Başarısız kilo verme deneyimlerinin incelenmesi: Niteliksel bir araştırma

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 54 - 68, 30.01.2021

Gülçin Korkmaz Gül Ünsal Barlas

Öz

Amaç: Bu çalışma başarısız kilo verme deneyimi olan bireylerin görüş ve deneyimleri çerçevesinde yaşadıkları güçlükleri tanımlayıp, tekrar kilo vermelerine ve korumalarına yönelik bir program geliştirip uygulamak amacıyla planlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji kullanılarak, verilen kiloyu korumakla ilgili kişilerin bireysel ifadeleri ve görüşlerinin, bakış açılarının bütüncül bir şekilde kavranabilmesi için niteliksel veri toplama yöntemlerinden “bireysel derinlemesine görüşme yöntemi” ile gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler içerik analizi yoluyla değerlendirilmiştir.
Bulgular: Pilot çalışmanın ön bulgularına göre, başarısız kilo verme deneyimi olan katılımcıların verdikleri kiloyu koruyamama nedenlerine ilişkin alt temalar, “Düzensiz beslenme ve hareketsizlik”, “Özgüven ve rahatlama hissi”, “Mahrum kalma hissi”, “Ya hep ya hiç düşüncesi”, “Duygu durumuna bağlı olarak yeme”, “Diyet programından sıkılma”, “Aile bireylerinin yeme tutumları”, “Yemek yemeye yüklenen özel anlamlar” şeklinde; kilo vermeye verilen anlama ilişkin alt temalar ise “Kişisel anlamlandırma” ve “Toplumsal anlamlandırma” şeklinde belirlenmiştir.
Sonuç: Obezite için çeşitli tedavi yaklaşımları önerilmiş olmasına rağmen etiyolojisinde çok çeşitli etmenler rol oynadığından ve verilen kilonun korunmasında ciddi güçlükler yaşandığından, tedavi müdahalelerinin başarısında kişilerarası büyük farklılıkların söz konusu olduğu, herkese uyan tek bir ilaç veya herkese uyumlu olan tek bir müdahale olmadığını düşündürmektedir. Yapılan çalışma, gelecekte obez bireylerle yapılacak çalışmalarda, kişiselleştirilmiş psikososyal müdahalelerin daha etkili kullanılmasının gereğini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Obezite, Kilo verme, Psikoeğitim

Kaynakça

• Alp G. Özel bir fizik tedavi merkezinde uygulanan obezite tedavisinin kilo verme üzerine etkisinin saptanması. B.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, 2014, Ankara (Danışman: Prof. Dr. M. Tayfur).
• Arıkan H. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çayyolu Semt Polikliniği diyet bölümüne başvuruda bulunan hastalarda obezite durumunun belirlenmesi. The Journal of Gynecology - Obstetrics and Neonatology. 2013; 10 (40): 1651-1655.
• Çelebi C. Obezite hastalarında yeme bağımlılığı, psikopatoloji ve kişilik özelliklerinin değerlendirilmesi. M.Ü. Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Tıpta Uzmanlık Tezi, 2015, İstanbul (Danışman: Prof. Dr. Y. Akvardar).
• Çelik MZ. Bir internet sitesine diyet almak için başvuran yetişkin kişilerde yemek yeme tutum ve davranış bozukluğunun olup olmadığının saptanması ve bunun ağırlıkları ile ilişkisinin değerlendirilmesi. O.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015, İstanbul (Danışman: Prof. Dr. E. Tüfekçi Alphan).
• Çınar KR. Obezitenin psikososyal sonuçları ve stigma. Yeme Bozuklukları ve Obezite Tanı ve Tedavi Kitabı. Editörler: Yücel B, Akdemir A, Küey Gürdal A, Maner F, Vardar E. 1. Baskı, Ankara: 2013, 321-325.