The Effect of a Cultural Landscape Area on Urban Green Spaces: Case Study of Diyarbakir Fortress and Hevsel Gardens

Yıl 2023, , 343 - 376, 27.10.2023

Arya Biçen

https://doi.org/10.53048/johass.1371471

Öz

The Diyarbakır Fortress and Hevsel Gardens are an example of combining cultural landscapes and urban green spaces. These types of areas preserve historical and cultural richness while meeting the green and social space needs of modern cities. The aim of this study is to reveal the impact of these two important heritages, which have cultural and historical value, on urban green spaces in the Diyarbakır Sur District. The presence of green areas in the Sur district has been determined in line with this objective. Field observations, Master Development plans, planning annotations, the “management plan”, land registry records, cadastral procedures, urban guidebooks, and digital mapping platforms were employed as methodologies. Inclusive and exclusive quantifications of the designated cultural landscape area were conducted. The study quantitatively reveals the presence of active green areas in two heritage areas intertwined with culture, nature and historical built environment. The fields of heritage and nearby environmental arrangements affect the amount of green space in the Sur district. These landscaping enhancements substantially elevated the per capita functional green space in the district, increasing it from 18.22 square meters to 37.75 square meters. Similarly, they increased the availability of parking spaces, with the per person spacedetermined as 16.64 square meters. This study thus recommends increasing the regulations in buffer zones that reflect the unity of traditional and modern elements, with sustainable approaches that are compatible with ecological balance and planned for the long term

Anahtar Kelimeler

Cultural landscape, urban green spaces, Diyarbakır Fortress (Castle), Hevsel Gardens

