Ceza Muhakemesi Hukukunda Arama ve Elkoyma

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 11 - 32, 30.05.2021

Muhammed Sıddık Seyyidoğlu

https://doi.org/10.53048/johass.855801

Cited By: 6

Öz

Ceza muhakemesi, maddi gerçeğin ortaya çıkarılması amacıyla yapılmaktadır. Bu amaca hizmet eden ceza muhakemesi hukuku kurumlarından biri koruma tedbirleridir. Çalışma konusunu oluşturan arama ve elkoyma tedbirleri, koruma tedbirleri kapsamında yer alan ve uygulamada en çok uygulanan tedbirlerdir. Bu tedbirlerin birbirini tamamlayıcı niteliği nedeniyle çalışma kapsamında her iki koruma tedbiri birlikte incelenmiştir. Arama ve elkoyma tedbirleri uygulamada kişilerin temel hak ve özgürlüklerine müdahale niteliği taşımaktadır. Bu nedenle koruma tedbirlerinin hukuka uygun şekilde uygulanması önem taşımaktadır. Koruma tedbirlerine suçlulukla mücadele ve toplum güvenliği amacıyla başvurulmaktadır. Kişilerin temel hak ve özgürlükleri ile toplum güvenliği arasındaki dengenin uygulama açısından iyi kurulması beklenmektedir. Aksi takdirde toplumun adalete olan inancının sarsılması ve uygulayıcılar açısından tazminat sorumluluğunun gündeme gelmesi söz konusu olmaktadır. Çalışmanın amacı, Ceza Muhakemesinde yer alan arama ve elkoyma koruma tedbirlerinin kanuni düzenlemeler, doktrin görüşleri, yargı kararları ve uygulama kapsamında ayrıntılı şekilde ele alınarak kanuni düzenlemelerden ya da uygulamalardan kaynaklanan sorunları ortaya koymak bu sorunların çözümüne katkı sağlamaktır. Bu çalışma uygulamada yaşanan sorunlara günümüz koşullarının değerlendirilmesi yapılarak, teknolojik imkanların gelişmesi bağlamında koruma tedbirlerinin mevzuata uygun şekilde yapılmasına olanak sağlamak amacıyla yol gösterici bir kaynak niteliği taşımaktadır. Bu amaçla literatür taraması şeklinde yapılan çalışmada arama ve elkoyma konusunda detaylı bilgilere yer verilmiş, doktrin görüşleri değerlendirilmiştir. Bu tedbirlerin uygulanması esnasında karşılaşılan sorunlara ayrıntılı değinilmiş, uygulamada yaşanan sorunlara çözüm olabilecek, uygulayıcılara yol gösterecek değerlendirmeler yapılmış, bu bilgiler uygulamalarla karşılaştırılmıştır. Bu çalışmanın uygulamada sıkça başvurulan bu tedbirlerin sistemli ve kurallara uygun şekilde gerçekleştirilmesi konusunda uygulayıcılara yol göstereceği kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler

