Türkiye’de İktisadi Hoşnutsuzluğun Kayıt Dışı İstihdam Üzerindeki Etkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 168 - 178, 30.12.2023

Mustafa Karakuzu , Hilal Yildiz

Öz

Piyasa hakkında tam bilgiye sahip olunması doğrultusunda oluşturulan iktisadi beklentilerin, gerçekleşen iktisadi durumlar ile daha iyi örtüşeceği bilinmektedir. Bu noktada iktisadi verilerin doğru oluşturulmasının önemi büyüktür. Buradan hareketle temel bir iktisadi değişken olan istihdam verisinin doğru hesaplanabilmesinin, istihdamın kayıt dışında kalan kısmının azaltılmasına bağlı olduğu söylenebilir. 2001-2021 yılları verilerine dayanan bu çalışmada, kayıt dışı istihdam, iktisadi hoşnutsuzluk endeksi ve reel asgari ücret serileri incelemeye alınmış olup ADF, PP, Kapetanios ve FADF birim kök testleri kullanılarak serilerin durağanlık düzeyleri tespit edilmiştir. Seriler arasında uzun dönemli ilişki olup olmadığı ARDL sınır testi aracılığı ile araştırılmıştır. Elde edilen ampirik bulgular ışığında kayıt dışı istihdam oranı ile iktisadi hoşnutsuzluk endeksi ve reel asgari ücret serisi arasında uzun dönemli ilişki olduğu görülmüştür. İktisadi hoşnutsuzluk endeksinin normalize edilmiş uzun dönem katsayısı 0,36 olarak bulunurken reel asgari ücretler için bu katsayı -0,17 olarak hesaplanmıştır. Kısa ve uzun dönem parametrelerinin birlikte ele alındığı eşitlikte hata düzeltme teriminin negatif işarete sahip olduğu ve istatistiki olarak anlamlı olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kayıt dışı İstihdam, İktisadi Hoşnutsuzluk Endeksi, Tersine Dönen Emek Arz Eğrisi, FADF, ARDL.

The Effect Of Economic Discomfort On Informal Employment In Turkey: An ARDL Bound Testing Approach

Öz

It is known that the economic expectations formed in line with having full information about the market will better match the actual economic situations. At this point, the correct creation of economic data is of great importance.From this point of view, it can be said that the correct calculation of employment data, which is a basic economic variable, depends on reducing the informal part of employment. In this study, which is based on data from 2001 to 2021, we examined the informal employment, the economic discomfort index, and the real minimum wage series. We determined the stationarity levels of these series by employing the ADF, PP, Kapetanios, and FADF unit root tests. Additionally, we investigated whether a long-term relationship exists between these series using the ARDL bounds test. In the light of the empirical findings, it has been observed that there is a long-term relationship between the informal employment rate and the economic discomfort index and the real minimum wage series. In the normalized long-run form, the coefficient of the economic discomfort index is found to be 0.36, while the coefficient for the real minimum wage is found to be -0.17. Also, the error correction term obtained from the cointegrating form has a negative sign and is statistically significant.

Anahtar Kelimeler

Economic Discomfort Index, Informal Employment, Bacward Bending Supply Curve of Labor, FADF, ARDL

