Türkiye’de Banka Kredi Kanalının Etkinliği

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 162 - 169, 30.12.2021

Fehime Günbegi Özcan Karahan

Öz

Merkez bankaları para politikası uygulamaları ile çok değişik kanallardan finansal ve reel ekonomik göstergeleri etkileme potansiyeline sahiptir. Öyle ki, iktisatçılar tarafından parasal aktarım mekanizmasının işleyişine ilişkin çok değişik görüşler ileri sürülmektedir. Bu durum para politikalarının merkez bankaları tarafından etkin bir biçimde tasarlanmasını güçleştirmektedir. Bunun için politika yapıcılar paranın aktarım mekanizmalarının işleyişine ilişkin kapsamlı bir bilgi birikimine ihtiyaç duyarlar. Buradan hareketle çalışmamızda Türkiye’de banka kredi kanalının işleyiş süreci Etki-Tepki Fonksiyonu ve Varyans Ayrıştırması teknikleri kullanılarak 2005 ile 2019 yılları arasındaki dönem için incelenmiştir. Böylece, Türkiye’de para politikalarının etkin bir biçimde tasarlanması sürecine katkı sunulması amaçlanmıştır. Ampirik bulgular Türkiye’de banka kredi kanalının etkin bir biçimde çalıştığını belirlemiştir. Finansal sistemin bankacılık ağırlıklı bir yapıya sahip olması yanında özel sektörün ciddi şekilde likidite kısıtı altında bulunması girişimcileri yatırım kararı alırken banka kredi miktarına karşı duyarlı hale getirmektedir. Böylece, Türkiye’de para politikası uygulamalarını banka kredi kanalını üzerinden kurgulamak merkez bankası için etkili bir yöntem olarak görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Banka Kredi Kanalı, Para Politikası, VAR Modeli

Effectiveness of Bank Credit Channel in Turkey

Öz

Central banks have the potential to affect the financial and real indicators in the economy through many different channels with their monetary policy implementations. Economists put many different views forward regarding the functioning of the monetary transmission mechanism. Thus, it is very difficult for central banks to design monetary policies effectively. Therefore, policymakers need a comprehensive knowledge of the transmission mechanisms of money in the economy. From this point of view, in our study, the operation of the bank credit channel in Turkey has been examined by using the Impulse-Response Function and Variance Decomposition techniques for the data between 2005 and 2019. Thus, it is aimed to contribute to the process of effectively designing monetary policies in Turkey. Empirical findings have determined that the bank credit channel works effectively in Turkey. In addition to the fact that the financial system has a banking-based structure, the private sector is under serious liquidity constraints, making entrepreneurs in Turkey sensitive to the amount of bank credit when making investment decisions. Thus, it is seen as an effective method for the central bank in Turkey to set up monetary policy practices over the bank credit channel.

