Agricultural Policy That Democrat Party (DP) Implemented in the First Years of Its Power

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 155 - 165, 30.06.2023

Derya Akın , Faruk Akın

Öz

The 1950-1960 period when Democrat Party (DP) was in power was a period that the view on economic policies changed. With this party had come to power, a big change and improvement especially in the agricultural sector took place. The fact that a great majority of the population was employed in the agricultural industry played an important role in the implementation of the agriculture-based growth model by the DP. The foundations of agricultural policies of DP rule was laid in the first years of its rule (1950 and 1951). With the growth model based on agriculture, the mechanization accelerated, agricultural credits increased, foreign aids were transferred into this field and the cultivated areas expanded. The aim of this survey is to examine the agricultural policy of DP implemented in the years of 1950 and 1951 and to suggest the developments in this field. The agricultural policy that DP rule implemented in the first years of its rule, achieved modernization and an increase in the welfare level of the peasants.

Anahtar Kelimeler

Democratic Party, Economy, Agricultural Policies

Demokrat Parti'nin İlk Yıllarında Uyguladığı Tarım Politikası (1950-1951)

Öz

Demokrat Parti (DP)'nin iktidar olduğu 1950-1960 dönemi ekonomi politikalarına bakışın değiştiği bir dönem olmuştur. Bu partinin iktidara gelmesi ile birlikte özellikle tarım sektöründe büyük bir değişim ve gelişim yaşanmıştır. Nüfusun büyük bir çoğunluğunun tarım sektöründe istihdam edilmesi DP iktidarının tarıma dayalı büyüme modelini uygulamasında önemli bir rol oynamıştır. DP iktidarının tarım sektörüne yönelik politikalarının temelleri ise dönemin ilk yıllarında (1950 ve 1951) atılmıştır. Tarıma dayalı büyüme modeli ile birlikte makineleşme hızlanmış, tarımsal krediler artmış, dış yardımlar bu alana aktarılmış ve ekili alanlar genişlemiştir. Bu çalışmanın amacı, DP'nin 1950 ve 1951 yıllarında uyguladığı tarım politikasını incelemek ve bu alandaki gelişmeleri ortaya koymaktır. DP iktidarının ilk yıllarında uyguladığı tarım politikası, modernleşmenin sağlanması ve köylünün refah seviyesinin artırılmasında başarılı olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Demokrat Parti, Ekonomi, Tarım Politikaları

