Gerçekliğin Bir Öykünmesi Olarak Sinema Sanatının İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 74 - 87, 29.05.2022

Hüseyin Adem Tülüce

https://doi.org/10.53048/johass.1067709

Öz

Bu çalışmada sinema sanatının insan gerçekliğini öykünme yoluyla nasıl ortaya çıkardığı kavramsal olarak incelenmeye çalışılmıştır. İnsan, gerçekliği doğrudan veya dolaylı olarak değiştirebilen özelliği ile öne çıkar. Bunun için de sinemayı bir imkan olarak değerlendirebilir. Sinema, insana gerçekliğin farklı yönlerini gösterebilen bir sanat dalı olarak öykünmeyi kullanır. Ancak sinema sanatı gerçekliği ham haliyle değil onu estetize ederek yeni bir gerçeklik yaratır. Bu manada üretilen sinemasal gerçeklik ham gerçekliğe öykünme ve bu gerçekliği belli yönleriyle taklit etmektir. Sinema sanatı, ham gerçekliği kullanarak gerçekliği farklı biçimlere sokabilir. İnsan yaşamında genel olarak içsel ve dışsal gerçeklik vardır. İçsel gerçeklik, insanın iç dünyasındaki ruhsal yansımalarla ilgilidir. Dışsal gerçeklik ise toplumsal hayattaki somut olgu ve olayların yansımalardır. Çalışmada üzerinde durulan mesele bir sanat biçimi olarak öykünme yoluyla sinemanın içsel ve dışsal gerçekliği tekrar tekrar yaratılabilme imkânıdır. Böylece sinema yaşamın öykülenmiş bir tekrarı olmaktadır. Hayatta var olan bir gerçekliğin estetize edilerek filmlere doğal biçimde yansıması onun başarısını gösteren önemli bir unsurdur. Sinemasal öykünmenin içinde taklit ve temsil vardır. İnsanın yaşamdaki duyguları belli bir öyküyle perdeye yansıtılmakta ve insana bir gerçeklik duygusu verilebilmektedir. Öykünmenin derecesine göre bu gerçeklik duygusu şiddetli veya zayıf olabilmektedir. Burada sinema sanatında kullanılan öykünmenin insanın bireysel ve toplumsal yaşamı üzerinde ne türden bir etkide bulunabileceği betimlenmeye çalışıldı.

Anahtar Kelimeler

Sinema, imge, Felsefe, gerçeklik, öykünme

Examination of Cinema Art as an Emulation of Reality

Öz

In this study, it has been tried to conceptually examine how the art of cinema reveals human reality through emulation. Human stands out with his ability to change reality directly or indirectly. For this, he can consider the cinema as an opportunity. Cinema uses imitation as a branch of art that can show people different aspects of reality. However, the art of cinema creates a new reality by aestheticizing reality, not in its raw form. The cinematic reality produced in this sense is to emulate the raw reality and to imitate this reality in certain aspects. Cinema art can use raw reality to transform reality into different forms. In human life in general, there is internal and external reality. Inner reality is about spiritual reflections in the inner world of man. External reality is the reflection of concrete facts and events in social life. The issue emphasized in the study is the possibility of recreating the inner and outer reality of cinema through emulation as an art form. Thus, cinema becomes a narrated repetition of life. Aestheticized and natural reflection of a reality that exists in life on films is an important element that shows its success. There is imitation and representation in cinematic imitation. People's emotions in life are reflected on the screen with a certain story and a sense of reality can be given to people. Depending on the degree of emulation, this sense of reality can be severe or weak. Here, it has been tried to describe what kind of effect the imitation used in the art of cinema can have on the individual and social life of a person.

Anahtar Kelimeler

Cinema, ımage, philosophy, reality, emulation.