Kaynakça

• Anatolian Agency. (2017). Photos of Diyarbakır. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/surun-cevre-duzenlemesi-goz-kamastiriyor/792623.
• Aplin, G. (2007). World heritage cultural landscapes. International Journal of Heritage Studies, 13(6), 427–446. https://doi.org/10.1080/13527250701570515.
• Architecture Interview. (2011). Koruma Alanı Yeniden Tarifleniyor: Gelişmeler Üzerine Uzman Görüşleri. Mimarlık Dergisi. http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=376&RecID=2791
• Arslan, R. (1999). Diyarbakır Kentinin Tarihi ve Bugünkü Konumu. Şevket Beysanoğlu, Mehmet Sabri Koz, Emin Nedret İşli (Eds.), Diyarbakır: Müze Şehir içinde (s.80-107). Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Ay, E. (2021). Yakın Doğu'da Kentin Doğuşu ve Yayılımı. https://aktuelarkeoloji.com.tr/kategori/arkeoloji/yakin-dogu-da-kentin-dogusu-ve-yayilimi.
• Bedimo-Rung, A.L., Mowen, A.J. & Cohen, D.A. (2005). The Significance of parks to physical activity and public health: a conceptual model. American Journal of Preventive Medicine, 28(2), 159–168. https://doi.org/10.1016/j.amepre.2004.10.024.
• Beysanoğlu, Ş. (1996). Anıtları ve kitabeleri ile Diyarbakır tarihi Cumhuriyet dönemi (Cilt 1). Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sanat Yayınları.
• Beysanoğlu, Ş. (2001). Anıtları ve kitabeleri ile Diyarbakır tarihi Cumhuriyet dönemi (Cilt 3). Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sanat Yayınları.
• Biçen, A. & Vural, S. (2022). Kaos, kent ve çok katlı konut: Modern ihtiyaçtan hedonik tüketime Diyarbakır. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Bucaklı, Z. (1999). İstanbul metropolitan alanının yeşil alan sisteminin analizi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. (84954), Fen Bilimleri Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Çatalbaş, F. (2012). Suriçi bölgesi kentsel dönüşüm projesi ve Diyarbakır turizmine katkısı. Journal of Faculty of Theology of Bozok University, 1 (1), 47–65.
• Dalkılıç, N., & Halifeoğlu, F.M. (2009). Diyarbakır merkez ve ilçelerinde yer alan tarihi köprüler. I. Uluslararası Nebiler, Sahabiler, Azizler ve Krallar Kenti Diyarbakır Sempozyumu, Diyarbakır, Turkey, 25–27 May; pp. 369–381.
• DBB. (2009). Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve Planlama Raporu, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Arşivi [Diyarbakır Metropolitan Municipality 1/5000 Master Development Plan and Planning Report, Diyarbakır Metropolitan Municipality Archive] (Taken by Diyarbakır Metropolitan Municipality Archive).
• Demir Kayan, H., & Biçen, A. (2023). Diyarbakır kent merkezinin aktif açık-yeşil alanlarının yeterliliğine yönelik bir değerlendirme. GRID-Architecture Planning and Design Journal, 6(2), 411–441. https://doi.org/10.37246/grid.1099696.
• Demir Kayan, H. (2023). Kentsel gelişim sürecinde Diyarbakır ofis binaları. Uluslararası Akademik Birikim Dergisi, 6(2), 249–265.
• Demir, H., & Kakdaş Ateş, D. (2020). Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilen Ticaret Mekanları Üzerindeki Etkisi: Diyarbakır İzzetpaşa Caddesi, Hale Kozlu (Ed.), Mimarlık Bilimlerinde Akademik Çalışmalar içinde (s.195-210). Livre de Lyon.
• Demir, H. (2021). Dicle (On Gözlü) Köprüsü’nün somut ve somut olmayan miras olarak korunması. Milli Folklor, 17(132), 226–249.
• Demirören News Agency. (2023). Photos of Diyarbakır. https://www.dha.com.tr/foto-galeri/unesco-listesindeki-hevsel-bahcelerinin-biyocesitliligi-kayit-altina-aliniyor-2254498/1.
• Dinçer, İ. (2016). Bir dünya mirası olarak Suriçi’ni korumada önkoşul: Tüm paydaşların ortaklaşmış değer algısı. Mimarlık Dergisi. http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=403&RecID=3909
• Dıyarbakır Fortress and Hevsel Gardens Cultural Landscape Area Management Plan. (2013). Dıyarbakır Fortress and Hevsel Gardens Cultural Landscape Area. https://kvmgm.ktb.gov.tr/Eklenti/57317,diyarbakir-yonetim-planipdf.pdf?0.
• Erdoğan, E. (2022). Kültürel Peyzaj ve Sınıflandırması Ders Notları [Cultural Landscape and Classification Lecture]. https://acikders.ankara.edu.tr/course/view.php?id=618
• Fowler, P. J. (2003). UNESCO World heritage cultural landscapes 1992–2002 (Doc. No. hnd 008.79 UNE 2003). World Heritage Series Papers 6, UNESCO World Heritage Centre. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000133121.
• Gabriel, A. (1940). Voyages archéologiques dans la Turquie orientale (17th ed.). Boccard.
• Gökalp, D. D., & Yazgan, M. E. (2013). Kentsel tasarımda kent ekolojisi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 6(1),28-31.
• Google Earth. (2023). Diyarbakir satellite view. https://earth.google.com/web/@37.91104395,40.23938917,660.73705503a,2717.44688253d,35y,358.74666597h,0t,0r.
• Halifeoğlu, F. M., & Dalkılıç, N. (2005). Diyarbakır surları ve koruma sorunları; Mimarlık Dergisi. http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=37&RecID=904
• Halifeoğlu, F.M., Dalkılıç, N., Sert, H. ve Halifeoğlu, Z. (2009). Diyarbakır Dicle (On Gözlü) Köprüsünün rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin yapımı. Uluslararası Katılımlı Tarihi Eserlerin Güçlendirilmesi ve Geleceğe Güvenle Devredilmesi Sempozyumu 2, 649-666.
• Jacques, D. (1995). The rise of cultural landscapes. International Journal of Heritage Studies, 1(2), 91–101. https://doi.org/10.1080/13527259508722136.
• Jones, M. (1988). Progress in Norwegian cultural landscape studies. Norsk Geografisk Tidsskrift-Norwegian Journal of Geography, 42(2-3), 153–169. https://doi.org/10.1080/00291958808552194.
• Jones, M. (2003). The Concept of Cultural Landscape: Discourse and Narratives, Palang, H., Fry, G. (eds), In Landscape Interfaces (pp. 21-51). Springer. https://doi.org/10.1007/978-94-017-0189-1_3.
