The Intermediary Role of Supply Chain Performance in the Effect of Supply Chain Integration on Firm Performance: The Case of Gaziantep Organized Industrial Zone

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 39 - 54, 30.06.2023

Zeynep Özgüner , Hasan Gündoğdu

Öz

In this research, the effects of supply chain integration sub-dimensions on firm performance and the mediating role of supply chain performance in this effect were investigated and analyzed with Structural Equation Modeling (SEM). Among the research methods, the survey method was preferred, and the survey scale prepared in this context was applied. The sample of the study consists of 405 companies located in Gaziantep Organized Industrial Zone (OIZ). According to the findings of the study, it was determined that all of the hypotheses formed within the scope of the study were supported. It has been determined that internal integration, supplier integration and customer integration, which are the sub-dimensions of supply chain integration, have all positive effects on company performance. It has also been observed that supply chain performance has a mediating role in this determined effect. In the light of the findings obtained, the results were evaluated and suggestions were made within the scope of the study.

Anahtar Kelimeler

Supply Chain İntegration, Firm Performance, Supply Chain Performance

Tedarik Zinciri Entegrasyonunun Firma Performansına Etkisinde Tedarik Zinciri Performansının Aracılık Rolü: Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi Örneği

Öz

Bu araştırmada tedarik zinciri entegrasyonu alt boyutlarının firma performansına etkileri ve tedarik zinciri performansının bu etkideki aracılık rolü, Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) kullanılarak araştırılmıştır. Araştırma kullanılacak veriler anket yöntemiyle elde edilmiş ve bu kapsamda hazırlanan yapılandırılmış ölçek uygulanmıştır. Çalışmanın örneklemini Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) yer alan 405 firma oluşturmaktadır. Çalışmanın bulgularına göre, çalışma kapsamında oluşturulan hipotezlerin tamamının desteklendiği tespit edilmiştir. Tedarik zinciri entegrasyonun alt boyutları olan iç entegrasyon, tedarikçi entegrasyonu ve müşteri entegrasyonunun firma performansına olumlu etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca tedarik zinciri performansının tespit edilen bu etkide aracılık rolü olduğu da gözlenmiştir. Elde edilen bulgular ışığında sonuçlar değerlendirilerek çalışma kapsamında önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tedarik zinciri entegrasyonunu, Firma performansı, Tedarik zinciri performansı