Kaynakça

• Acemoğlu D., Robinson J.A. (2013); “Ulusların Düşüşü: Güç, Zenginlik ve Yoksulluğun Kökenleri”, Doğan Kitap.
• Avcıoğlu S.; “Kayıt dışı Ekonominin Temel Unsurlarından Biri Olarak Kayıt dışı İstihdam Sorunu ve OECD Perspektifinden Değerlendirilmesi”, Atlas Journal.
• Baklouti N., Boujelbene Y.(2021). “The Economic Growth–Inflation–Shadow Economy Trilogy: Developed Versus Developing Countries”, International Economic Journal, 33:4, 2019, (679-695).
• Bölükbaş M. (2018). “Kayıt dışı İstihdam ve Genç İşsizlik Ekonomik Büyüme ile İlişkili Olabilir mi? Türkiye İçin Ekonometrik Bir Analiz”, Sosyal Güvenlik Dergisi, (75-90).
• Castillo P., Montoro C.(2012). “Inflation Dynamics in the Presence of Informal Labour Markets Inflation Dynamics in the Presence of Informal Labour Markets”, BIS Working Paper, No-372.
• Coşkun S. (2022). “Informal Employment and Business Cycles In Emerging Market Economies”, Journal of Macroeconomics.
• Çağdaş Y. (2020). “Türkiye’de Toplam Vergi Yükünün OECD Ülkeleri İle Karşılaştırılması”, BAİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 20 (81-96).
• Çelik R., Kekin A., Keskin A. (2021). “Türkiye’de Ekonomik Büyüme, İşsizlik ve Enflasyonun Kayıt dışı İstihdam Üzerindeki Etkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 80,(451-474).
• Çiçek Z., Arlı Bayram N. (2021). “Probit Model Yaklaşım ile Kayıt dışı İstihdamı Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi”, Çankırı Katatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi.
• Çiftçi H.; “Kayıt dışı İstihdamın Ekonomik Etkileri”, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 10, 1, 2018.
• Diamond J.(2018). “Tüfek, Mikrop ve Çelik”, Pegasus Yayınları.
• Dam M.M., Ertekin Ş., Kızılca N. (2018). “Türkiye’de Kayıt dışı İstihdamın Boyutu: Ekonometrik Bir Analiz”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33, 1.
• Davidesku A., Dobre I. (2012). “The Causal Relationship Between Unemployment Rate And U.S. Shadow Economy. A Toda-Yamamoto Approach”, Journal Of Social and Economic Statistics.
• Dickey A.D., Fuller A.W.(1981) “Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With A Unit Root”, Econometrica, 49, 4.
• Elgin C., Birinci S. (2016). “Growth and Informality: A Comprehensive Panel Data Analysis”, Journal of Applied Economics.
• Enders W., Lee J. (2012). “The Flexible Fourier Form and Dickey–Fuller Type Unit Root Tests”, Economics Letters, 117, (196-199).
• Güloğlu T., Korkmaz A., Kip M. (2003). “Türkiye’de Kayıt dışı İstihdam Gerçeğine Bir Bakış”, Journal of Social Policy Conferences, 45, (51-96).
• Hussmanns R. (2001). “Informal Sector and Informal Employment: Elements of a Conceptual Framework”, ILO Workshop on Informal Employment Statistics in Latin America.
• İpek M. (2012). “Kayıt dışı İstihdamda Küresel Etkiler ve Sosyal Örüntüler”, Çalışma ve Toplum 1, 40,(163-186).
• Pesaran H.M., Shin Y., Smith J.R. (2001). “ Bound Testing Approaches To The Analysis Of Level Relationships, Journal Of Applied Econometrics, 16,(289-326).
• Kaleli E., Karaca C. (2019). “Türkiye’de Kayıt dışı İstihdama İlişkin Çözüm Önerileri”, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 44.
• Kepenek Y. (2017). “Türkiye Ekonomisi”, Remzi Kitapevi.
• Kapetanios G. (2005). “Unit-Root Testing Against The Alternative Hypothesis of Up To m Structural Breaks”, Journal of Time Series Analysis.
• Önder İ. (2001). “Kayıt dışı Ekonomi ve Vergileme”, İ.Ü.Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi.
• Öztürk S., Başar D.(2018)”Türkiye’de Kadınların İşgücü Piyasasına Yönelik Tercihleri: Kayıt dışı Sektör Özelinde Bir Analiz”, Sosyal Güvenlik Dergisi.
• Phillips P.C.B., Perron P. (1988). “Testing for a Unit Root In Time Series Regression”, Biometrika.
• Ünsal M.E. (2014). “Mikro İktisat”, BigBang Yayınları.
• Ünsal M.E. (2017). “Makro İktisat”, Murat Yayınları.
• Yıldırım O. (2019). “Türkiye’de Kayıt dışı İstihdamın Belirleyicileri: Teori ve Uygulama”, Avrasya Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
• Younas Z.I., Qureshi A., Al-Faryan M.A.S. (2022). “Financial Inclusion, The Shadow Economy and Economic Growth in Developing Economies”, Structural Change and Economic Dynamics.
• Williams C.C., Lansky A.M. (2013). “Informal Employment in Developed And Developing Economies: Perspectives And Policy Responses”, International Labor Review, 152.