Mülteci Kadınlar için Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi: Hemşirelik Yaklaşımı

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 192 - 206, 30.05.2021

Kübra Söğüt Çiğdem Bilge

https://doi.org/10.53048/johass.879451

Cited By: 2

Öz

Göç insanlık tarihi boyunca var olan bir olgudur. Günümüzde de genellikle uluslararası bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Göçten etkilenen dezavantajlı grupların başında kadınlar gelmektedir. Kadınlar göç sürecinde; barınma ve beslenme yetersizlikleri, ekonomik sorunlar ve eğitim problemleri gibi güçlüklerle karşı karşıya kalmakta ve bunların sonucunda sağlıkları olumsuz etkilenmektedir. Göçmen kadınlarda en çok rastlanan sağlık problemleri arasında gebelik ve doğum komplikasyonları, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, aile planlaması hizmetlerinden yeteri kadar yararlanamama, yaşadıkları travmalar sonucu ortaya çıkan psikolojik sorunlar yer almaktadır. Göçmen kadınların sağlığını korumada ve güçlendirmede sağlık profesyonellerinin özellikle de hemşirelerin görev ve sorumlulukları fazladır. Sağlık çalışanlarının göçmen kadınların özelliklerini bilmeleri onlara yönelik sağlık gereksinimlerini belirlemede yardımcı olacaktır. Bu derleme makalesi göçün kadın yaşamına etkisini, kadın sağlığı üzerine etkisini ve göçmen kadınların sağlığını korumaya yönelik hemşirelik yaklaşımlarını ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Göç, mülteci, kadın sağlığı, mülteci kadınlar, hemşirelik

Protecting and Improving Health for Refugee Women: A Nursing Approach

Öz

Migration is a phenomen on that has existed through out human history. Today, it often appears as an international problem. Women are the leading disadvantaged groups affected by migration. During the women migration process; they face difficulties such as sheltering and nutritional deficiencies, economic problems and education problems, and their health is negatively affected as a result. Among the most common health problems in migrant women are pregnancy and birth complications, sexually transmitted infections, not being able to benefit from family planning services adequately, and psychological problems resulting from the traumas they experienced. The duties and responsibilities of health professionals, especially nurses, in protecting and strengthening the health of migrant women are high. Health care professionals knowing the characteristics of migrant women will help them determine their health needs. This review article discusses the impact of migration on women's life, its impact on women's health, and nursing approaches to protecting the health of migrant women.