Anahtar Kelimeler

Bank Credit Channel, Monetary Policy, VAR Model

Kaynakça

• Belke, M., & Harun K. (2017). Türkiye’de Para Politikalarının Kredi Kanalı Aktarımı: VAR Yaklaşımı. Finans, Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), 185-208.
• Bernanke, S. B., &, Blinder, S. A. (1988). Credit, Money and Aggregate Demand. The American Economic Review, 78 (2), 435-439.
• Boivin, J. K., Michael, T., & Mishkin, S. F. (2010). How has the monetary transmission mechanism evolved over time?. NBER Working Paper No. 15879.
• Cengiz, V. (2007). Parasal Aktarım Mekanizmasında Kredi Kanalının Etkinliği Üzerine Bir Analiz: Türkiye Örneği (1990-2006). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi: Kocaeli
• Dıckey, D. A., & Fuller, W. A. (1981), Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica, 49, 1057-1072.
• Enders, W. (1995). Applied Econometric Time Series. John Wiley &Sons Inc., Newyork, Iowa State University.
• Erdoğan, S., & Beşballı, S. G. (2009). Türkiye’de Banka Kredi Kanalının İşleyişi Üzerine Ampirik Bir Analiz. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11 (1), 28-41.
• Farajnezhad, M., & Ramakrıshnan, S. (2019). Effectiveness of Credit Channel of Monetary Policy Transmission Mechanism on Commercial Banks in Malaysia. International Journal of Recent Technology and Engineering, 8 (1), 913-926.
• Gertler, M., & Gilchrist, S. (1993). The Role of Credit Market Imperfections in the Monetary Transmission Mechanism: Arguments And Evidence, Scand. J. Of Economics 95(1), 43-64
• Guariglia, A., & Mateut, S. (2006). Credit Channel, Trade Credit Channel and Inventory Investment: Evidence from a panel of UK Firms. Journal of Banking & Finance (30), 2835-2856.
• Gujarati, D. N. (2011). Temel Ekonometri, (Çev. Ümit Şenesen, Gülay Günlük Şenesen). İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Kılınç, N. Ş., & Kılınç, E. C. (2020). Türkiye’de Banka Kredi Kanalının Etkinliği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (2), 418-431.
• Mohanty, M. S., & Turner, P. (2008). Monetary Policy Transmission in Emerging Market Economies: What is New? Bank for International Settlements. BIS Papers No: 35.
• Mwabutya. C., & Bıttencourt, M. Viegi, N., & (2016). Evolution of Monetary Policy Transmission Mechanism in Malawi: A TVP-Var Approach. Journal of Economic Development, 41 (1), 33-55.
• Özçiçek, Ö. (2006). Türkiye’de 1980 Sonrası Para Aktarım Mekanizmasında Kredi Kanalının Yeri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (1), 257-268
• Özdemir, A. K. (2012). Parasal Aktarım Mekanizmasında Banka Kredi Kanalının Yeri: Türkiye Üzerine Bir İnceleme. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi: İstanbul.
• Peker, O., & Canbazoğlu, B. (2011). Türkiye’de Banka Kredi Kanalının İşleyişi: Ampirik Bir Analiz. Yönetim ve Ekonomi, 18 (2).
• Phillips, P. C.B, & Perron, P. (1988). Testing For A Unit Root in Time Series Regression, Biometrika, 75 (2), 335-346
• Serel, A., & Güvenoğlu, H. (2019). Banka Kredi Kanalının İşleyişi: Türkiye Uygulaması (2011-2018). Business and Economics Research Journal, 10 (4), 867-883.
• Seyrek, İ., Duman, M., & Sarıkaya, M. (2002). Parasal Aktarım Mekanizması ve Para Politikası Aracı: Türkiye’de Aktarım Mekanizması. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5 (1), 201-212.
• Sims, C. A. (1980). Macroeconomics and Reality. Econometrica, 48 (1), 1-48.
• Tarı, R. (2015). Ekonometri, 11. Baskı. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Vardareri, D., & Dursun, G. (2010). Asimetrik Bilgi Çerçevesinde 2008 Küresel Krizinin İncelenmesi. Bilgi Ekonomi ve Yönetim Dergisi 5 (1), 137-150.
• Walsh, C. E. (2003). Monetary Theory and Policy, Second Edition. Cambridge Massachusetts: MIT Press.
• Wulandari, R. (2012). Do Credit Channel And Interest Rate Channel Play Important Role in Monetary Transmission Mechanism in Indonesia? A Structural Vector Autoregression Model. Procedia-Social and Behavioural Sciences, 65, 557-563.
• Yıldırım, D. Ç. (2013). The Effectiveness of the Credit Channel in the Eurozone. International Journal of Social Science, 6 (7), 1251-1264.
• Yiğitbaş, Ş. B. (2013). Parasal Aktarım Mekanizması: Türkiye’de Banka Kredi Kanalı. Bankacılar Dergisi, 85, 71-80.