İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi, bilimsel yayın etiğine büyük önem vermekte ve bu açıdan, Yayın Etiği Komitesi (COPE: Committee on Publication Ethics) ve Açık Erişim Dergiler Dizini (DOAJ) gibi kuruluşlar tarafından belirlenmiş Akademik Yayıncılıkta Şeffaflık ve Örnek Uygulama İlkeleri çerçevesinde, "Yayın Etiği", "Araştırma Etiği" ve "Yasal/Özel izin belgesi alınması" ile ilgili kurallar ve etik standartlarla uyumlu bir şekilde hareket etmektedir.
İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi, açık erişim ve ücretsiz akademik ve bilimsel yayıncılık ilkesine bağlı olduğundan, yazarlardan makale başvuru, değerlendirme ve yayın süreçlerinde herhangi bir ücret alınmamaktadır. Tüm içeriğe, derginin web sayfası üzerinden herhangi bir kısıtlama olmaksızın 2018 yılı yayın tarihinden itibaren tam metin olarak sürekli ve ücretsiz açık erişim sağlamaktadır.
Yazarlar tarafından Makale gönderimi yapılmadan önce, uluslararası standartlar ve ilkeler esas alınarak belirlenmiş yayın etiği ilke ve politikaları ile derginin yazım kuralları ile makale şablonunun dikkatli bir şekilde incelenmesi gerekmektedir. Yazarlar dergiye makale gönderdikleri andan itibaren bu ilke ve kuralları kabul ettiklerini beyan etmektedir.
1. Yayın Kurulu Politikaları
Makalenin yayın kurulunca değerlendirme sürecine alınması bir yayın taahhüdü anlamına gelmez. Değerlendirme süreci olumlu sonuçlansa bile makalenin yayımlanıp yayımlanmayacağı veya hangi sayıda yayımlanacağı yayın kurulunun kararı ile belirlenir.
Yayın Kurulu, makaleleri yazarının ırkına, cinsiyetine, dinsel inancına, etnik kökenine, uyruğuna ve siyasal görüşüne bakmadan, akademik ve bilimsel içeriğine göre değerlendirir.
Ayrıca, Yayın Kurulu, makalelere ilişkin intihal ve suiistimal iddialarını her zaman incelemeye alır. Söz konusu olan herhangi bir makalede yayın etiğine aykırı eylemlerde bulunulmuşsa, Yayın Kurulu etik ilkeler ve standartlara göre işlem yapma hakkını kendinde saklı tutar.
Yayın Kurulu, dergimize gönderilen bir makalenin aynı zamanda bir başka dergiye gönderilmemiş ve derginin değerlendirme sürecine de sokulmamış olmasını zorunlu şart olarak kabul eder. Bu şartı gözetmek yazarların sorumluluklarındadır.
Yayın Kurulu, ilgili yazar ve hakemlerle başka türlü anlaşılmadığı müddetçe, dergiye gönderilen tüm materyalin ve hakemlerle yapılan tüm yazışmaların gizliliğini korumayı teminat altına alır.
2. Yazarlarla İlgili Politikalar
İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi’ne makale gönderen yazarlardan aşağıda belirtilen etik ilkelere dikkat etmeleri ve uymaları beklenmektedir.
Yazarlar hazırladıkları özgün ve bilimsel çalışmalarla dergimize başvurabilir. Makaledeki bütün yazarlar makaleye bilimsel katkı verdiklerini garanti etmelidir.
Dergiye gönderilen makaleler başka bir yerde yayınlanmamış ya da yayınlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır. Başka bir dergide değerlendirme süreci devam eden makaleler, ret alan makaleler veya herhangi bir platformda yayınlanmış makaleler İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisine gönderilmemelidir.
Yazarın makalesini değerlendirme süreci başlamadan geri çekme hakkı saklıdır. Değerlendirme süreci başlamış olan makalenin yazar tarafından geri çekilmek istenmesi durumunda, dergi yayın kurulunun onayının alınması gerekmektedir.
Gönderilen makale ile ilgili çıkar çatışması oluşturacak durumlar ve ilişkiler varsa yazar tarafından bu durumlar açıklanmalıdır.
Yazalar makalede kullandıkları tüm alıntılarına referans vermiş olmalıdır.
Makale metni içerisinde yer almayan bir referans kaynakça bölümünde de verilmemelidir. Makale içerisinde yer alan bütün referanslar kaynakçada mutlaka belirtilmelidir. Yazarlar kaynakların orijinalliğinden ve teyidinden sorumludurlar.
Yazarlar makalenin başka bir kişi ya da kurumun fikri mülkiyet haklarını ihlal etmediğini, intihal, sahtecilik, çarpıtma, tekrar yayım, dilimleme, haksız yazarlık ve diğer etik ihlali türlerini içermediğini ve kendi çalışmaları olduğunu garanti etmelidir.
Makalede adı geçen tüm yazarlar, gönderilen ve yayınlanan makaleler üzerinde eşit sorumluluğa sahiptir. Makalenin dergiye gönderilme, değerlendirme veya yayınlanma durumu konusunda makalenin tüm yazarları tarafından rıza gösterilmiş olmalıdır.