Anahtar Kelimeler

Migration, refugee, women, refugee women, nursing

Kaynakça

• AFAD. (2014). Suriye'den Türkiye'ye Nüfus Hareketleri, Kardeş Topraklarındaki Misafirlik. Ankara: AFAD Yayınları.
• AFAD. (2014). Türkiye’deki Suriyeli Kadınlar Raporu. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/17934/xfiles/turkiye_deki-suriyeli-kadinlar_-2014_2_.pdf. Akhavan, S., & Lundgren, I. (2012). Midwives experiences of doula support for immigrant women in Sweden. A qualitative study. Midwifery, 28(1), 80-85.
• Akıncı, B., Nergiz, A., & Gedik, E. (2015). Uyum süreci üzerine bir değerlendirme: Göç ve toplumsal kabul. Göç araştırmaları dergisi, 1(2), 58-83.
• Aksoy, Z. (2012). Uluslararası göç ve kültürlerarası iletişim. Journal of International Social Research, 5(20).
• Aktoprak, M. (2012). Evli kadınlar ve eşlerinin aile planlamasına yönelik tutumları ve ilişkili faktörler (Doctoral dissertation). Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Arabacı, Z., Hasgül, E., & Serpen, A.S. (2016). Türkiye’de kadın göçmenlik ve göçün kadın sağlığı üzerine etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 16(36), 126-144.
• Aslihan, A. K. S. U., & Yılmaz, D. V. (2020). Suriyeli göçmen kadınların üreme sağlığı sorunları ve çözüm önerileri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 36(2), 117-125.
• Aydın, D. (2013). Adölesan gebelik ve adölesan annelik. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16(4), 250-254.
• Aydoğan, S., & Metintaş, S. (2017). Türkiye’ye gelen dış göç ve sağlığa etkileri. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 2(2), 37-45.
• Baş, D., Arkant, C., Muqat, A., Arafa, M., Sipahi, T., Eskiocak, M. (2015). Edirne'deki Suriyeli sığınmacıların durumu. 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi (Kongre Kitabı). Konya. 5-9 Ekim, 214-215.
• Baş, M., Molu, B., Gör, A., Tuna, H., & Baş, İ. (2017). Göç eden ailelerin sosyo-kültürel ve ekonomik değişiminin kadın ve çocuk yaşamına etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(3), 1680-1693.
• Bayer, A. (2013). Değişen toplumsal yapıda aile. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(8), 101-129.
• Baz, S., & Ardahan, M. (2016). Yaşlılarda malnütrisyon ve hemşirelik yaklaşımları. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 147-153.
• Beşer, A. (2012). Göç, kültür ve sağlık ilişkisi. Kültürlerarası Hemşirelik, 1, 57-74.
• Borlu, A., & Ener, D. (2017). Göçlerin toplum beslenmesine etkileri. Türkiye Klinikleri Halk Sağlığı Özel Dergisi, 3 (1), 22, 26.
• Bükecik, E., Şahin, S., Abay, H., Kaplan, S., & Düzgün, A. A. (2019). Mülteci kadınlar ve üreme sağlığı: sağlık hizmetlerine ulaşmalarını etkileyen faktörler, engeller ve çözüm öneriler. SDU Journal of HealthScienceInstitute/SDÜ Saglik Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(4).
• Coşkun, E. (2017). Türkiye'de kağıtsız göçmen kadınlar ve sosyal hizmetler. Çalışma ve Toplum Dergisi, 54(3), 1299-1315.
• Çalım, İ. S., Kavlak, O., & Sevil, Ü. (2011). Evrensel bir sorun: göçler ve kadınların sağlık hizmetlerinde yaşadıkları dil sorunları. I. Ulusal Kültürlerarası Hemşirelik ve Ebelik Kongresi, 15-17.
• Çaman, K. Ö., & Özvarış, Ş. B. (2010). Uluslararası göç ve kadın sağlığı. Sağlık ve Toplum, 20(4), 3-13.
• Çelik, N., & Sevil, Ü. (2016). Göç ve kadın. Türkiye Klinikleri Doğum-Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Özel Dergisi, 2(2), 74-79.
• Çevik, S. A. (2016). Suriye’den Türkiye’ye göçün etkileri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 80-83.
• Demiralp, M., & Sarıkoç, G. (2016). Psikiyatrik acillerden biri: cinsel şiddet ya da saldırı gören birey ve yardım etme. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(4).
• Demirdizen, D. (2013). Türkiye'de ev hizmetlerinde çalışan göçmen kadınlar: yeni düzenlemelerle yarı köle emeğine doğru mu?. Çalışma ve Toplum, 38(3).
• Duran, E. T., & Okçay, H. (2012). Etnik iletişim kadın sağlığını nasıl etkiliyor?. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2012(25), 251-257.
• Düşünder, T. A., & Çilingir, S. Y. (2017). Göçmenlere karşı kötümserlik artıyor mu?. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı. Erişim, 2, 2017.
