Sağlık Çalışanlarında Etik Lider Algısının Bireysel Yenilikçilik Düzeyi Üzerindeki Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 18, 16.01.2021

Güney Çetin Gürkan , Duygu Akay

Öz

Bu çalışmada sağlık çalışanlarının etik lider algısının bireysel yenilikçilik düzeyleri üzerindeki etkisini tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu Trakya Bölgesi’nde bir kamu hastanesinde çalışmakta olan 345 sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan sağlık çalışanlarına güvenirliği daha önce başka çalışmalarda test edilen iki ölçekten oluşan anket formu uygulanmıştır. Yapılan analizlerin sonucunda, etik lider algısı ölçeğinin orjinaline uygun biçimde tek alt boyuttan, bireysel yenilikçilik düzeyi ölçeğinin dört alt boyuttan oluştuğu görülmüştür. Etik liderlik algısının değişime direnç ve risk alma alt boyutları üzerinde zayıf fakat anlamlı bir etkisi olduğu saptanmıştır. Araştırmada incelenen liderlik türünün, sağlık çalışanlarının bireysel yenilikçilikleri üzerinde etkili olabileceği, fakat etki düzeyinin düşük olması dolayısı ile farklı liderlik türlerinin etkilerinin de araştırılmasının uygun olacağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Çalışanları, Etik Liderlik, Bireysel Yenilikçilik

Teşekkür

Bu çalışma Trakya Üniversitesi Sağlık Yönetimi ABD’ nda yüksek lisans tezi olarak yürütülmüştür.

The Effect of Ethical Leader Perception on Individual Innovation Level in Health Workers

Öz

The aim of this study is to determine the impact of ethical leader perception on individual innovation level in healthcare workers. The sample group of the study consisted of 345 health workers working in a public hospital in the Trakya region. The health workers who participated in the study were administered a questionnaire consisting of two scales whose reliability was previously tested in other studies. As a result of the analysis, it was seen that the ethical leader perception scale consisted of one sub-dimension and the individual innovativeness scale consisted of four sub-dimensions in accordance with the originals, It has been determined that ethical leadership perception has a weak but significant effect on the sub-dimensions-resistance to change and risk taking. It was concluded that the type of leadership examined in the study may have an impact on the individual innovativeness of healthcare workers, but it could be better to investigate the effects of different leadership types due to the low level of influence in this research.