• Kakdaş Ateş, D., & Payaslı Oğuz, G. (2019). Diyarbakır İçkale müze kompleksinin restorasyon sonrası koruma açısından değerlendirmesi. Online Journal of Art and Design, 7(4), 9-15.
• KEOS Diyarbakır Metropolitan Municipality Urban Automation System. (2023). Spaces of Diyarbakır. http://cbs.diyarbakir.bel.tr/keos/.
• Kiper, P., Çil İdikut, A., Kaymaklı, G., Güzeltepe, E., Karalezli Yurdakul, F. & Çelenkoğlu, E. (1991). Genel kent planlama sürecinde açık ve yeşil alan düzenlemeleri ve İller Bankası Batıkent örneği. Peyzaj Mimarlığı Dergisi, 2(30), 42–44.
• Landorf, C. (2009) Managing for sustainable tourism: a review of six cultural World Heritage Sites. Journal of Sustainable Tourism, 17(1), 53-70. https://doi.org/10.1080/09669580802159719.
• Ministry of Environment, Urbanization and Climate Change. (2023). Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü Dicle Vadisi Rekreasyon Alanı Projesi. https://mpgm.csb.gov.tr/dicle-vadisi-rekreasyon-alani-projesi-i-85668
• Mitchell, W. J. T. (1994) Landscape and power. University of Chicago Press. Mücadale Gazette. (2023). Photos of Diyarbakır. https://www.mucadelegazetesi.com.tr/diyarbakir-surlarinin-etrafi-gezilebilecek.
• Nabikoğlu, A. & Dalkılıç, N. (2013). Diyarbakır surlarının günümüzdeki durumuna yeni bir bakış. Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi, 1(15), 23–35.
• Offical Gazette [Resmi Gazete] No. 29030. (2014). Mekânsal planlar yapim yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/06/20140614-2.htm
• Offical Gazette [Resmi Gazete] No. 30113. (2017). Planlı alanlar imar yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/07/20170703-8.htm
• Ökse, A. T. (2015). Diyarbakir kentinin en eski yerleşimi: Içkale’deki Amida Höyük. OLBA, (23), 59-110.
• Önder, S., & Polat, A.T. (2012). Kentsel açık-yeşil alanların kent yaşamındaki yeri ve önemi. In Proceedings of the Kentsel Peyzaj Alanlarının Oluşumu ve Bakım Esasları Semineri, (19), 73–96.
• Özdede, S., Hazar Kalonya, D. & Aygün, A. (2021). Pandemi sonrası dönemde kişi başına düşen kentsel yeşil alan ihtiyacını yeniden düşünmek. İDEALKENT (COVID-19 Sonrası Kentsel Kamusal Mekânların Dönüşümü), 1, 362–388. https://doi.org/10.31198/idealkent.843386.
• Özsüle, Z. (2005). Geleneksel Yerleşimlerin Korunmasının Kültürel Peyzaj Açısından Değerlendirilmesi. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. (198469), Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi.
• Photo Gallery. (n.d). Photos of Diyarbakır. https://bendiyarbakirim.com/kesfet/ic-kale-acik-hava-muzesi.
• Romagosa, F. (2018). Physical health in green spaces: visitors’ perceptions and activities in protected areas around Barcelona. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, (23), 26–32. https://doi.org/10.1016/j.jort.2018.07.002
• Rössler, M. (2006). World heritage cultural landscapes: A UNESCO flagship programme 1992–2006. Landscape Research, 31(4), 333–353. https://doi.org/10.1080/01426390601004210.
• Şehir Sorgula. (n.d). Map of Diyarbakır. https://sehirsorgula.com/diyarbakir-ilceleri/
• Selman, P. (2004). Community participation in the planning and management of cultural landscapes. Journal of Environmental Planning and Management, 47(3), 365-392. https://doi.org/10.1080/0964056042000216519.
• Shamsuddin, S., Sulaiman, A. B., & Amat, R. C. (2012). Urban landscape factors that influenced the character of George Town, Penang UNESCO World Heritage Site. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 50, 238-253. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.08.031
• Soyukaya, N. (2015). Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı Yönetim Planı. Martine Assénat (dir.), In L’Hevsel à Amida-Diyarbakır: Études et Réhabilitation de Jardins Mésopotamiens (pp. 166–174). Institut Français D’études Anatoliennes.
• Soyukaya, N. (2017). SUR – The Walled City of Diyarbakir Conflict, Dispossession and Destruction Damage Assessment Report. Housing and Land Rights Network (HLRN). https://www.hlrn.org/img/documents/NSoyukaya_SUR_REPORT_1-8-2017.pdf
• Sur Report. (2018). Yıkılıp Yeniden İnşa Edilen Tarihî Kent Merkezi Üzerine: Diyarbakır. http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=413&RecID=4348
• Tankel, S. B. (2011). The importance of open space in the urban pattern. Lowdon Wingo Jr. (ed.), In Cities and Space (pp. 56-71). RFF Press. https://doi.org/10.4324/9781315064598.
• Taylor, K. & Lennon, J. (2011). Cultural landscapes: A bridge between culture and nature?. International journal of heritage studies, 17(6), 537–554. https://doi.org/10.1080/13527258.2011.618246.
• Taylor, K. (2009). Cultural landscapes and Asia: Reconciling international and Southeast Asian regional values. Landscape Research, 34(1), 7–31. https://doi.org/10.1080/01426390802387513.
• Thompson, C. W. (2002). Urban open space in the 21st century. Landscape and Urban Planning, 60(2), 59–72. https://doi.org/10.1016/S0169-2046(02)00059-2.
• Tigris News. (2023). Tigris Valley Kırklar Hill Recreation Area https://www.tigrishaber.com/diyarbakir-kirklar-daginda-alt-yapi-calismalari-basladi-
• TKGM Turkish Land Registry and Cadasters Directorate Parcel Inquiry System. (2023). Diyarbakır plots. https://parselsorgu.tkgm.gov.tr/.
• TURKSTAT. (2022). Population. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr.
• UNESCO. (2015). Decisions. https://whc.unesco.org/en/decisions/6382/
• UNESCO. (2015). Türk Milli Komisyonu [Turkish National Commission] Announcement. https://www.unesco.org.tr/Home/AnnouncementDetail/303.
• UNESCO. (2023). World Heritage List. https://whc.unesco.org/en/list/?&mode=table YouTube. (2019). Photos of Diyarbakır Inner Castle. https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=oQPoy9emJbg