The 1934 Thrace Incidents and the Attitude of the Turkish Press in the Framework of the Project for the Creation of a Turkish Nation-State

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 236 - 246, 30.12.2021

Ali Dayioglu , Umut Koldaş , Mustafa Çıraklı

Öz

In 1934, the Jews of Turkey were targeted in a series of attacks in the Thrace region of Turkey. While a crucial factor behind the incidents that came to be known as the ‘Thrace Incidents’ was the 1934 Turkish Resettlement Law which was adopted on the ground of ensuring the security of the country, the incidents took place within a much broader context of ‘othering’ of the Jews to forge an ethnically homogenous nation-state. This article probes into the Thrace incidents by scrutinizing the ways in which the incidents were framed by the Turkish press. It concludes that while media outlets in general played an important role in the othering of Turkey’s Jewish community in line with the dominant ideology of the state towards creating a nation-state, the mainstream press did nonetheless diverge from the anti-Semitic articulations disseminated by the more radical outlets. While not doing a comprehensive account of anti-Semitism in interwar Turkey, the research draws on a qualitative analysis of 9 mainstream newspapers and 2 radical outlets, to assist in a more nuanced understanding of Turkish nationalism and the media framing of the Jewish citizens of the Republic in that period.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Nation-state, Thrace Incidents, Press, Otherization

Bir Türk Ulus-Devleti Yaratma Projesi Çerçevesinde 1934 Trakya Olayları ve Türk Basınının Tutumu

Öz

Türkiye Yahudileri 1934’te, Türkiye’nin Trakya bölgesinde bir dizi saldırının hedefi olmuşlardır. ‘Trakya Olayları’ olarak bilinen bu saldırıların gerçekleşmesinde ülkenin güvenliğini sağlama gerekçesiyle ilan edilen 1934 İskân Kanunu önemli bir etken olmuşsa da, olaylar, etnik olarak homojen bir ulus-devlet yaratma amacı çerçevesinde Yahudilerin ‘ötekileştirilmesi’ bağlamında gerçekleşmiştir. Bu bağlamda makale, olayların Türk basını tarafından nasıl bir çerçeve içerisinde ele alındığını incelemektedir. Her ne kadar basının geneli homojen bir ulus-devlet yaratma amacı çerçevesinde Yahudi cemaatinin ötekileştirilmesinde dikkat çekici bir rol oynamışsa da, ana akım basın radikal yayın organları tarafından kullanılan anti-Semitik ifadelerden kaçınmıştır. İki savaş arası dönemde Türkiye’de anti-Semitizm’in kapsamlı bir araştırması yapılmamakla birlikte, Türk milliyetçiliğinin ve medyanın o yıllarda Cumhuriyet’in Yahudi yurttaşlarını nasıl değerlendirdiğini anlayabilmek amacıyla çalışma, 9 ana akım gazete ile 2 radikal dergiyi nitel olarak incelemiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Ulus devlet, Trakya Olayları, Basın, Ötekileştirme

