Yayınları: İstanbul.
• Fisk, P. (2008). İş Dehası. MediaCat Yayınları: İstanbul.Furnham, A. (2014). Gerçekten Bilmeniz Gereken 50 Psikoloji Fikri. Çeviren: Sumru Ağıryürüyen. Domingo Bkz Yayıncılık: Ankara.
• Gawdat, M. (2018). Mutluluğun Algoritması. Çeviren: Filiz Tülek Erdurak, İstanbul: Pegasus Yayınları.
• Gaygisiz, E. (2010). Economic and Cultural Correlates of Subjective Well-Being in Countries Using Data From The Organisation for Economic Co-Operation and Development (Oecd). Psychological Reports, 106(3), 949-963.
• Gerrig, R. J., Zimbardo, P. G. (2015). Psikoloji ve Yaşam. 19. Basımdan Çeviri. Çeviren: Gamze Sart. Nobel Kitap: Ankara.
• Gilbert, D. (2008). Mutluluk Üzerine Çeşitlemeler. Çevirenler: Filiz Şar, Asiye Hekimoğlu Gül. Optimist Yayınları: İstanbul.
• Güldağ, S. (2007). Düzme Çakırlar İlköğretim Okulunda Okuyan Öğrencilerin Ebeveynlerinin Empatik Düzeylerinin Ailelerin Sosyo Ekonomik Yapılarına Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Haley-Lock, A. (2008). Happy Doing Good? How Workers’ Career Orientations and Job Satisfaction Relate in Grassroots Human Services. Journal of Community Practice, 16(2), 143-163.
• Hançerlioğlu, O. (1978). Felsefe Ansiklopedisi Kavramlar ve Akımlar. Remzi Kitabevi: İstanbul.
• Hanson, R. (2016). Beynin Mutluluk Ayarları. İngilizceden Çeviren: Kemal Atakay. Okuyanus: İstanbul.
• Haring-Hidore, M., Stock, A. W., Okun, A. M. (1984). A Research Synthesis of Gender and Social Class as Correlates of Subjective Well-Being. Human Relations, 37(8),645-657.
• Herzog, A. R., Rodgers, W. L. (1981). The Structure of Subjective Well-being in Different Age Groups. Journal of Gerontology, 36(4), 472-479.
• Horley, J., Lavery, J. J. (1995). Subjective Well-being and Age. Social Indicators Research, 34, 275-282.
• Jefferson, T. (1776). Declaration of Independence. USA.
• Kangal, A. (2013). Mutluluk Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme ve Türk Halkı İçin Bazı Sonuçlar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 215-229.
• Kasapoğlu, F., Kış, A. (2016). Öznel İyi Oluşun Cinsiyet Açısından İncelenmesi: Bir Meta-Analiz Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 770-782.
• Kolasa, B. J. (1969). İşletmeler İçin Davranış Bilimlerine Giriş. Çevirenler: Kemal Tosun, Fulya Aykar, Tomris Somay, Mirgün Menteşe. Fatih Yayınevi Matbaası: İstanbul.
• Kousha, M. Mohseni, N. (2000). Are Iranians Happy? A Comparative Study Between Iran and the United States. Social Indicators Research, 52 (3), 259–289.
• Köroğlu, E. (2019). Mutluluk ve Esenlik, Olumluluk Psikolojisinin Temelleri (Pozitif Psikoloji). HYB Basım Yayın: Ankara.
• Lama, D., Tutu, D. (2017). Mutluluğun Kitabı. Çeviren: Cemre Ömürsuyu Seyis, Hey Kitap: İstanbul.
• Mastekaasa, A. (1992). Marriage and Psychological Well-being: Some Evidence on Selection into Marriage. Journal of Marriage and Family, 54(4), 901-911.
• Mckee, A. (2018). İş’te Nasıl Mutlu Olunur. Çeviri: Demet Altınyeleklioğlu, Park Yayınları: İstanbul.
• Moss, J. (2017). Duygusal Zekâ: Mutluluk. Harvard Business Review Press. Çevirmen: Nevra Yaraç, Optimist Kitap, İstanbul.
• Myers, D. G., Diener, E. (1995). Who is Happy? Psychological Science, 6, 10-19.
• Power, M. (2015). Understanding Happiness: A Critical Review of Positive Psychology. Routledge: New York.
• Sanz-Vergel, A., Rodriguez-Munoz, A. (2013). The Spillover and Crossover of Daily Work Enjoyment and Well–Being: A Diary Study Among Working Copules. Revista De Psicologia Del Trabajo Y De Las Organizaciones. 29, 179-185.
• Schaufeli, W. B., Van Rhenen, W. (2006). About the Role of Positive and Negative Emotions in Managers’ Well-Being: A Study Using The Job-Related Affective Well-Being Scale (JAWS). Gedrag und Organisatie,19, 323–244.