Kaynakça

• Acar, M. (2003). Tarımsal işletmelerde finansal performans analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2003), 21-37.
• Acar, Z., Kara, K., & Gülsoy, E. (2021). Tedarik zinciri uygulamalarının otel işletmelerinin performansına etkisi: Bursa ili örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (78), 569-589.
• Aslan, E. (2017). Tedarik zinciri yönetimi- kurumsal sistem entegrasyonu ve tedarik zinciri kaynak planlaması. Enderun Dergisi, 1(2), 9-16.
• Abar, A., & Öztürk, L. (2021). Tedarik zinciri üyelerinin karşılaştıkları sorunlar: Nitel bir çalışma. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (3), 538-556.
• Akyılmaz, B. (2022). Yapay Zekâ ve Tüketici Davranışı Alanındaki Yayınların Bibliyometrik Analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14 (1), 947-963.
• Aygün, M., Önal, E., Kılıçlı, Y., & Kıpçak, E. (2018). Stok yönetiminin firma performansı üzerindeki etkisi: Borsa İstanbul üzerinde bir inceleme. Van YYÜ İİBF Dergisi, 3(6), 167-183.
• Ayçin, E., & Özveri, O. (2015). Bulanık Modelleme ile Tedarik Zinciri Performansının Değerlendirilmesi ve İmalat Sektöründe Bir Uygulama. AKÜ İİBF Dergisi, 17(1), 51-60.
• Bagchi, P. K., Ha, B. C., Larsen, T. S., & Soerensen, L. B. (2005). Supply chain integration: a European survey. The International Journal of Logistics Management, 16 (2), 275-294.
• Bakoğlu, R. (2001). Örgütsel performans kavramı ve gelişimi. Öneri Dergisi, 4(15), 39-45.
• Basnet, C. (2013). The measurement of internal supply chain integration. Management Research Review, 36(2), 153-172. https://doi.org/10.1108/01409171311292252
• Beheshti, H.M., Oghazi, P., Mostaghel, R., & Hultman, M. (2014). Supply chain integration and firm performance: An empirical study of Swedish manufacturing firms. Competitiveness Review, 24 (1), 21-31.
• Bozdam, Ş. (2019). Yeşil Tedarik Zinciri Uygulamalarının Tedarik Zinciri ve İşletme Performansına Etkisi, Yüksek lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya
• Cao, M., & Zhang, Q. (2011). Supply chain collaboration: Impact on collaborative advantage and firm performance. Journal of Operations Management, 29, 163–180.
• Costes, N. F., & Jahre, M. (2008). Supply chain integration and performance: A review of the evidence. The International Journal of Logistics Management, 19(2), 130 – 154.
• Curkovic, S., Vickery, S., & Dröge, C. (2000). Quality-related Action Programs: Their Impact on Quality Performance and Firm Performance. Decision Sciences, 31(4), 885-905.
• Çalık, M., Altunışık, R., & Sütütemiz, R. (2013). Bütünleşik pazarlama iletişimi, marka performansı ve pazar performansının ilişkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9 (19), 137-162.
• Çetindaş, A. (2016). İmalat İşletmelerinde Tedarik Zinciri Entegrasyonunun Lojistik Performansına Etkisinde Çevresel Belirsizliğin Düzenleyici Rolü. Doktora Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Çetindaş, A., & Çelik, M. (2017). İmalat işletmelerinin tedarikçi entegrasyonları ile lojistik performansları arasındaki ilişki üzerine çevresel belirsizliğin düzenleyici rolü. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 132-146.
• Demirdöğen, S. (2021). Tedarik zinciri entegrasyonunun operasyonel performans üzerine etkisi: TRA1 Bölgesi işletmeleri üzerine bir araştırma. Akdeniz İİBF Dergisi, 21 (2), 131-144.
• Erdem, B., Gökdeniz, A., & Met, Ö. (2011). Yenilikçilik ve işletme performansı ilişkisi: Antalya’da etkinlik gösteren 5 yıldızlı otel işletmeleri örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2),77-112.
• Flyn, B.B., Huo, B., & Zhao, X. (2010). The impact of supply chain integration on performance: A contingency and configuration approach, Journal of Operations Management, 28 (2010), 58–71.
• Gunasekaran, A., & Ngai, E.W.T. (2004). Information systems in supply chain integration and management. European Journal of Operational Research, 159 (2004), 269–295.
• Gürbüz, E., & Demirer, Ö. (2018). Rekabetçi öncelikler ve firma performansı üzerinde ileri imalat teknolojilerinin aracılık etkisi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 1681-1699. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.482932
• Gürbüz, Ş., & Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. (5.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• IKA (2022). TRC-1 Bölgesi. (Erişim tarihi: 07.07.2022), https://www.ika.org.tr/bolgemiz/trc1-bolgesi
• Kayapınar, Ö. (2016). Lojistik Hizmet Kalitesi ile Firma Performansı Arasındaki İlişkide Lojistik Performansı ve Teknoloji Düzeyinin Rolü. Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Kroes, J. R., & Ghosh, S. (2010). Outsourcing congruence with competitive priorities: Impact on supply chain and firm performance. Journal of Operations Management, 28 (2010), 124–143.