Kaynakça

• BCA, Başbakanlık Özel Kalem Müdürlüğü, 30.1.0.0/125.801.5
• BCA, Kararlar Daire Başkanlığı, 30.18.1.2/126.71.12
• BCA, Kararlar Daire Başkanlığı, 30.18.1.2/124.83.12.
• Demokrat Parti Programı, 1946. Madde 63.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı, Bütçe Gelir ve Gider Gerçekleşmeleri (1924-2020), Ankara.
• T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (2014). Dünden Bugüne Başbakanlık (1920-2014), Yayın Nu:25, Ankara.
• T.C. Resmi Gazete (7 Haziran 1949). Devlet Üretme Çiftlikleri Görev ve Kuruluş Kanunu, Sayı:5433.
• TBMM (1988). Hükümetler ve Programları, I. Cilt (1920-1960). Haz. Nuran Dağlı, Belma Aktürk, Yayın No:12, Ankara: TBMM Basımevi.
• TBMM (2014). Başbakanlarımız ve Genel Kurul Konuşmaları, Cumhuriyet Hükümetleri Dönemi Adnan Menderes, Haz. Neziroğlu, İrfan ve Yılmaz, Tuncer Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı Yayınları.
• TBMM Tutanak Dergisi, Dönem: IX, Cilt:1, 22.V.1950.
• TBMM Tutanak Dergisi, Dönem: IX, Cilt:1, 29.V.1950.
• TÜİK (2012). İstatistik Göstergeler 1923-2013.
• Cumhuriyet, (4 Nisan 1950). “Marshall Planı Yarı Devresini Tamamladı” , 1-3.
• Cumhuriyet, (15 Mayıs 1950). “Demokrat Partinin Yurdun Birçok illerinde Seçimi Kazandığı Anlaşıldı”, 1.
• Cumhuriyet, (8 Eylül 1950). “Ziraat Bankasının Çiftçilere Yardımı”, 1.
• Cumhuriyet, (28 Eylül 1950), Bu yıl köylüye Daha Fazla kredi Açılacak”, 1-3.
• Zafer Gazetesi (7 Eylül 1950), “Ziraatimizde Yeni ve Esaslı Bir Hamle”, 1.
• Zafer Gazetesi (28 Eylül 1950), “Çiftçiye Mahsul Avansı”, 1-4.
• Binark, İ. (2009). Türk Parlamento Tarihi TBMM VII. Dönem (8 Mart 1943-5 Ağustos 1946), 1. Cilt, TBMM Kültür, Sanat Yayın Kurulu Yayınları No.:133, Ankara.
• Boratav, K. (2018). İktisat Tarihi (1908-1980) Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye 1908-1980 içinde – Der. Sina Akşin, 13. Baskı, İstanbul: Cem Yayınları.
• Dikkaya, M. & Özyakışır, D. (2018). Türkiye Ekonomisinde Yeni Arayışlar: 1946-1960 Dönemi, Osmanlıdan Günümüze Türkiye’nin İktisadi Tarihi içinde (Ed.ler: Mehmet Dikkaya, Adem Üzümcü, Deniz Özyakışır), Ankara: Savaş Yayınevi.
• Eroğul, C. (2019). Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi, İstanbul: Yordam Kitabevi.
• İnci, İ. (2022). Tarihsel Süreç İçinde Türkiye’de Tarımsal Makine ve Ekipmanların Modernizasyonu 1948-1960. MECMUA Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi ISSN: 2587-1811 7(13), 142-154.
• Karabulut, P. Ç. (2015). İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Milli Korunma Kanunu ve Ege Kırsalına Etkileri, Tarih Okulu Dergisi, 8 (22), 371-398.
• Kazgan, G. (1983). Tarım, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt:9, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kazgan, G. (2006). Tanzimattan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, 3. Baskı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kepenek, Y. (2014). Türkiye Ekonomisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kurtoğlu, R. (2012). Türkiye Ekonomisi, Sinemis Yayınları.
• Koçak, C. (2018). Siyasi Tarih (1923-1950) Türkiye Tarihi 4-Çağdaş Türkiye 1908-1980- Der, Sina Akşin, 13. Baskı, İstanbul: Cem Yayınları.
• Lodos, N.(tarih yok). Nihat İyriboz’u Kaybettik, 67-73.
• Makal, A. (2001). Türkiye'de 1950-1965 Döneminde Tarım Kesiminde İşgücü ve Ücretli Emeğe İlişkin Gelişmeler, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 56-3, 103-140.
• Özer, S. (2013). Demokrat Parti'nin Köy ve Köylü Politikaları, Ankara: Berikan Yayınevi.
• Özer, S. (2014). Demokrat Parti Dönemi Zirai Makineleşme Hareketi ve Sonuçları, SDÜ Fen ve Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 61-80.
• Pamuk, Ş. (2018). Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Parasız, İ. (2003). Türkiye Ekonomisi, Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Oktar, S. & Varlı, A. (2010). Türkiye'de 1950-1954 Döneminde Demokrat Parti'nin Tarım Politikası, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 28(1), 1-22.
• Serin, V., Arıcan, E. Yücememiş, B., Civan, K. & Işıl, G. (2007). İstihdam Perspektifinde AB Sürecinde Tarımın Genel Sorunları ve Çözüm Önerileri, İTO Yayınları, Yayın No: 2007-34.
• Sunay, C. (2013). Demokrat Parti, Çok Partili Demokrasiye Geçiş, (Ed. Turgay Uzun), Orion Yayınları.
• Şahin, H. (2011). Türkiye Ekonomisi, Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Tekeli, İ. ve İlkin, S. (2016). İktisadi Politikaları ve Uygulamalarıyla İkinci Dünya Savaşı Türkiyesi, İkinci Cilt, 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tezel, Y. S. (2015). Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi (1923-1950), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Timur, T. (2003). Türkiye’de Çok Partili Hayata Geçiş, 3. Baskı, Ankara: İletişim Yayınları.
• Tokgöz, E. (2018). Türkiye'nin İktisadi Gelişme Tarihi, Ankara: İmaj Yayınevi.
• Topuz, H. (1973). 100 Soruda Türk Basın Tarihi, Birinci Baskı, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Yenal, O. (2010). Cumhuriyetin İktisat Tarihi, İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Yılmaz, D. (2012). Demokrat Parti'nin Tarım Politikası'nın Aydın Ölçeğinde Değerlendirilmesi (1950-1955), Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Yiğit, A. A. (2012). Türkiye'nin Tarıma Dayalı Sanayi Politikası, Doğuş Üniversitesi Dergisi 13(2), 315-326.
• Yurt, E. & Çakmak, S. (2010). Cumhuriyet'ten Günümüze Tarım Politikaları, Türkiye Ekonomisi 1908-2008 içinde, (Ed.ler: Nevin Coşar, Melike Bildirici), Bursa: Ekin Yayınevi.
• Yurtoğlu, N. (2014). Demokrat Parti Dönemi Tarım Politikaları ve Siyasi, Sosyal, Ekonomik Hayata Tesirleri (1950-1960), Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Yurtoğlu, N. (2017). Cumhuriyet Dönemi Ziraatte Makineleşme Sürecinde Türkiye Zirai Donatım Kurumunun Yeri ve Önemi (1943-1960), Tarih Okulu Dergisi, 10(29), 277-312.
• Yurtoğlu, N. (2021). Demokrat Parti (DP) Dönemi’nde Pamuk Politikaları ve Dokuma Sanayisine Etkileri (1950-1960). Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi 37, 293-336.
• Yurtoğlu, N. (2018). Türkiye'de Kırsal Kesimin Kalkınmasında Önemli Bir Model: Devlet Üretme Çiftlikleri (1949-1960), Tarih Okulu Dergisi, 11(34), 587-632.
• Yücel, M. S. (2001). Demokrat Parti, İstanbul: Ülke Kitapları.