• Erdoğan, M.M. (2018). Suriyeliler barometresi: Suriyelilerle uyum içinde yaşamın çerçevesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
• Gökçe, N., & Yıldız, A. (2018). Türkiye’de okuma-yazma bilmeyen kadınlar ve okuma-yazma kurslarına katılmama nedenleri: Ne edeyim okumayı, hayatım mı değişecek?. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 2151-2161.
• Gülşen, C., Knipscheer, J., & Kleber, R. (2010). The impact of forced migration on mental health: a comparative study on posttraumatic stres among internally displaced and externally migrated Kurdishwomen. Traumatology, 16:109-116.
• Gümüş, G., Kaya, A., Yılmaz, S.G., Özdemir, S., Başıbüyük, M., & Coşkun A.M. (2017). Suriyeli mülteci kadınların üreme sağlığı sorunları. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 3 (1), 1-17.
• Gümüş, Y. (2015). Göçün sağlık üzerindeki etkileri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(1).
• Gündüz, Z. Y. (2011). Almanya’daki Türkiye kökenli göçmenlerin sağlık durumları: Göç hasta ederden göç sağlığa iyi gelire geçiş için öneriler. Onlar Bizim Hemşehrimiz, 85.
• Islam, M. M., & Gagnon, A. J. (2016). Use of reproductive health cares ervices among urban migrant women in Bangladesh. BMC women's health, 16(1), 15.
• İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (MAZLUMDER). (2014). Kamp dışında yaşayan Suriyeli kadın sığınmacılar raporu, 45.
• Kadın Merkezi Vakfı (KAMER). (2017). Sığınmacı Kadınlar Beş İl Raporu. Erişim adresi: http://www.kamer.org.tr/menuis/kamer_vakfi_siginmaci_kadinlar_5_il_raporu.pdf
• Kara, P., & Nazik, E. (2018). Effect of migration on women and children health. Gümüşhane Univ J Health Sci, 7(2), 58-69.
• Karadağ, Ö., & Altıntaş, K. H. (2010). Mülteciler ve sağlık. TAF Preventive Medicine Bulletin, 9(1).
• Karakaya, E., Coşkun, A. M., Özerdoğan, N., & Yakıt, E. (2017). Suriyeli mülteci kadınların doğurganlık özellikleri ve etkileyen faktörler: Kalitatif bir çalışma. Journal of International Social Research, 10(48).
• Kaypak, Ş., & Bimay, M. (2016). Suriye savaşı nedeniyle yaşanan göçün ekonomik ve sosyokültürel etkileri: Batman örneği. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 6(1), 84-110.
• Kırmızıtoprak, E., & Şimşek, Z. (2011). Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve güvenli cinsel yaşam konusunda gençlerin bilgi ve davranışlarına akran eğitiminin etkisi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 10(4), 463-472.
• Kömürcü, R.Ö., & Çobanoğlu, A. (2011). Kadın sığınmacılar: uluslararası göçün sessiz tanıkları. Onlar Bizim Hemşehrimiz, Uluslararası Göç ve Hizmetlerin Kültürlerarası Açılımı, Antalya: Siyasal Kitabevi.
• Krause, S., Williams, H., Onyango, M. A., Sami, S., Doedens, W., Giga, N., ... & Tomczyk, B. (2015). Reproductive health services for Syrian refugees in Zaatri camp and Irbid City, Hashemite Kingdom of Jordan: an evaluation of the minimum initial services package. Conflict and health, 9(1), 1-10.
• Kurtuldu, K., & Şahin, E. (2018). Göçün kadın yaşamı ve sağlığı üzerine etkileri. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 1(1), 37-46.
• Mann, S. K., Roberts, L. R., & Montgomery, S. (2017). Conflicting cultural values, gender role attitudes, and acculturation: Exploring the context of reproductive and mental health of Asian-Indian immigrant women in the US. Issues in mental health nursing, 38(4), 301-309.
• Mason, E. (2011). Guidelines for preventing early pregnancy and poor reproductive outcomes among adolescents in developing countries. Geneva. World Health Organization, 1-8.
• Masterson, A. R., Usta, J., Gupta, J., & Ettinger, A. S. (2014). Assessment of reproductive health and violence against women among displaced Syrians in Lebanon. BMC women'shealth, 14(1), 25.
• Mejía, O.L., & Christopher, J.M. (2010). Acculturativestress, depression, andanxiety in migrant farm work college students of Mexicanheritage. International Journal of Stress Management, 17 (1), 1-20.
