Yaşlılarda Yalnızlık: Bir Saha Araştırması

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 10, 30.01.2021

Sibel Doğan Mürüvvet Başer

Öz

Amaç: Araştırma 65 yaş ve üstü bireylerin yalnızlık düzeylerini ve bunu etkileyen faktörleri saptamak amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Gereç ve yöntem: Araştırmaya İç Anadolu bölgesindeki bir ilin merkez ilçesinde yaşayan 225 yaşlı (65 yaş ve üstü) birey katılmıştır. Araştırmanın verileri yaşlı bireylerin tanıtıcı özelliklerini, bazı sağlık davranışlarını, sağlık göstergelerini, psikososyal durum değişkenlerini içeren veri toplama formu ve UCLA yalnızlık ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin istatistiksel değerlendirmesinde, Kruskal Wallis varyans analizi, Dunn testi ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmada, kadınların erkeklere göre daha fazla yalnızlık hissettiği, eğitim düzeyi arttıkça yalnızlık düzeyinin azaldığı; dul olan yaşlı bireylerin daha fazla yalnızlık hissettiği; yalnız yaşayıp, çocuğu olmayan ve yaşadığı ortamdan memnun olmayan yaşlıların yalnızlık düzeylerinin yüksek olduğu saptanmıştır.
Sonuç: Bu çalışma sonucunda yalnızlığın yaşlılık döneminde yaşanan bir duygu olduğu; cinsiyet, medeni durum ve eğitim gibi değişkenlerin yalnızlık duygusunu etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, Yalnızlık, UCLA-LS

Kaynakça

• Akgün E (2003). Huzurevlerinde Yaşayan Yaşlı Bireylerin Algıladıkları Yalnızlık Duyguları ve Yaşam Kaliteleri Üzerine Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Baron CR, Foxall MJ, VonDollen K, Jones PA, Shull KA. Marital Status, Social Support and Loneliness in Visually Impaired Elderly People. Journal of Advanced Nursing. 1994, 19:272-280.
• Batıgün AD. İntihar Olasılığı: Yaşamı Sürdürme Nedenleri, Umutsuzluk ve Yalnızlık Açısından Bir İnceleme. Türk Psikiyatri Dergisi. 2005, 16(1):29-39.
• Demet MM, Taşkın EO, Deniz F, Karaca N, İçelli İ. Manisa Huzurevlerinde Kalan Yaşlılarda Depresyon Belirtilerinin Yaygınlığı ve İlişkili Risk Etkenleri. Türk Psikiyatri Dergisi. 2002, 13(4):290-9.
• Demir A. UCLA Yalnızlık Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. Psikoloji dergisi. 1989, 7(23): 14-8.
• Doğan E (1998). Evli ve Boşanmışlarda Yalnızlık, Depresyon, Benlik Saygısı ve Denetim Odağı İnancı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ebersole P. Loneliness, Compassion and Nursing. Geriatr Nurs. 2002, 23(5):236-7.
• El – Nimr G. Loneliness, Living Alone and Social Isolation in Elderly Suicid. Psychological Reports. 2001, 40:807-10.
• Fessman N, Lester D. Loneliness and Depression Among Elderly, Nursing Home Patients. Int J Aging Hum Dev. 2000, 51(2):137-41.
• Fioto B. Social Isolation: Important Construct in Community Health. Geriatr Nurs. 2002, 23(1):53-5.
• Günaydın N (1996). Yaşlı Bireylerde Yalnızlığın İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. GATA Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Holmen K, Ericson K, Winbald B. Social and Emmotional Loneliness Among Nondemented and Demented Elderly People. Arch Gerontol Geriatr. 2000, 31(3):177-192.
• Karahan A, Güven S. Yaşlılıkta Evde Bakım. Geriatri. 2002, 5(4): 155-9.
• Khorshid L, Eşer İ, Zaybak A, Yapucu Ü, Arslan G, Çınar Ş. Huzurevinde kalan yaşlıların yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Türk Geriatri Dergisi. 2004, 7(1):45-50.
• Kılınç AS (2019). Burdur’da 65 Yaş ve Üzeri Nüfusun Yaşam Kalitesi ve Yalnızlık Durumu ile İlişkili Etmenler. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. Ankara
• Kılıç SP, Karadağ G, Koçak SH, Korhan EA. Evde yaşayan Yaşlıların Yalnızlık ve Depresyon Düzeyleri ile Yaşlılık Algılarının İncelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics. 2014, 17(1): 70-76.
• Mclnnis GJ, White JH. A Phenomenological Exploration of Loneliness in the Older Adult. Arch Psychiatr Nurs. 2001, 15(3):128-39. doi: 10.1053/apnu.2001.23751.
• Öz F (2004). Sağlık Alanında Temel Kavramlar. İmaj İç ve Dış Ticaret A.Ş. Ankara.
• Özçelik N (2017). Evde Bakım Hizmeti Alan Yaşlılar ile Huzurevinde Kalan Yaşlıların Sosyal Destek ve Yalnızlık Durumlarının İncelenmesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Samsun.
• Russell DW. UCLA Loneliness Scala (version 3): Reliability, Validity and Factor Structure, Journal of Personality Assesment. 1996, 66(1):20-40.
• Tel H, Tel H, Sabancıoğulları S. Evde ve Kurumda Yaşayan Yaşlıların Günlük Yaşam Aktivitelerini Sürdürme ve Yalnızlık Yaşama Durumları. Turkish Journal of Geriatrics. 2006, 9 (1): 34-40
• Ünal G, Bilge A. İleri Yaş Grubunda Yalnızlık, Depresyon ve Kognitif Fonksiyonların İncelenmesi. Türk Geriatri Dergisi. 2005, 8(2):89-93.
• Üstündağ ÖC (2019). Yaşlı Bireylerin Sosyal Yaşamı ve Yalnızlık Duyguları İle Hizmet Aldıkları Aile Hekimlerinin Bu Konuya Dair Farkındalığının Karşılaştırması. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Uzmanlık Tezi, Manisa.