Futbol Maçları ve Tribün Deneyimlerinin Taraftarların Kimliklerini Etkileme Yolları

Yıl 2024, , 72 - 78, 29.04.2024

İdris Akpunar

https://doi.org/10.55142/jogser.1445182

Öz

Futbol, dünyada kitleleri bir araya getiren bir spor dalıdır. Futbola yönelik bakış açısı, toplumdaki kültür ve bireylerin algıları ile ilişkilidir. Bu çalışmanın amacı futbol maçları ve tribün deneyimlerinin taraftarların kimliklerini etkileme yollarını incelemektir. Taraftarların destekledikleri futbol takımları ile olan etkileşimlerinin kimliğe yönelik etki düzeyi ve biçiminin ortaya koyulması çalışmanın amaçları arasındadır. Çalışmada literatür taraması yöntemi kullanılmıştır. Ulaşılan sonuçlara göre futbolda derbi maçlarında yaşanan tribün deneyimleri taraftarlık kimliklerini etkilemektedir. Futbolun farklı özellik ve statülerden bireyleri bir araya getirmesi, taraftarların kimliklerini etkileme yollarından birisi olarak belirlenmiştir. Çalışmada aynı zamanda futbol takımlarının imaj, atmosfer, faaliyetler, taraftar grupları, sloganlar, özdeşleşen özellikler aracılığıyla taraftar kimliğini etkilediği sonucuna varılmıştır. Ulaşılan sonuçlar, futbol taraftarlarının deneyim unsurlarının görsel deneyim, işitsel deneyim, dokunsal deneyim, kokusal deneyim, tatsal deneyim boyutlarını içerdiğini göstermektedir. Çalışmada ayrıca taraftarların yaşadığı deneyimlerin stresi düşürdüğü ve psikolojik açıdan doyum yaşanmasına katkıda bulunduğu yönünde sonuçlar elde edilmiştir. Küreselleşme ile birlikte toplumlarda yaşanan değişim ve dönüşümlerin futbol taraftarlarının deneyimleri ve taraftar kimliğini etkilediği çalışmada vurgulanan hususlar arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Spor, Futbol, Tribün Deneyimi, Taraftar Kimliği.

Teşekkür

Doktora Tez Danışmanım Sayın Doç.Dr. Velittin BALCI Hocama en derin saygılarımı sunar, teşekkür ederim.

Kaynakça

• Argan, M., Özgen, C. ve Koç, A.F. (2018). Futbol seyircilerinin duyusal deneyimlerinin etkinlik tatmini üzerindeki etkisi. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 22, 233-248.
• Bahar, A. (2020). Türk futbol tribünlerinin doğal liderleri. İstanbul Üniversitesi İletişim Bilimleri Dergisi, 59, 19-54.
• Çakmak, G. ve Başaran, Z. (2023). Futbol taraftarlarının pandemi kısıtlamaları dönemi taraftarlık deneyimleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 16(94), 383-392.
• Doğan, M.D. (2019). Türkiye'de futbol takımı taraftar gruplarında kitlesel söylem. Kültür Araştırmaları Dergisi, 1(2), 233-242.
• Doğru, Y.B., Sayımer, İ., Çetin, C. ve Koç, F. (2021). Taraftar motivasyon faktörlerinin psikolojik bağlılık, kulüp ürünlerini satın alma ve medya yoluyla kulübü takip etme üzerindeki etkileri. Gaziantep Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 87-109.
• Dowes, R.I. ve Riyadi, S. (2015). The social identity of football supporters in providing sportive support to area players. Prosiding ICTTE, 1(1), 718-725.
• Erdoğan, İ. (2008). Futbol ve futbolu inceleme üzerine. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 26, 1-58.
• File, K. ve Worlledge, T. (2023). Fan identity and football culture. Soccer & Society Journal, 24(7), 974-989.
• Hacısaftaoğlu, İ., Akcan, F. ve Bulgu, M. (2012). Hayali cemaatler olarak taraftar toplulukları Ankaragücü taraftar grupları örneği. Spor Bilimleri Dergisi, 23(4), 159-176.
• Jaroso, T.A., Garcia, G.G., Saez, A.S. ve Pascual, E.C. (2021). Fan identification as a precursor of loyalty towards a football team. Journal of Sports Economics & Management, 22-60.
• Sağır, A. (2013). Facebook gruplarında futbol algısı üzerinden bir taraftarlık kimliği çözümlemesi. Sosyoloji Dergisi, 29, 93-121.
• Sayılkan, Ö.E., Cansaran, O.E. ve Sağlam, M. (2021). Representation of football fan identity in the context of participatory culture. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 9(1), 425-444.
• Taşmektepligil, M.Y., Çankaya, S. ve Tunç, T. (2015). Futbol taraftarı fanatiklik ölçeği. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 6(1), 41-49.
• Türksoy, A., Çiçek, M. ve Bayansalduz, M. (2003). Üç büyük kulüp futbol taraftarının sosyal kimlikleri ve şiddete bakış açıları. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 11(3), 94-99.
• Uluç, S. (2023). Kadın futbolcuların futbol yaşantılarında karşılaştıkları problemlerin incelenmesi. Yalova Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 83-97.
• Zelyurt, M.K. (2014). Seyirden protesto kimliklerine futbol taraftarlığı ve temsil. Sociological Journal, 8, 235-250.
• Zelyurt, M.K. (2019). Futbol taraftarlığı, özdeşleşme ve kimlik. Sportif Bakış Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 85-105.