Türkiye’de Üçüz Açık Hipotezi Bağlamında Cari Açık, Bütçe Açığı ve Tasarruf Açığı İlişkisi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 129 - 138, 30.06.2023

Nalan Kangal

Öz

Üçüz Açık Hipotezi cari açığın eş anlı olarak kamu bütçe açığı ve tasarruf açığı tarafından belirlenmesi durumunda ortaya çıkmaktadır. Çalışmada Türkiye’nin 1980-2021 dönemi itibariyle Üçüz Açık Hipotezi bağlamında ele alınmıştır. ARDL yöntemi kullanılarak yapılan ekonometrik analiz ile uzun dönemde bütçe dengesi ile cari denge arasında negatif ilişki tespit edilirken, tasarruf dengesi ile cari denge arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Analiz sonucunda ilgili dönemde Türkiye’de Üçüz Açık Hipotezi’nin geçerli olmadığı sonuca ulaşılmıştır. Buna göre politika yapıcılarının uzun dönemde cari dengeyi iyileştirmek için bütçe disiplininden ödün vermek zorunda kaldığı görülmektedir. Politika yapıcılarının bu ilişkiyi tersine çevirmek için başka bir deyişle dış dengeyi sağlamak için bütçe disiplininden ödün vermeden yapısal çözümlere yönelmesi gibi bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Cari Denge, Kamu Bütçe Dengesi, Tasarruf Dengesi, ARDL Yaklaşımı

Relationship between Current Account Deficit, Budget Deficit and Savings Deficit in the Context of Triple Deficit Hypothesis in Turkey

Öz

The Triple Deficit Hypothesis arises when the current account deficit is determined simultaneously by the public budget deficit and the savings deficit. In the study, Turkey's period of 1980-2021 is discussed in the context of the Triple Open Hypothesis. While a negative relationship was found between the budget balance and the current account balance in the long run with the econometric analysis using the ARDL method, no statistically significant relationship was found between the savings balance and the current account balance. As a result of the analysis, it was concluded that the Triple Open Hypothesis was not valid in Turkey in the relevant period. Accordingly, it is seen that policy makers have to compromise on budget discipline in order to improve the current account balance in the long run. Some suggestions have been made, such as policy makers turning to structural solutions without compromising budget discipline in order to reverse this relationship, in other words, to ensure external balance.

Anahtar Kelimeler

Current Account Balance, Public Budget Balance, Savings Balance, ARDL Approach

Kaynakça

• Akıncı, M., Akıncı, G., Y. ve Yılmaz, Ö. (2016). Dördüz Açıklar: Ütopya Mı? Yoksa GerçekMi? PARADOKS Ekonomi. Sosyoloji ve Politika Dergisi, 12(1),22-47.
• Akkaya, M. (2022). Üçüz Açık Baskı Endeksi ve Makroekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkinin Analizi: Türkiye Uygulaması. Beykoz Akademi Dergisi,10(1), 20-37.
• Berber, M. (2006). İktisadi büyüme ve kalkınma (3. Baskı). Trabzon: Derya Kitabevi.
• Berke, B., Temiz, D. ve Karakurt, E. (2015). Üçüz Açık Ve Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(2), 67- 89.
• Eisner, R. (1994). National Saving and Budget Deficits. The Review of Economics and Statistics,76(1), 181-186.
• Eroğlu, İ., Yeter, F. ve Çidem, Y. (2018). Cari Açık Sorunu Perspektifinde Türkiye’nin Enerji Açığı ve Geleceğe İlişkin Öneriler. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 106-118.
• Güder, F. ve Kılıç, C. (2016). Üçüz Açık Sorunu ve Üçüz Açık Bileşenlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği. Girişimcilik ve Kalınma Dergisi, 2, 46-77.
• Hacker, R. S., & Hatemi-J, A. (2006). Tests for causality between integrated variables using asymptotic and bootstrap distributions: theory and application. Applied Economics, 38(13), 1489-1500.
• Hashemzadeh, N. & Wilson. L. (2006). The Dynamics of Current Account and Budget Deficits in Selected Countries if the Middle East and North Africa. International Research Journal of Finance and Economics, 5, 111-129.
• Kamacı, A. ve Kara Şahin, S. (2019). Üçüz Açık Hipotezi: 1974-2015 Yılları Arası Türkiye Örneği. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 4(8), 143-154.
• Karahan, Ö. (2021). Analysing the Presence of “Triple Deficit” in Turkey’s Economy. International Journal of Economics and Management Systems, 6, 537-546.
• Karanfil, M. ve Kılıç, C. (2015). Türkiye Ekonomisinde Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: Zaman Serisi Analizi. International Journal of Management Economics and Business, 11(24), 1-20.
• Kasper, W. (2007). İktisadi Özgürlük ve Gelişme.(B. Akın,(Çev.). Ankara: Liberte Yayınları.
• Kızılkaya, O. Ve Öztutuş, Ö. (2018). Türkiye’de Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği: Nedensellik Analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(68), 1476-1488.
• Kuijs, L. (2006), How Will China’s Saving - Investment Balance Evolve?”. World Bank Policy Research Working Paper, No: 3958.
• Eğilmez, M. (2013). (Erişim: 10.03.2023). https://www.mahfiegilmez.com/2012/10/ikiz-ack-ucuz-ack.html
• Marinheiro, C. F. (2008). Ricardian equivalence, twin deficits, and the feldstein– Horioka puzzle in Egypt. Journal of Policy Modeling, 30(6), 1041-1056.
• Narayan, P. K. (2005). The Saving and Investment Nexus For China: Evidence From Cointegration Tests. Applied Economics, 37(17), 1979-1990.
• Özdemir, D., Buzdağlı, Ö., Emsen, Ö., S., ve Çelik, A., A. (2014). Geçiş Ekonomilerinde Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği. International Conference On Eurasian Economies 2014, Skopje, Macedonia.
• Öztürk, S. ve Sezer, S. (2018). Türkiye’de Üçüz Açık İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki. KAÜİİBFD, 9(18), 501-522.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. and Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to The Analysis of Level Relationships. Journal Of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
• Phillips, P. C., and Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
• Samırkaş, M., C. ve Samırkaş, M. (2015). Türkiye'de Üçüz Açık Hipotezinin Geçerliliği Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7 (3), 23-32.
• Tang,T.,C.(2014). Fiscal Deficit, Trade Deficit and Financial Account Definit: Trible Deficit Hypothesis with the U.S. Experience. Monash University Discussion Paper. No: 06/14.
• Toda, H. Y., & Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of econometrics, 66(1-2), 225-250.
• Tülümce, S. Y. (2013). Türkiye’de Üçüz Açığın Ampirik Analizi (1984-2010). Maliye Dergisi, 165, 97-114.
• Ünsal, E. (2013). Makro İktisat, 10. Baskı, Ankara: İmaj Yayınevi.
• World Bank, (Erişim: 20.03.2023). https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators.
• Yeter, F., Eroğlu, İ. ve Kangal, N., (2021). Ekonomik Büyüme ve İnsani Gelişme İlişkisi: EAGLE Ülkeleri için Uygulama, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 13 (2), 184-211.
• Yükseler, Z. (2009). Türkiye’de Kriz Dönemlerinde Ekonomik Gelişmeler ve Ödemeler Dengesi Uyumu. (Erişim: 15.03.2023) https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/939d6092-8c80-4c14-a9ce-4610fa555cf8/Krizler_Yukseler.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-939d6092-8c80-4c14-a9ce-4610fa555cf8-m3fBalZ