• Schopenhauer, A. (2019). Mutlu Olma Sanatı. Çeviri: Şebnem Sunar. Can Sanat Yayınları: İstanbul.
• Sevindik, D. (2015). Orta Yaş Dönemi Bireylerde Dindarlık- Mutluluk İlişkisi: Denizli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Shmotkin, D. (1990). Subjective Well-being as a Function of Age and Gender: A Multivariate Look for Differentiated Trends. Social Indicators Research, 23, 201-230.
• Smith, E. E., Nolen-Hoeksema, S., Fredrickson, B. L., Loftus, G. R., Bem, D. J., Maren, S. (2016). Atkinson ve Hilgard Psikolojiye Giriş. 14. Edisyon. Çeviri: Öznur Öncül, Deniz Ferhatoğlu. Arkadaş Yayınevi: Ankara.
• Stets, J. E., Trettevik, R. (2016). Happiness and Identities. Social Science Research, 58, 1-13.
• Suhail, K., Chaudhry, H. R. (2004). Predictors of Subjective Well-Being in an Eastern Muslim Culture. Journal of Social and Clinical Psychology, 23(3), 359-376.
• Süyev, Ö. (2014). Mutluluk Rehberi. Renk Ofset: İstanbul.Tan, J. S., Tambyah, K. S., Kau, K. A. (2006). The Influence of Value Orientations and Demographics on Quality of Life Perceptions: Evidence from a National Survey of Singaporeans. Social Indicators Research, 78 (1), 33–59.
• Tarhan, N. (2016). 10 Adımda Pozitif Psikoloji. 7. Baskı. Timaş Yayınları: İstanbul.
• Teber, M. (2017). Mutluluk Terapileri. Hayy Kitap: İstanbul.
• Teke, M. (2020). Yoksul Kadınlarda Mutluluk Anlayışı. Yüksek Lisans Tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı, Sivas.
• Terzi, S. (2017). Öğretmenlerin İş Doyumları ile Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yönetim ve Toplum, 6(17), 475-487.
• Tosyalı, M. (2010). Evli Bireylerde Bağımlı ve Özerk (Sosyotropik-Otonomik) Kişilik Özellikleri, Empati ve Mutluluk Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Türkay, O. (2015). Çalışma Yaşamı Kalitesinin İş Memnuniyeti ve Bağlılık Üzerine Etkileri: Seyahat Acentaları Üzerine Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi, 22 (1), 239-256.
• Xanthopoulou, D., Bakker, A. B., Heuven, E., Demerouti, E., Schaufeli, W. B. (2008). Working in the Sky: A Diary Study on Work Engagement Among Flight Attendants. Journal of Occupational Health Psychology,13, 345–356.
• Xanthopoulou, d., Bakker, A. B., Demerouti, E., Schaufeli, W. B. (2012). A Diary Study on The Happy Worker: How Job Resourcesrelate to Positive Emotions and Personal Resources. European Journal of Work and Organizational Psychology. 21(4), 489-517.
• Uçan, A. (2013). Cinsiyetleri Farklı Lise Öğrencilerinin Öznel İyi Oluşlarının Toplumsal Konum ile İlgili Risk Alma ve Göç Değişkenlerine Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mersin: Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Unamuno, M. (1986). Yaşamın Trajik Duygusu. Çeviren: Osman Derinsu, İnkilap Kitapevi, İstanbul.
• Vernon, M. (2011). Mutluluk İçin Felsefe. Türkçesi: Elçin Karadoğan, Sel Yayıncılık: İstanbul.
• Wang, p., Vander Weele, t. J. (2011). Empirical Research on Factots Related to The Subjective Well-being of Chinese Urban Residents. Social Indicators Research, 101, 447-459.
• Wilson, W. R. (1967). Correlates of Avowed Happiness. Psychological Bulletin, 67(4), 294-306.
• Witter, R. A., Okun, M.A., Stock, W. A., Haring, N. J. (1984). Education and Subjective Well-being: A Meta-analysis. Evaluation and Policy Analysis, 6, 165-173.
• Yavaşoğlu, E. (2019). Evli Bireylerin Mutluluk Düzeyleri ile Özgünlük ve Değerler Arasındaki Yordayıcı İlişkiler. Yüksek Lisana Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, İstanbul.
• Zizek, S. S., Milfelner, B., Cancer, V. (2013). Measurement of Employess Subjective Well-Being as an Aim of Social Responsibility. Systemic Practice and Action Research, 26(6), 549-560.
• https://www.gallup.com/analytics/247355/gallup-world-happiness-report.aspx
• https://biruni.tuik.gov.tr/yayin/views/visitorPages/index.zul
• https://worldhappiness.report/
• https://sozluk.gov.tr/