Tekerlekli Sandalye Basketbol Branşı Oyuncularının Sporda İmgeleme Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2022, , 65 - 77, 31.12.2022

Hasibe Çil , Numan Bahadır Kayışoğlu

https://doi.org/10.55142/jogser.1190700

Cited By: 1

Öz

Sportif başarının artırılması noktasında imgeleme yeteneğinin sıklıkla kullanılması ve geliştirilmesi sporcular açısından önemli bir yere sahiptir. Dolayısıyla araştırmada, temel olarak tekerlekli sandalye basketbol oyuncularının imgeleme düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun yanı sıra imgeleme becerisinin yaş, cinsiyet, kardeş sayısı, spor yılı ve yerleşim türü gibi değişkenler bakımından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında örneklem grubunu tekerlekli sandalye basketbol branşından toplam 342 sporcu oluşmaktadır. Elde edilen veriler için SPSS 22 programı kullanılmıştır. Verilerin normal dağılım göstermesinden dolayı iki gruptan oluşan değişkenlere Independent Samples t test uygulanırken, iki gruptan fazla olan değişkenlere ise One-Way ANOVA testi uygulanmıştır. Gruplar arasındaki farklılıkların belirlenmesi amacıyla Bonferroni Post Hoc testi uygulanmıştır. Yapılan testlerin sonucunda; erkek oyuncuların MGUS alt boyutunda kadın oyunculara göre daha yüksek düzeye sahip oldukları tespit edilmiştir. Yerleşim türüne göre yapılan t test sonucunda; şehirde yaşayan sporcuların, büyük şehirde yaşayan sporculara göre Bİ, MÖİ ve MGUS alt boyutlarında daha yüksek düzeye sahip oldukları belirlenmiştir. Sporcuların yaş değişkenine göre imgeleme düzeylerinde bir farklılığa rastlanılmamıştır. Bununla birlikte 2 ile 7 arasında kardeşe sahip olan oyuncuların, tek çocuk olan oyunculara göre imgeleme düzeylerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Son olarak spor yapma süresi altı yıldan fazla olan oyuncuların, 1-2 yıl spor yapmakta olan sporculara göre imgeleme düzeylerinde olumlu bir artış sağladığı elde edilen bulgular arasında yer almaktadır. Sonuç olarak araştırma grubunda yer alan sporcuların farklı demografik özelliklerine göre imgeleme düzeylerinin de değişkenlik gösterebileceği söylenebilir. Bu bilgilerden yola çıkarak araştırma sonucunda birkaç öneri getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Engelli sporu, imgeleme, spor, tekerlekli sandalye basketbolu

Investıgatıon of The Imagination Levels of Wheelchair Basketball Branch Players in Sports

Öz

Frequent use and development of imagination ability has an important place for athletes at the point of increasing athletic success. Therefore, in the study, it was mainly aimed to determine the imagery levels of wheelchair basketball players. In addition, it is aimed to examine the visualization skill in terms of variables such as age, gender, number of siblings, year of sport and type of settlement. Within the scope of the research, the sample group consists of a total of 342 athletes from the wheelchair basketball branch. SPSS 22 program was used for the obtained data. Due to the normal distribution of the data, the Independent Samples t test was applied to the variables consisting of two groups, while the One-Way ANOVA test was applied to the variables with more than two groups. Bonferroni Post Hoc test was applied to determine the differences between the groups. As a result of the tests; It has been determined that male players have a higher level in the MGUS sub-dimension than female players. As a result of the t test made according to the type of settlement; It has been determined that the athletes living in the city have a higher level in the BI, BC and MGUS sub-dimensions than the athletes living in the big city. No difference was found in the imagery levels of the athletes according to the age variable. However, it has been determined that the imagery levels of the players who have between 2 and 7 siblings are higher than the players who are only children. Finally, it is among the findings that the players who have been doing sports for more than six years have a positive increase in their imagery levels compared to the athletes who have been doing sports for 1-2 years. As a result, it can be said that the level of imagery may vary according to the different demographic characteristics of the athletes in the research group. Based on this information, several suggestions were made as a result of the research.