Kaynakça

• Alemdar, K. (2001). İletişim ve Tarih. Konya: Ümit Yayıncılık.
• Alexandris, A. (1992). The Greek Minority of Istanbul and Greek-Turkish Relations: 1918-1974. Athens: Center for Asia Minor Studies.
• Althusser, L. (1971). Ideology and ideological state apparatuses: Notes towards an investigation. In: Lenin and Philosophy and Other Essays (pp. 127-188). Ben Brewster (Trans.). London: Monthly Review Press.
• Aslan, S. (2007). Citizen, speak Turkish!: A nation in the making. Nationalism and Ethnic Politics, 13(12), 245-272.
• Atilhan, C. R. (1995). Yahudi Casusu Suzy Liberman. İstanbul: Sinan Yayınevi.
• Avraham, E., Wolfsfeld, G. & Aburaiya, I. (2000). Dynamics in the news coverage of minorities: The case of the Arab citizens of Israel. Journal of Communication Inquiry, 24(2), 117-133.
• Bailey, O. G. & Harindranath, R. (2005). Racialized othering the representation of asylum seekers in the news media. In: S. Allan (Ed.), Journalism: Critical Issues, (pp. 274-285). Maidenhead: Open University Press.
• Bali, R. N. (2012). 1934 Trakya Olayları. İstanbul: Libra Kitapçılık ve Yayıncılık.
• Bali, R. N. (2001). Musa'nın Evlâtları Cumhuriyet’in Yurttaşları. İstanbul: İletişim.
• Bali, R. N. (1998). Resmî ideoloji ve gayri Müslim yurttaşlar. Birikim, 105-106, 170-176.
• Batziou, A. (2011). Framing ‘otherness’ in press photographs: The case of immigrants in Greece and Spain. Journal of Media Practice, 12(1), 41-60.
• Bayraktar, H. (2006). The anti-Jewish pogrom in Eastern Thrace in 1934: New vidence for the responsibility of the Turkish government. Patterns of Prejudice, 40(2), 95-111.
• Bilinmelidir. Milli İnkılâp (1934a). 1, 1 May, 5.
• Biraz da Traklyalıları düşünsek!. Zaman (1934c). 13 July, 3.
• Bora, S. (1995). İzmir Yahudileri Tarihi. İstanbul: Gözlem.
• Bozkurt, C. (2011). Yahudi aleyhtarı bir derginin değerlendirilmesi: Milli İnkilâp ve kamuoyundaki yankıları. Tarih Dergisi, 53, 175-210.
• Brosius, H. B. & Eps, P. (1995). Prototyping through key events: News selection in the case of violence against aliens and asylum seekers in Germany. European Journal of Communication, 10(3), 391-412.
• Dahiliye vekili dün Geliboluya gitti. Cumhuriyet (1934b). 10 July, 5. (14.08.2021), Retrieved from http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/cumhuriyet//cumhuriyet_1934/cumhuriyet_1934_temmuz_/cumhuriyet_1934_temmuz_10_.pdf
• Dahiliye vekili dün Kırklarelinde tahkikat yaptı. Cumhuriyet (1934a). 8 July, 1. (14.08.2021), Retrieved from http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/cumhuriyet//cumhuriyet_1934/cumhuriyet_1934_temmuz_/cumhuriyet_1934_temmuz_8_.pdf.
• Dahiliye vekili dünden itibaren tetkikata başladı. Akşam (1934b). 8 July, 1-2. (21.07.2021), Retrieved from http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/aksam/aksam_1934/aksam_1934_temmuz_/aksam_1934_temmuz_8_.pdf
• Dahiliye vekili tahkikata başladı. Vakit (1934d). 8 July, 11. (29.08.2021). Retrieved from http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/vakit/vakit_1934/vakit_1934_temmuz_/vakit_1934_temmuz_8_.pdf
• Dahiliye vekilimiz Şükrü Kaya bey Trakya’ya giderken mühim beyanatta bulundu. Hakimiyet-i Milliye (1934). 7 July, 1. (17.08.2021), Retrieved from http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/hakimiyeti%20milliye/hakimiyeti%20milliye_1934/hakimiyeti%20milliye_1934_temmuz_/hakimiyeti%20milliye_1934_temmuz_7_.pdf
• Daniels, J. (2017). Prelude to a Turkish anomaly: Eastern Thrace before the 1934 attacks on Jews. Antisemitism Studies, 1(2), 364-396.
• Eligür, B. (2017). The 1934 anti-Jewish Thrace riots: The Jewish exodus of Thrace through the lens of nationalism and collective violence. British Journal of Middle Eastern Studies, 44(1), 88-109.
• Elsrud, T. (2008). Othering through genderization in the regional press: Constructing brutal others out of immigrants in rural Sweden. European Journal of Cultural Studies, 11(4), 423-446.
• Frelak, J. S. (2009). The case of Poland. In: M. Kamali (Ed.), Racial Discrimination: Institutional Patterns and Politics (pp. 208-227). Abingdon: Routledge.
• Giorgi, A. (2012). The cultural construction of migrant women in the Italian press. e-cadernos CES, 16, 66-91. (17.07.2021), Retrieved from http://www.ces.uc.pt/e-cadernos/media/ecadernos16/03_Alberta_Giorgi.pdf.