Yazışmadan sorumlu yazar adı geçen tüm ortak yazarların yayına ve ortak yazar olarak adlandırılmaya razı olduğunu garanti etmelidir. Bu durum Telif Hakkı Formunda tüm yazarların imzasına yer verilerek sağlanabilir. Çalışmaya önemli bilimsel ve yazınsal katkı sağlayan tüm kişiler ortak yazar olarak adlandırılmalıdır.
3. Hakemler ile İlgili Politikalar
İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi, makalelerin değerlendirme sürecinde çift taraflı kör hakemlik ilkesini benimsemiştir. Hakemler yazar adını göremeyeceği gibi, yazarlar da hakem adını göremez. Hakemler ve yazarlar birbiri ile doğrudan iletişime geçmemelidir.
Hakemler sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmelidir.
Hakemler kendilerine ulaşan makaleleri gizli tutmalı ve hakemlik sürecinden elde ettikleri bilgileri kişisel menfaatleri için kullanmamalı ve başkalarıyla paylaşmamalıdır. Tarafsız ve gizlilik içerisinde, akademik dil kullanarak değerlendirme yapmalıdır.
Hakemler yazarlar hakkında kişisel eleştirilerde bulunmamalıdır. Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır.
Hakemler değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ve rekabet ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
Hakemler makaleyi zamanında ve etik sorumlulukla değerlendirmelidir.
4. Fikri Mülkiyetlerle İlgili Politikalar
İnsan ve sosyal Bilimler Dergisi’nde yayımlanan çalışmalarda, yazarlar makalenin başka bir kişi ya da kurumun fikri mülkiyet haklarını ihlal etmediğini, intihal içermediğini ve kendi çalışmaları olduğunu garanti etmekte ve sorumluluğun kendilerine ait olduğunu beyan etmektedir.
Makalelerde ileri sürülen fikirler yazarlara ait olup İnsan ve Sosyal bilimler Dergisi’nin tutum ve görüşlerini yansıtmamaktadır.
5. Çıkar Çatışması / Rekabeti ile İlgili Politikalar
İnsan ve Sosyal bilimler Dergisi ile taraf olan veya ilişkili gruplar arasında çıkar çatışması/rekabet oluşmasına fırsat vermemek için etik ilkeler ve standartlara uymaktadır. Bu standarttalar yukarıda açıkça belirtilmiştir.
6. Veri Paylaşımı ile İlgili Politikalar
Yazarlar, kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını gösteren belgeye sahip olmalı ve gerekli görülmesi halinde makalede yer alan veri setlerine ulaşımı sağlamalıdır. En az beş yıl süre ile verileri ve belgeleri saklamalıdır.
7. Şikayet ve Başvurular
İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi’ne yapılacak şikayetler ve başvurular editör kurulu tarafından dikkate alınır, tarafsız ve açıklayıcı şekilde cevaplandırılır.
8. Yayın Etiğine Aykırı Eylemler
Yayın Kurulu, makalelere yönelik yayın etiğine aykırı intihal, sahtecilik, çarpıtma, tekrar yayım, dilimleme, haksız yazarlık ve diğer etik ihlali iddialarını her zaman incelemeye alır ve etik ilkeler ve standartlara göre işlem yapma hakkını kendinde saklı tutmaktadır. İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisine gönderilen makalelerde yazarlar, bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemlerde bulunmadıklarını taahhüt eder ve sorumluluğu üslenir.
Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ nin 4. Maddesine göre bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:
a) İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
b) Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
ç) Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
d) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
e) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
Diğer etik ihlal türleri şunlardır:
a) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
b) Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
c) İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek,
ç) İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda ve diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak,
d) İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,
e) Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
f) Dayanaksız, yersiz ve kasıtlı olarak etik ihlal isnadında bulunmak,
g) Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
h) Araştırma ve deneylerde, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermek,
ı) Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak.
i) Araştırma ve deneylerde mevzuatın veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak.
j) Araştırmacılar ve yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlüğüne uymamak,
k) Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak.
9. Telif ve Yayın Hakları
Dergide yayımlanması kabul edilen ve yayımlanan yazıların yazılı ve elektronik ortamda tüm yayın hakları İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi’ne aittir.
İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi’ ne web sayfası üzerinden makale gönderilmesi aşamasında yazışmadan sorumlu yazar, makalenin her türlü yayım, basım, sunum, dağıtım ve elektronik ortamda sunulmasından doğan telif ve yayın hakkını, hiçbir kısıtlama olmadan İnsan ve Sosyal Bilimler Dergisi’nin kullanabilmesine izin vermekte ve elektronik lisans anlaşmasını tüm yazarlar adına kabul etmektedir.
10. Gizlilik Beyanı
Derginin web sitesindeki isimler, elektronik posta adresleri ve kişisel bilgiler bu derginin belirtilen amaçları doğrultusunda kullanılacaktır. Başka amaçlar için kullanılmayacaktır.
11. Etik Kurul İzni Gerektiren Makaleler
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar,
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
• İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
• Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
• Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi gerekmektedir.
• Makalelerde etik kurul izini ve/veya yasal/özel izin alınmasının gerekip gerekmediği belirtilmiş olmalıdır. Eğer bu izinlerin alınması gerekli ise, izinin hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığı açıkça sunulmalıdır.
•Etik kurul izni gerektirmeyen makalelerde yazar tarafından bu durum yazılı olarak beyan edilmelidir. Beyanda; Dergi İsmi, Makale ismi, beyan metni, yazar isim ve imzası yer almalıdır.