Anahtar Kelimeler

Disabled sport, imagery, sport, wheelchair basketball

Kaynakça

• Akandere, M., Aktaş, S., ve Er, Y. (2018). Zihinsel antrenman ve spor. Türkiye Barolar Birliği, 61.
• Altıntaş, A., ve Akalan, C. (2008). Zihinsel antrenman ve yüksek performans. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 39-43. DOI: 10.1501/Sporm_0000000131.
• Barr, K., ve Hall, C. (1992). The use of imagery by rowers. International Journal of Sport Psychology, 23(3), 243-261. https://psycnet.apa.org/record/1993-17137-001.
• Bozdağ, B., ve Ergin, M. (2021). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin imgeleme kullanım düzeylerinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(1), 82-93.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (3. Baskı). Pegem Akademi.
• D'Isanto, T., D'Elia, F., Raiola, G., ve Altavilla, G. (2019). Assessment of sport performance: theoretical aspects and practical indications. Sport Mont, 17(1), 79-82. DOI: 10.26773/smj.190214.
• Dinçer, Ö. (2016). Üniversitelerde spor eğitimi alan öğrencilerin imgeleme yetilerinin değerlendirilmesi. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 14(55), 138-149.
• Doğan, E. (2019). Kadın ve erkek sporcuların imgeleme biçimlerinin karşılaştırılması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 373-381.
• Gezer, E. D., Aslan, C. S., Dalkıran, O., ve Kılcıgil, E. (2017). Farklı spor branşlarındaki elit sporcuların sosyal beceri düzeylerinin seçilmiş değişkenler açısından karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(22), 251-258.
• Günışık, E., (2018). Spor psikolojisi. Beden Eğitimi ve Spor Araştırmaları Dergisi, 1(3), 34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/besad/issue/53451/711443.
• Hall, C.R., Mack, D.E., Paivio, A., ve Hausenblas, H.A. (1998). Imagery use by athletes: development of the sport ımagery questionnaire. International Journal of Sport Psychology, 29(1), 73-89. https://psycnet.apa.org/record/1998-04132-006.
• Karagözoğlu, C., ve İkizler, C. (1997). Sporda başarının psikolojisi (3. Baskı). İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Kartal, Z., Güvendi, B., Türksoy, A. ve Altıncı, E.E. (2017). Takım sporcularının imgeleme kullanımları ile başarı motivasyonları arasındaki ilişki. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 41-53. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuspor/issue/31010/279971.
• Kızıldağ, E., ve Tiryaki, M.Ş. (2012). Sporda imgeleme envanterinin Türk sporcular için uyarlanması. Spor Bilimleri Dergisi, 23(1), 13-23. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbd/issue/16376/171339.
• Kolayiş, H., Sarı, İ., ve Köle, Ö. (2015). Takım sporlarıyla uğraşan kadın sporcuların imgeleme, güdülenme ve kaygı puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2), 129-136.
• Martin, K. A., Moritz, S. E., ve Hall, C. R. (1999). Imagery use in sport: a literature review and applied model. The sport psychologist, 13(3), 245-268. DOI: https://doi.org/10.1123/tsp.13.3.245
• Nunnally, J, C. (1978). Psychometric theory (2nd ed). New York: McGraw-Hill.
• Parker, J.K., ve Lovell, G.P. (2012). Age differences in the vividness of youth sport performers’ imagery ability. J Imagery Res Sport Phys Activ, 7(1), 1-13. https://l24.im/OQNIb.
• Seçer, Z., Sarı, H., Çeliköz, N., ve Üre, Ö. (2009). Okul öncesi dönemdeki çocukların bilişsel stillerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 407-418.
• Taylor, S.E., Pham, L. B., Rivkin, I.D., ve Armor, D.A. (1998). Harnessing the imagination: mental simulation, self-regulation, and coping. American Psychologist, 53(4), 429. https://doi.org/10.1037/0003-066X.53.4.429.
• Tekin, M. (2018). Okçuların imgeleme becerileri ile dikkat ve performans düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Ural, A., ve Kılıç, İ. (2005). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi (5. Baskı). Detay Yayıncılık, 39.
• Vurgun, N. (2010). Sporda imgeleme anketinin Türkçeye uyarlanması ve sporda imgelemenin yarışma kaygısı ile sportif güven üzerindeki etkisi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 14-37.
• Yalnız, F., ve Oral, O. (2016). Antrenman bilgisi ve sporcu sağlığı (1. Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Yarayan, Y. E. (2017). Farklı takım sporlarında olan sporcuların imgeleme biçimlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Kırıkkale.
• Yarayan, Y.E., ve Ayan, S. (2018). Farklı takım sporlarında olan sporcuların imgeleme biçimlerinin incelenmesi. Journal of International Social Research, 11(60). DOI: 10.17719/jisr.2018.2889.