Kaynakça

• Adalı, B. (1986). Belgesel Sinema. İstanbul: Hil Yayınları.
• Adanır, O. (2003). Sinemada Anlam ve Anlatım. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Adanır, O. (2007). İşitsel ve Görsel Anlam Üretimi. İstanbul: +1 Kitap.
• Aristototeles. (Çev. Aktan, E.). (2012). Poetika. Ankara: Alter Yayıncılık.
• Armes, R. (Çev. Barkot, Z. Ö.). (2019). Sinema ve Gerçeklik Tarihsel Bir İnceleme. İstanbul: Doruk Yayınları.
• Arnheim, R. (Çev. Tamdoğan, R. Ü.). (2010). Sanat Olarak Sinema. İstanbul: Hil Yayınları
• Badiou, A. (Çev. Kılıç, Aziz Ufuk). (2010). Başka Bir Estetik. İstanbul: Metis Yayınları.
• Bazin, A. (Çev. Özön, N.). (1995). Çağdaş Sinemanın Sorunları. İstanbul: Bilgi Dağıtım.
• Bazin, A. (Çev. Şener, İ.). (2011). Sinema Nedir? İstanbul: Doruk Yayınları.
• Bordwell, D. & Kristin, T. (2003). Film History An Introduction, Second Addition. NewYork: McGraw-Hill.
• Brown, B. (Çev. Taylaner, S.). (2008). Sinematografi, Kuram ve Uygulama. İstanbul: Hil Yayınları.
• Büker, S. (1989). Film ve Gerçek. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Büker, S. (1995). Sinemada Anlam Yaratma. Ankara: İmge Kitabevi.
• Cavell, S. (1999). The World Viewed: Reflections on The Ontology of Film. Cambridge: Harward University.
• Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Cottingham, J. (Çev. Gözkan, B.). (2015). Akılcılık. İstanbul: Doruk Yayıncılık.
• Deleuze, G. (Çev. Özdemir, S.). (2004). Hareket-İmge. İstanbul: Norgunk Yayınları.
• Deleuze, G. (Çev. Yalı, B., Koyuncu, E.). (2021). Zaman-İmge. İstanbul: Norgunk Yayınları.
• Demirdöven, K. (Der). (2011). Felsefenin Düşüşü Sinemanın Yükselişi. İstanbul: Es Yayınları.
• Dudley Andrew. (1976). Major Film Theories. Oxford University Press.
• Faure, E. (2006). Elie Faure: Sinema Sanatı. Der. M. Gönen. İstanbul: Es.
• Fischer, E. (Çev. Çapan, C.). (2012). Sanatın Gerekliliği. İstanbul: Sözcükler.
• Frampton, D. (Çev. Soydemir, C.). (2013). Filmozofi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Gasset, O. J. (Çev. Işık, Neyyire Gül). (2013). Sanatın İnsansızlaştırılması ve Roman Üstüne Düşünceler. İstanbul: Yapıkredi Yayınları.
• Gök, Ct. (2007). Sinema ve Gerçeklik. Journal of Social Sciences, 2, 112-123.
• Gülşen, E. (2016). Hakikatin Sineması. İstanbul: Külliyat Yayınları.
• Heimsoeth, H. (Çev. Mengüşoğlu, Takiyettin). (2016). Kant’ın Felsefesi. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Kracauer, S. (Çev. Çelik, Özge). (2015). Film Teorisi: Fiziksel Gerçekliğin Kurtuluşu. Metis Yayınları, İstanbul.
• Mascelli, J. V. (Çev. Gür, Hakan). (2014). Sinemanın 5 Temel Öğesi. İmge Kitapevi Yayınları, İstanbul.
• Metz, C. (Çev. Adanır, Oğuz). (2012). Sinemada Anlam Üstüne Denemeler. İstanbul: Hayalperest Kitap.
• Morin, E. (2005). The Cinema or The Imaginary Man. Minneapolis: University of Minnesota.
• Parsa, A. F. (2004). İmgenin Gücü Görsel Kültürün Yükselişi. Medyada Yeni Yaklaşımlar. Ed., Metin Işık, Konya: Eğitim Kitabevi.
• Platon. (Çev. Akbıyık, Neval. Taşcı, Serdar). (2002). Devlet. İstanbul: Metropol Yayınları.
• Pudovkin, V. I. (Çev. Özön, N.). (1966). Sinemanın Temel İlkeleri. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Ramazanoğlu, Y. (2018). Gerçek ve Büyü Arasında Sinema. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Selçuk U. (2017). Sinema Estetiği Gerçeklik ve Hakikat. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Sontag, S. (2009). Against Interpratation and Other Essays. UK: Penguin.
• Sontag, S. (Çev. Akınhay, O.). (2008). Fotoğraf Üzerine. İstanbul: Agora Yayınları.
• Sütcü, Ö. Y. (2005). Gilles Deleuze’de İmge Hareketi Olarak Sinemanın Felsefesi. İstanbul: Es Yayınları.
• Tarkovski, A. (Çev. Ant, Füsun). (2008). Mühürlenmiş Zaman. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Tarkovski, A. (Çev. Kılıç, E.). (2009). Şiirsel Sinema. Der. John Gianvito, İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Tepe, H. (2016). Platon’dan Habermans’a Felsefede Doğruluk ya da Hakikat. Ankara: Bige Su Yayıncılık.
• Timuçin, A. (2013). Estetik Bakış. İstanbul: Bulut Yayın Dağıtım.
• Tokatlı, A. (1973). Ansiklopedik Felsefe Sözlüğü. Ankara: Bilgi Yayınları.
• Ulaş, S. E. (2002). Felsefe Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Wayne, M. (2001). Political Film: The Dialectics of Third Cinema. London: Pluto Press, 2001.