Trabzon’da Kanser Tarama Testleri Farkındalığı

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 3, 90 - 94, 18.12.2015

Gülşah Bayçelebi Fazıl Aydın Feyzi Gökosmanoğlu Tuğba Songül Tat Ceyhun Varım

Öz

Amaç: Kanserin erken tanınmasına yönelik tarama programları daha iyi prognoz ve uzun dönemli sağ kalım için kritik önem
taşır. Bu çalışmanın amacı Trabzon’da yaşayan 20 yaş üstü sağlıklı kadın ve 50 yaş üstü sağlıklı erkeklerin kanser tarama
yöntemleri hakkındaki bilgilerini ölçmek, bu yöntemlerin kullanım sıklığını tespit etmek ve elde ettiğimiz bulguları Türkiye
ve Dünya verileri ile karşılaştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya katılan 5204 olgunun %17,8’i erkek, %82,2’si kadındı. Katılımcılara meme kanseri, serviks
kanseri, kolorektal kanser ve prostat kanseri ile ilgili anket üzerinden hazırlanmış sorular soruldu. Anket formu uygulandıktan
sonra elde edilen veriler istatistiksel olarak tanımlayıcı, tek ve çok değişkenli analizler ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya katılan kadınların meme kanserinin erken teşhisini sağlamaya yönelik bilgi ve uygulamaları incelendiğinde
%48,1’i KKMM bildiği, %23,6’sı KKMM yaptığı, %89,9’u KMM yaptırmadığı, %12,7’si meme USG+mamografi
yaptırmış. Kadınların serviks kanseri için %50,7’si smear testi bildiğini, %24,9’u yaptırdığını ifade etmişlerdir. Araştırmamızda,
kolorektal kanser için taramada GGK testi %6,6 kadınlar, %30 oranında erkekler yaptırmaktadır. Kolonoskopi, %3,7
kadınlar, %10,8 oranında erkekler yaptırmaktadır. PSA ile prostat kanseri tarama %35,5 oranında tesbit ettik.
Sonuç: Kanserde erken tanı ve tedavi çoğu zaman hayat kurtarıcıdır. Yaptığımız çalışmada halkın çoğunluğunun kanser
erken tanısıyla ilgili bilgilerinin eksik olduğunu görüldü. Ailesinde kanser öyküsü olan kişilerin kanser tarama testleri hakkında
daha çok bilgiye sahip olduklarını ve bu testleri daha sık yaptırdıklarını saptadık. Sağlıklı bir toplum için kanser tarama
tetkikleri, erken teşhisin önemini bilen herkes tarafından teşvik edilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Trabzon, kanser, erken teşhis, kanser tarama

Trabzon’da Kanser Tarama Testleri Farkındalığı

Öz

Aim: Screening programmes for detecling canser early are critically important for a beter prognosis and a long acting
survival. The aim of this study is to measure knowledges of healthy woman over the age 20 and healthy man over the age
of 50, living in Trabzon, about canser screening tests, to detect the frequency of using this methods and to compare our
datas with the datas of Turkey and the world.
Materyal and Metod : %17,8 of 5204 cases taken to the study were man, %82,2 were woman. Participants were surveyed
about breast canser, cervise canser, colorectal canser and prostate canser by the questions prepared for them. Datas
obtained from surveys were evuluated by statistically descriptive, single or multiple variable analysis.
Findings: When we examined the knowledge and application about breast canser’s early diagnosis of woman included to
the study, we found out that %48,1 know breast self-examination, %23,6 made breast self-examination, %89,9 did not
make breast clinical self-examination. %12,7 had breast ultrasound + mammography. %50,7 of women knew smear test,
for servix canser and %24,9 had smear test. In our study %6,6 of women made the test of fecal occult blood, and this ratio
was %30 fpr men. %3,7 of women underwent into colonoscopyand this ratio was %10,8 for men. We found out that the
ratio of prostate canser screening with PSA is %35,5.
Results: Early diagnosis and treatment of canser is most of the time life saving. In our study we saw that most of the people
had less and missing knowledge about canser early diagnosis. People who had a history of canser in their family had much
more knowledge about canser screening tests and made them more often. Canser screening tests should be encouraged
by everybody who know the importance of early diagnosis, for a healthy society.  