• Lai, K.H., Ngai, E.W.T., & Cheng, T.C.E. (2002). Measures for evaluating supply chain performance in transport logistics. Transportation Research, Part E, 38, 439–456.
• Li, G., Yang, H., Sun, L. & Sohal, A.S. (2009). The impact of IT implementation on supply chain integration and performance. Int. J. Production Economics, 120, 125–138.
• Liao, S.H., & Kuo, F. I. (2014). The study of relationships between the collaboration for supply chain, supply chain capabilities and firm performance: A case of the Taiwan's TFT-LCD industry. Int. J. Production Economics, 156, 295–304.
• Meydan, C. H., & Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi: AMOS Uygulamaları, (2.Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ou, C. S., Liu F. C., Hung, Y. C., & Yen, D. C. (2010). A structural model of supply chain management on firm performance. International Journal of Operations & Production Management, 30 (5), 526 – 545.
• Özer, G., Ciğerim, E., & Gök, M.Ş., (2020). Entelektüel Sermaye ve Bilgi Yönetimi Stratejilerinin Firma Performansına Etkisi. Business & Management Studies: An International Journal, 8(5), 4611-4645. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i5.1644
• Pado, G. (2017). Müşteri entegrasyonunun işletme performansı üzerine etkileri. IBAD Uluslararası Bilimsel Araştırma Dergisi, 2 (1), 296-307.
• Quang, H.T., Sampaio, P., Carvalho, M.S., Fernandes, A.C., Binh AN, D.T., & Vilhenac, E. (2016). An extensive structural model of supply chain quality management and firm performance.  International Journal of Quality & Reliability Management, 33 (4), 444-464. https://doi.org/10.1108/IJQRM-11-2014-0188
• Rajaguru, R., & Matanda, M. J. (2009). Influence of inter-organisational integration on business performance. Journal of Enterprise Information Management, 22(4), 456 – 467.
• Ryu, I., So, S.H. & Koo, C. (2009). The role of partnership in supply chain performance. Industrial Management & Data Systems, 109 (4), 496-514.
• Sayan, Z., Çalıpınar, H., & Koç, E. (2021). Güven faktörü aracılık rolünün; lojistik, pazarlama ve üretim arasındaki içsel entegrasyon ile tedarik zinciri performansı arasındaki ilişkide incelenmesi. BMİJ, 9 (3), 851-868. https://doi.org/10.15295/bmij.v9i3.1830
• Sekaran, U. (1992). Research methods for business: A skill building approach, Second Edition. John Wiley & Sons, 450.
• Sullivan, D., & Abela, A., V. (2007). Marketing performance measurement ability and firm performance, Journal of Marketing, 71, 79–93.
• Şahin, A & Aytekin, M. (2019). Pazar odaklılığın işletme performansına etkisi: Türkiye’de faaliyet gösteren katılım bankaları üzerinde bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 22, 17-38.
• Şahin, E. (2017). Firma Performansı ile Tedarik Zinciri Arasındaki İlişkide Tedarik Zinciri Çevikliğinin Rolü. Y. Lisans Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Lojistik Yönetimi Anabilim Dalı İstanbul.
• Torul, Y., & Kalander, F., Y. (2014). Tedarik zinciri yönetiminde SCOR modelin DCOR ve CCOR model ile genişletilmesi ve mobilya sektöründe bir uygulama. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 30(4), 264-274.
• Trkman, P., & Mccormack, K. (2009). Supply chain risk in turbulent environments-A conceptual model for managing supply chain network risk. Int. J. Production Economics, 119, 247–258.
• Urk, H. (2016). Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamalarının Tedarik Zinciri ve Şirket Performansı Üzerine Etkilerinin Amprik Analizi, Doktora Tezi, Haliç Üniversitesi, İstanbul.
• Whitten, G.D., Green, K.W., & Zelbst, P. J. (2012). Triple-A supply chain performance. International Journal of Operations & Production Management, 32(1), 28-48.
• Wong, P. W., & Wong, K. Y. (2011). Supply chain management, knowledge management capability, and their linkages towards firm performance. Business Process Management, 17(6), 940-964.
• Wu, F., Yeniyurt, S., Kim, D., & Çavuşgil, S. T. (2006). The impact of information technology on supply chain capabilities and firm performance: A resource-based view. Industrial Marketing Management, 35, 493 – 504.
• Yıldız, B., & Sayın B. (2020). Tedarik zinciri müşteri entegrasyonunun firma performansı üzerindeki etkisinde ürün inovasyon kapasitesinin aracı rolü. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (1), 319-348.
• Yıldız-Çankaya, S., & Can-Sağlam, Y. (2021). Tedarik zinciri entegrasyonu, operasyonel çeviklik ve kitlesel kişileştirme yeteneği: İmalat sektöründe amprik bir araştırma. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 21 (1), 10-26.
• Yıldız, B., & Çetindaş, A. (2020). Tedarik zinciri entegrasyonunun firma performansı üzerindeki etkisinde tedarik zinciri esnekliği ve tedarik zinciri çevikliğinin aracı rolü. Verimlilik Dergisi, 3, 175-199.