Anahtar Kelimeler

Healthcare Professionals, Ethical Leadership, Individual Innovation

Kaynakça

• Akalın, Ş.,H. (2007). Innovation, inovasyon: yenileşimi. Ankara: Türk Dil Kurumu. 483-487.
• Alkın, C. (2006). Liderlik özellik ve davranışlarının belirlenmesi ve konuyla ilgili yapılan bir araştırma. (Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi), Edirne.
• Aras, G. (2013). Personel güçlendirme yönetiminde güçlendirici liderlik davranışları uygulaması: Kemer bölgesi beş yıldızlı otel işletmeleri örneği. (Gümüşhane Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi), Gümüşhane.
• Arıkök, M. & Çekmecelioğlu, H.G. (2017). Etik liderliğin üretim karşıtı iş davranışları üzerindeki etkisi: Ankara üretim sektöründe bir uygulama. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 918-1012.
• Ayan, A. (2015). Etik liderlik tarzının iş performansı, içsel motivasyon ve duyarsızlaşma üzerine etkisi: Kamu kuruluşunda bir uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (3), 117-141.
• Aykan, E. (2004). Kayseri'de faaliyet gösteren girişimcilerin liderlik özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(17), 213-224.
• Bass, B.M. (1999). On the taming of charisma: A reply to janice beyer. The Leadership Quarterly, 10(4), 550-553.
• Bass, B.M. & Steidlmeier, P. (1999). Ethics, character, and authentic transformational leadership behavior. Ledadership Quarterly, 10(2), 190-218.
• Brodbeck, F., C., Frese, M. & Javidan, M. (2002). Leadership made in Germany: Low on compassion, high on performance. Academy of Management Perspectives, 16(1), 6-30.
• Brown, M. E., Trevino, L.K. & Harrison, D.A. (2005). Ethical leadership: a social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behaviour and Human Decision Processes, 2(97), 117-134.
• Çıraklı, Ü., Uğurluoğlu, Ö., Şantaş, F. & Çelik,Y. (2014). Etik liderlik davranışlarının örgütsel adalet üzerindeki etkisi: hastanede bir uygulama. İşletme Bilimi Dergisi, 2(3), 53-69.
• Duran, C. & Saraçoğlu, M. (2009). Yeniliğin yaratıcılıkla olan ilişkisi ve yeniliği geliştirme süreci. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 16(1), 58-63.
• Erçetin, Ş. (2000). Lider sarmalında vizyon. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Gold, J., Thorpe, R. & Mumford, A. (2010). Gower handbook of leadership and management development part1: leadership and management development. İngiltere: Gower Yayınları.s. 3-23.
• Güler, E., Ö. & Kanber, S. (2011). İnovasyon aktivitelerinin inovasyon performansı üzerine etkileri: imalat sanayii uygulaması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 61-76.
• Güleş, H. & Bülbül, H. (2004). Yenilikçilik işletmeler için stratejik rekabet aracı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. İnsel, A. & Sarıdoğan, E. (2009). İktisat denizinde fırtına: yaratıcı yıkım ve inovasyon dalgaları. Vira Dergisi. 3(1), 220-234.
• İraz, R. (2005). İşletmelerde bilgi yönetiminin yenilik ve rekabet gücü üzerindeki etkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 245-247.
• Janssen, O., Van de Villert, E. & West, M. (2004). The bright and dark sides of individual and group innovation: a space ıssue ıntroduction. Journal of Organizational Behavior, 2(25), 130-138.
• Kaya, N. (2007). Bireysel başarı güdüsü organizasyonel bağlılığı nasıl etkiler? Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(2), 175-190.
• Kesimli, İ. (2013). Liderlik davranış türleri. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 1-10.
• Kılıçer, K. (2008). Teknolojik yeniliklerin yayılmasını ve benimsenmesini arttıran etmenler. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 209-222.
• Kılıçer, K. & Odabaşı, H.F. (2010). Bireysel yenilikçilik ölçeği (byö): Türkçeye uyarlama, geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 150-164.
• Korkmaz, N. (2004). Sorularla yenilikçilik (inovasyon). İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Lord, R.G., De Vader, C.L. & Alliger, G. M. (1986). A meta-analysis of the relation between personality traits and leadership perceptions: An application of validity generalization procedures. Journal of Applied Psychology, 71(3), 402-410.
• Liu, W., Zhu, R. & Yang, Y. (2010). I warn you because I like you: Voice behavior, employee identifications, and transformational leadership. The Leadership Quarterly, 21(1), 189-202.
• Macit, M. (2003). Leadership and bass transactional and transformational leadership theory. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (3)5, 84-114.
• Mittal, R. & Elias, S. (2016). Social power and leadership in cross-cultural context. Journal of Management Development, 35(1), 58-74.
• Minaz, B. & Keskinoğlu, M., Ş. (2018). Etik liderlik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Önen, M. & Kanayran, H. G. (2015). Liderlik ve motivasyon: Kuramsal bir değerlendirme. Birey ve Toplum Dergisi, 15(10), 1-46. Özçer, N. (2005). Yönetimde yaratıcılık ve yenilikçilik. Ankara: Rota Yayınları.
• Özpulat, F. & Karakuzu, S. (2018). Yenilikçi davranışları etkileyen faktörler: Devlet hastanesi örneği. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 2(3), 46-59.
• Akt. Özşahin, M. & Zehir, C. (2011). Yüksek performanslı işletmelerde liderlik, girişim odaklılık ve örgütsel performans ilişkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(2), 48-50.
• Rogers , E. & M.(1995). Diffusion of Innovations, (4rd edition). New York: The Free Press. Şahne, B. & Sözen Şar, S. (2015). Liderlik kavramının tarihçesi ve Türkiye'de ilaç endüstrisinde liderliğin önemi. Marmara Farmokoloji Dergisi, (19), 109-115.
• Şencan, M.N., İbicioğlu, H., & Karabekir, M. (2015). Kadın yöneticilerin liderlik özelliklerinin incelenmesi: Türkiye'deki kadın rektörler üzerine bir içerik analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 241-259.
• Şentürk, F., K., Durak, M., Yılmaz, E., Kaban , Kök, T. & Baş, A. (2016). Dönüşümcü ve etkileşimci liderlik tarzlarının bireysel yenilikçiliğe etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(17), 173-198.
• Satell, G. (2017). İnovasyonu Haritalamak. İstanbul: Optimist Yayın Grubu.
• Taşgit,Y.E. & Torun,B.(2016). Yöneticilerin inovasyon algısı, inovasyon sürecini yönetme tarzı ve işletmelerin inovasyon performansı arasındaki ilişkiler: Kobi’ler üzerinde bir araştırma. Yönetim Bilimler Dergisi, 14(28), 121-156.
• Tidd, J., Bessant, J. & Pavitt, K. (2001). Managing innovation; Integrating technological, market and organization change. Chichester, Oxford.
• Topuzoğlu, A.P. (2009). Demografik özellikler açısından okul yöneticisinin etik liderlik özellikleri İstanbul ili Anadolu yakası örneği.(Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul.
• Tuan, T.L. & Venkatesh, S. (2010). Organizational culture and technological ınnovation adoption in private hospitals. International Business Research, 3(3), 144-153.
• Tuna, M. & Yeşiltaş, M. (2013). Liderliğin etik boyutu: etik liderliğin otel işletmelerindeki iş görenler tarafından algılanması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(3), 184-209.
• Tuna, M., Bircan, H. & Yeşiltaş, M. (2012). Etik liderlik ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlik çalışması: Antalya örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 143-155.
• Türk, M. & Kara, E. (2018). Genç lider yöneticilerin inovasyon anlayışı: turizm sektörü üzerine bir alan araştırması. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(8), 110-124.
• Uzkurt, C. (2008). Pazarlamada değer yaratma aracı olarak yenilik yönetimi ve yenilikçi örgüt kültürü. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
• Uzuntarla, Y., Ceyhan, S. & Fırat, İ. (2016). Sağlık kurumlarında yenilikçilik: Bingöl ili örneği. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 189-199.
• Van de Ven, A. & Garud, R. (1993). Innovation and industry development; The case of cochlear implants. Resarch on Tehcnological Management and Policy 3(5), 1-46.