Anahtar Kelimeler

Trabzon, canser, early diagnosis, canser screening

Kaynakça

• Bevers TB, Anderson BO, Bonaccio E, Buys S, Daly MB, et al. NCCN clinical
• practice guidelines in oncology: breast cancer screening and diagnosis. J
• Natl Compr Canc Netw 2009; 7(10): 1060-96.
• Naucler P, Ryd W, Törnberg S, Strand A, Wadell G, et al. Human
• Papillomavirus and Papanicolaou Tests to Screen for Cervical Cancer. N
• Engl J Med 2007; 18: 357-16.
• Steinbach G, Terdiman JP, Weinberg D. Colorectal Cancer Screening. NCCN
• Clinical Practice Guidelines in Oncology 2010; 8(1):8-61.
• Smith RA, Von Eschenbach AC, Wender R, Levin B, David Rothenberger
• D. American Cancer Society Guidelines for the Early Detection of Cancer:
• Update of Early Detection Guidelines for Prostate, Colorectal, and
• Endometrial Cancers. CA Cancer J Clin 2001:51:38-75.
• Jemal A, Clegg LX, Ward E, Ries LA, Wu X, Jamison PM, et al. Annual report
• to the nation on the status of cancer, 1975-2001, with a special feature
• regarding survival. Cancer 2004; 101(1): 3-27.
• Özmen V. Dünya’da ve Türkiye’de meme kanseri. Meme Sağlığı Dergisi
• ; 4: 7-9.
• Davis C, Emerson JS, Husaini BA. Breast cancer screening among African
• American women: adherence to current recommendations. J Health Care
• Poor Underserved 2005;16:308-314.
• Göçgeldi E, Açıkel CH, Hadse M , Aykut G, Çelik S. Ankara-Gölbaşı ilçesinde
• Bir Grup Kadının Kendi Kendine Meme Muayenesi Yapma Konusundaki
• Tutum ve Davranışlarının Belirlenmesi. Fırat Tıp Dergisi 2008;13(4): 261-
• -
• Jelinski SE, Maxwell CJ, Onysko J, Bancej CM. The Influence of Breast
• Self Examination on Subsequent Mammography Participation. American
• Journal of Public Health 2005; 95(3): 506-511.
• Sadler GR, Ko MC, Cohn JA, White M, Weldon R, Wu P. Breast Cancer
• Knowledge, Attitudes, and Screening Behaviors Among African American
• Women: The Black Cosmetologists Promoting Health Program. BMC Public
• Health 2007; 7: 57.
• Gençtürk N. Kadın Sağlık Profesyonellerinin Meme Kanseri Erken Tanı
• Yöntemlerini Bilme ve Uygulama Durumları. The Journal of Breast Health
• ; 9(1): 5-9.
• Pekin T. Servikal intraepitelyal lezyonların tanı ve tedavilerinde, Pap smear
• ile HPV testlerinin kombinasyonunun önemi. T Klin J Gynecol Obst 2002;
• : 203- 7.
• Oran TN, Can ÖH, Senuzun F, Aylaz DR. Health Promotion Lifestyle and
• Cancer Screening Behaviors: A Survey Among Academician Women. Asian
• Pacific J. Cancer Prev 2008; 9: 515-518.
• Moskowitz JM, Kazinets G, Wong JM, Tager IB. “Health is Strength”: A
• Community Health Education Program to
• Cancer Screening Among Korean American Women in Alameda County,
• California. Cancer Detection and Prevention 2007; 31: 173-183.
• Brenda E, Sirovich H,Welch G.The Frequency of Pap Smear Screening in the
• United States, J Gen Intern Med 2004; 19(3): 243-250.
• Mente GB, Leventoğlu S. Kolorektal Kanserlerin Klinik Özellikleri. Türkiye
• Klinikleri Journal of Surgery 2004; 9: 36-8.
• Steinwachs D, Allen JD, Barlow WE, et al. National Institutes of Health
• state-of-the-science conference statement: Enhancing use and quality of
• colorectal cancers creening. Ann Intern Med 2010;152: 663-7.
• Sach TH, Whynes DK. Men and women: beliefs about cancer and about
• screening. BMC Public Health 2009; 9:431.
• Önem K, Erol B, Akduman B. 2012’de PSA Bazlı Tarama. Turk Urol Sem
• ; 3: 70-4.
• American Cancer Society. Cancer facts and figures for African Americans,
• -2008. Atlanta (GA): American Cancer Society; 2007.
• Volk RJ, Cass AR. The accuracy of primary care patients’ selfreports of prostate specific antigen testing. Am J Prev Med 2002;22: 56 – 8.