Koruma tedbiri, arama, elkoyma, hukuka aykırılık

Kaynakça

• Albayrak, M. (2016). Notlu, Atıflı, Uygulamalı Ceza Muhakemesi Kanunu Öz Kitap, Ankara: Adalet Yayınları.
• Aldemir, H. (2018). Adli – Önleme Arama ve Elkoyma, Ankara: Adalet Yayınevi.
• Arslan, S. (2007). Soruşturma Evresi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Aydın, M. (2008). Adli Aramada Hazır Bulunacak Kişiler ve Arama Tanıkları, Ceza Hukuku Dergisi, (8), 105-125.
• Aydın, M. (2012), Arama ve El Koyma, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Başlar, Y. (2014). Ceza Yargılamasında Elektronik Delillerin Elde Edilmesine ve Korunmasına İlişkin Usul Hükümleri, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 1(3), 82-105.
• Bilen, M. (2006). “Adli Arama ve Önleme Araması”, (Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Diyarbakır.
• Can, H. ve Güner, S. (2006). Hukukun Temel Kavramları, Ankara: Yaylacık Matbaası.
• Centel, N. ve Zafer, H. (2020). Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul: Beta Basım Yayın.
• Çelik, İ. (2016). Postada Elkoyma, Ankara: Ajans Yayıncılık.
• Çiçek, İ. (2009). Arama (Adli ve Önleme Araması), İstanbul: Kazancı Hukuk Yayınları.
• Çokmutlu, M. (2007). “Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbiri Olarak Arama ve Elkoyma”, (Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Kocaeli.
• Çolak, H. ve Taşkın, M. (2005). Açıklamalı-Karşılaştırmalı-Uygulamalı Ceza Muhakemesi Kanunu, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Çolak, H. ve Taşkın, M. (2007), Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Ercan, İ. (2009). Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul: İkinci Sayfa Basım Yayım Dağıtım.
• Erdem, M. R. (2016). Olağanüstü Hâl ve Avukat Bürolarında Arama, İzmir Barosu Dergisi, (3), 115-150.
• Ergün, G. O. (2010). 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu'nda Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu, Ankara: Çakmak Yayınevi.
• Eryılmaz, M. B. (2003). Türk ve İngiliz Uygulamasında Durdurma ve Arama, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gedik, D. (2016), Müsadere, Ankara: Adalet Yayınevi.
• Gökcen, A. (2008). “Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbiri Olarak Arama ve Elkoyma”, Polise Görev, Yetki ve Sorumluluk Veren Mevzuat Uygulamaları Eğitim Projesi (MUYEP) Tebliğleri-II, Ankara: EGM Yayınları, 259-280.
• Gözübüyük, A. Ş. ve Gölcüklü, A. F. (2016). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Gülşen, R. (2005). Yeni Ceza Muhakemesi Kanununda Arama, Hukuki Perspektifler Dergisi, (3).
• Gültekin, Ö. (2010). Ceza Muhakemesi Hukukunda “Şüphe” Kavramı, Terazi Hukuk Dergisi, (46), 121-138.
• Hakeri, H. ve Ünver, Y. (2020), Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara: Adalet Yayınevi.
• İrmak, A. (2016). “Ceza Muhakemesi Hukukunda Arama”, (Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Karagülmez, A. (2013). Bilişim Suçları ve Soruşturma-Kovuşturma Evreleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Karakehya, H. (2015). Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara: Savaş Yayınları.
• Koç, C. (2005). Kolluğun (Jandarma ve Polisin) Adli Görevleri, Ankara: Kartal Yayınevi.
• Kunter, N., Yenisey, F. ve Nuhoğlu, A. (2010). Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul: Beta Basım Yayın.
• Malkoç, İ. ve Yüksektepe, M. (2005). Ceza Muhakemesi Kanunu, Ankara: Malkoç Kitabevi.
• Onan, O. (2009). “Ceza Muhakemesi Hukukunda Arama”, (Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İzmir.
• Ölmez, A. (2009). Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde Kopyalama ve Bunlara Elkoyma, Terazi Hukuk Dergisi, (30), 45-52.
• Özbek, V. Ö., Doğan, K. ve Bacaksız, P. (2020). Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Özen, M. ve Özocak, G. (2015). Adli Bilişim, Elektronik Deliller ve Bilgisayarlarda Arama ve El Koyma Tedbirinin Hukuki Rejimi (CMK m. 134), Ankara Barosu Dergisi, (1), 42-77.
• Öztürk, B. vd. (2019). Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Öztürk, B. ve Erdem, M. R. (2008). Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Öztürk, B., Kazancı, B. E. ve Güleç, S. S. (2019). Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Parlar, A. (2017). Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi (İstinaf Sistemi ve Diğer Yeniliklere Göre), Ankara: Bilge Yayınevi.
• Polat, H. (2016). Teori ve Uygulamada Cumhuriyet Savcısının El Kitabı, Ankara: Adalet Yayınevi.
• Sarıgül, A. T. (2002). Ceza Muhakemesi Hukukunda Bir Koruma Tedbiri Olarak Arama, Askeri Adalet Dergisi, (113).
• Saygılar, Y. F. (2008). “Arama”, Uğur Alacakaptan’a Armağan, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Sevük, H. Y. (2007). Postada Elkoyma ve Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Denetlenmesi, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (69), 97-124.
• Sırma, Ö. (2008), “5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda Elkoyma”, Uğur Alacakaptan’a Armağan Cilt 1, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Sırma, Ö. (2009). Güncel Olaylar Çerçevesinde 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda Arama, Terazi Aylık Hukuk Dergisi, (34).
• Sirmen, A. L. (2020). Eşya Hukuku, Ankara: Yetkin Yayıncılık.
• Soyaslan, D. (2020). Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara: Yetkin Yayıncılık.
• Şahin, C. (2005). Ceza Muhakemesi Kanunu Gazi Şerhi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şahin, C. ve Göktürk, N. (2020). Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şen, E. ve Eryıldız, H. S. (2017). Elkoyma, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şentuna, M. T. ve Polat, G. (2003). Ceza Yargılaması Hukukunda Arama, Adalet Dergisi, (14).
• Taşdemir, K. ve Özkepir, R. (2010). Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi, Ankara: Turhan Kitapevi.
• Toroslu, N. ve Feyzioğlu, M. (2019). Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara: Savaş Yayınevi.
• Toroslu, N. ve Toroslu, H. (2019). Ceza Hukuku Genel Kısım, Ankara: Savaş Yayınevi.
• Turhan, F. (2006). Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara: Asil Yayınevi.
• Yalçın, H. (2010). “Önleme Araması”, (Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya.
• Yenisey, F. (2005). İnsan Hakları Açısından Arama, Elkoyma, Yakalama ve İfade Alma, Ankara: AÜSBF İnsan Hakları Merkezi Yayınları.
• Yenisey, F. (2006). Arama Hukukuna Giriş, İstanbul: Ulus Basım Yayın.
• Yenisey, F. (2013). Adli Arama, Çağın Polisi Dergisi, (144).
• Yenisey, F. ve Nuhoğlu, A. (2020). Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, E. (2017). Hukuk Sözlüğü, Ankara: Yetkin Yayıncılık.
• Yılmaz, Y. (2016). Bir Ceza Muhakemesi Hukuku İşlemi Olarak Adli Arama, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 247-304.
• Zafer H., Centel, N. ve Çakmut, Ö. (2020). Türk Ceza Hukukunda Giriş, İstanbul: Beta Basım Yayın.
• https://sozluk.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 12.10.2020).