• Mermer, G., Bilge, A., Yücel, U., & Çeber, E. (2010). Gebelik ve doğum sonrası dönemde sosyal destek algısı düzeylerinin incelenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 1(2), 71-76.
• Nacar, E., & Özer, A. (2017). Göçlerin çocuk sağlığına etkileri. Türkiye Klinikleri Halk Sağlığı Özel Dergisi, 3(1), 36-40.
• Orhan, O., & Gündoğar, S. S. (2015). Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye etkileri. Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi, 195, 2‒44.
• Özalper, B. (2014). Gebelikte beslenme. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2(2), 270-278.
• Rogers, C., & Earnest, J. (2014). A cross-generational study of contraception and reproductive health among Sudanese and Eritrean women in Brisbane, Australia. Health care for women international, 35(3), 334-356.
• Salisbury, P., Hall, L., Kulkus, S., Paw, M.K., Tun, N.W., & Min A.M. et al. (2016). Family planning knowledge, attitudes and practices in refugee and migrant pregnantand post-partum women on the thailand Myanmar border a mixed methods study. Reproductive Health, 13(1), 1-13.
• Saygın, S., & Hasta, D. (2018). Göç, kültürleşme ve uyum. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(3), 302-323.
• Semenza, J. C. (2010). Strategies to intervene on social determinants of infectious diseases. Eurosurveillance, 15(27), 19611.
• Süt, H. K. (2017). Suriye'den göç eden kadınlar ve üreme sağlığı sorunları. Sağlık ve Toplum, 27(1), 3-7.
• Şeker, D. (2016). Göç sürecinde kadın. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 199-214.
• Şen, S., Egelioğlu Çetişli, N., & Saruhan, A. (2012). Göçün gebelikteki depresyon, kaygı düzeyi ve sosyal destekle ilişkisi. International Journal of Human Sciences (Online), 9(2), 1- 13.
• Şimşek, Z., Doğan, F., Hilali, N. G., & Özek, B. (2015). Bir il merkezinde yaşayan 15-49 yaş evli Suriyeli kadınlarda üreme sağlığı göstergeleri ve hizmet ihtiyacı. 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Bildiri Kitabı. Sözel Bildiri No: 42, pp 232-233.
• Şirin, A., & Ünsal Atan, Ş. (2012). Üreme Sağlığı ve kültürlerarası yaklaşım, İstanbul: Kültürlerarası Hemşirelik İstanbul Tıp Kitabevi.
• Topçu, S., & Beşer, A. (2011). Health promoting life-styles among immigrant and non immigrant women. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 4 (2), 56-62.
• Tunç, A. Ş. (2015). Mülteci davranışı ve toplumsal etkileri: Türkiye'deki Suriyelilere ilişkin bir değerlendirme. Tesam Akademi Dergisi, 2(2), 29-63.
• Tuzcu, A., & Ilgaz, A. (2015). Göçün kadın ruh sağlığı üzerine etkileri. Current Approaches in Psychiatry/Psikiyatride Guncel Yaklasimlar, 7(1).
• TÜİK evlenme ve boşanma istatistikleri. (2014). Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18628 Erişim tarihi:10.11.2020.
• Türk Tabipler Birliği Yayınları (2016). Savaş, göç ve sağlık. Ankara. Erişim adresi:https://www.ttb.org.tr/kutuphane/siginmacilar_rpr. pdf Erişim tarihi: 02.11.2020.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2016). Yetişkin nüfusun cinsiyet ve okuryazarlık durumu. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059 Erişim tarihi:08.12.2020
• Türkiye İstatistik Kurumu. (TÜİK) (2019). İşgücü istatistikleri Temmuz 2019. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30687 Erişim tarihi: 20.01.2021
• United Nations Educational Scientific and Cultural Organization (2017). Literacy rates continue to rise from one generation to the next. (Fact sheet no. 45). Erişim adresi: http://uis.unesco.org/sites/default/files/documents/fs45-literacy-rates-continue-rise-generation-to-next-en-2017_0. pdf
• Vakfı, İ. G. (2017). Suriyeli mülteci hayatlar monitörü. Erişim adresi: www. ingev.org: http://ingev. org/wpcontent/uploads/2017/07/Multeci-Hayatlar-Monitorü.pdf.
• Watch, H. R. (2015). Geleceğimi hayal etmeye çalıştığımda hiçbir şey göremiyorum. Türkiye’deki Suriyeli mülteci çocukların eğitime erişiminin önündeki engeller–kayıp nesil olmalarını önlemek. Erişim adresi: https://www. hrw.org/sites/default/files/report_pdf/turkey1115tu_web.pdf
• Yağmur, Y., & Aytekin, S. (2018). Mülteci kadınların üreme sağlığı sorunları ve çözüm önerileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(1), 56-60.