• Güven, E. & Yılmazata, M. (2014). Milli İnkilâp and the Thrace incidents of 1934. Journal of Modern Jewish Studies, 13(2), 190-211.
• Kabahat kimde?. Zaman (1934a). 7 July, 1&7.
• Karabatak, H. (1996). Türkiye azınlık tarihine bir katkı: 1934 Trakya olayları ve Yahudiler. Tarih ve Toplum, 146, 68-80.
• Kari yazısı. Milli İnkılâp (1934d). 5, 1 July, 6.
• Keyman, E. F. & İçduygu, A. (1998-1999). Globalleşme, anayasallık ve Türkiye’de vatandaşlık tartışması. Doğu Batı, 2(5), 143-155.
• Komünist, Yahudi ve dalkavuk. Orhun (1934a). 5, 21 March, 93-94.
• Kökdemir, N. (1952). Eski ve Yeni Toprak, İskan Hükümleri ve Uygulama. Ankara.
• Levi, A. (1996). 1934 Trakya Yahudileri olayı: Alınmayan ders. Tarih ve Toplum, 151, 10-17
• Lewis, B. (1986). Semites and Anti-Semites: An Inquiry into Conflict and Prejudice. New York: W. W. Norton.
• Maskeler aşağı. Milli İnkılâp (1934c). 1 June, 2.
• Musa’nın necip (!) evlâtları bilsinler ki. Orhun (1934b)., 7, 25 May, 139-140.
• Nadi, Y. (1934). Trakyada Musevilere yapılan hareket hakkında. Cumhuriyet. 16 July, 1-2.
• Odyakmaz, N. (2003). Cumhuriyet döneminde anayasal düzenlemeler ve basın özgürlüğü. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi̇ Dergisi̇, 17, 121-144.
• Oran, B. (2018). Etnik ve Dinsel Azınlıklar: Tarih, Teori, Hukuk, Türkiye. İstanbul: Literatür.
• Pekesen, B. (2019). The anti Jewish pogrom in 1934. Problems of historiography, terms and methodology. In: B. Krawietz & F. Riedler (Eds.), The Heritage of Edirne in Ottoman and Turkish Times: Continuities, Disruptions and Reconnections (pp. 412-432). Berlin: De Gruyter.
• Republic of Turkey (1931). Matbuat Kanunu – Resmi Gazete. No. 1867 (05.10.2021), Retrieved from https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/1867.pdf
• Said, E. (1995). Orientalism. London: Penguin Books.
• Slavíčková, T. & Zvagulis, P. (2014). Monitoring anti-minority rhetoric in the Czech print media: A critical discourse analysis. Journal of Language and Politics, 13(1), 152-70.
• Smith, A. D. (1998). Nationalism and Modernism. Abingdon: Routledge.
• Trakyada bir Yahudi muhacereti yoktur. Son Posta (1934), 8 July, 3. (23.08.2021), Retrieved from http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/son%20posta/son%20posta_1934/son%20posta_1934_temmuz_/son%20posta_1934_temmuz_8_.pdf
• Trakyada Museviler. Zaman (1934b). 10 July, 1.
• Trakyada tahkikat bitti, dahiliye vekili geldi ve Ankaraya gitti. Milliyet (1934b), 12 July, 5. (19.08.2021), Retrieved from http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/milliyet//milliyet_1934/milliyet_1934_temmuz_/milliyet_1934_temmuz_12_.pdf
• Trakyadaki hadiselerin hakikî mahiyeti nedir?. Akşam (1934a). 7 July, 2. (21.07.2021), Retrieved from http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/aksam/aksam_1934/aksam_1934_temmuz_/aksam_1934_temmuz_7_.pdf
• Trakyadan gelen Museviler yerlerine dönüyorlar. Milliyet (1934a). 8 July, 1. (19.08.2021), Retrieved from http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/milliyet//milliyet_1934/milliyet_1934_temmuz_/milliyet_1934_temmuz_8_.pdf
• Trakyada Museviler. Işık (1934). 2 June, 1.
• Triandafyllidou, A. (1998). National identity and the 'other'. Ethnic and Racial Studies, 21(4), 593-612.
• Ülker, E. (2008). Assimilation, security and geographical nationalization in interwar Turkey: The settlement law of 1934. European Journal of Turkish Studies, 7. (27.08.2021), Retrieved from https://journals.openedition.org/ejts/2123.
• Ülkü. Vakit (1934a). 5 May, 6. (19.09.2021), Retrieved from https://www.gastearsivi.com/gazete/vakit/1934-05-05/6
• Vedat, R. (1933). Yarım kan, İnkılâp, 1 August, 7.
• Yahudi keyfi için pazarlarımızı feda edemeyiz. Vakit (1934b). 19 June, 1-2. (19.09.2021), Retrieved from https://www.gastearsivi.com/gazete/vakit/1934-06-19/1
• Yahudiler Türkleşecek. Vakit (1934c). 7 July, 1&9. (29.08.2021). Retrieved from http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/vakit/vakit_1934/vakit_1934_temmuz_/vakit_1934_temmuz_7_.pdf
• Yalan. Milli İnkılâp (1934b). 2, 15 May, 2.
• Yirminci asırda Türk meselesi. Orhun (1934c). 9, 16 July 1934, 157-158.
• Zake, I. (2002). The construction of national(ist) subject: Applying the ideas of Louis Althusser and Michel Foucault to nationalism. Social Thought & Research, 25(1/2), 217-246.