Hemşirelerde Mobbing

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 0 - 0, 01.06.2016

Hava Gökdere Çınar Ayşe çiçek Korkmaz Dilek Yılmaz

Öz

Örgütlerde çalışma hayatı boyunca yaşanmış ve yaşanmakta olan önemli konulardan biriside mobbing’dir. "Örgütsel baskı" şeklinde
çevrilebilecek olan kavram "mob" kökünden gelmektedir. Gündelik kullanımı içinde, birine karşı cephe oluşturma, küçük düşürücü
hareketlerde bulunma, hedef aldığı kişiyi uyumsuzlukla suçlama, kötü niyetli davranışlar, imâlar ve dışlayıcı tutumlar biçiminde işleyen
olumsuz bir iletişim sürecidir. Mobbing, genelde üst düzey yönetim kadrosu tarafından uygulandığı gibi, aynı düzeydeki akranlar, astlar
ya da bir grup tarafından da uygulanabilir. Son yıllarda özellikle sağlık sektöründe de mobbing oranı artmıştır. Sağlık ekibi içerisinde hem
sayısal olarak çoğunlukla kadın olmaları, hem de sağlık sektöründe yer almaları gibi riskler nedeniyle hemşireler sıklıkla mobbing mağduru
olmaktadır. Hemşirelerde mobbingin oluşmasını engellemek amacıyla kendilerine değer veren, iletişim ağının açık olduğu, hiyerarşik yapının
az olduğu, görev yetki ve sorumlulukların açıkça belirlendiği bir yapının oluşturulması gerekmektedir. Ayrıca yöneticiler, duygusal tacize
karşı duyarlı hale getirilmeli, meslektaşlarının yaşadığı olumsuz davranışlar karşısında destek olmalı, bu konuda üst yönetim tarafından
yetkilendirilerek etkin çözüm yolları uygulamalıdırlar.
Anahtar Kelimeler: hemşire, mobbing, psikolojik baskı.

Kaynakça

• Seyrek H. Hemşirelerde adalet algısının mobbing davranışları üzerine
• etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2013.
• http://www.turkhukuksitesi.com/makale_1293.ht , Erişim Tarihi; Aralık
• Alparslan AM, Tunç H. Mobbing olgusu ve mobbing davranışında duygusal zeka etkisi. SDÜ Vizyoner Dergisi 2009; 1(1): 146-159.
• Demir G, Bulucu GD, Özcan A, Yılmaz D, Şen H. Hemşirelerin mobbinge uğrama durumlarının belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2014; 4(1): 1-5.
• Leymann H. The content and development of mobbing at work. Europen Journal of Work and Organizational Psychology, 199; 5: 165–184.
• Zapt D, Knorz C, Matthias K. On the relationship between mobbing factors,
• and job content, social work environment, and health outcomes. Europen
• Journal of Work and Organizational Psychology 1996; 5(2): 215- 237.
• Browne MN, Smith MA. Mobbıng in the workplace: the latest illustratıon of pervasıve indıvıdualısm in Amerıcan law. Employee Rıghts And Employment Polıcy Journal 2008; 12: 131-161.
• Güven ŞD, Özcan A, Kartal B. Nevşehir il merkezinde kamuya bağlı sağlık kuruluşlarında çalışan ebe ve hemşirelerin mobbing’e uğrama durumları.
• Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2012; 1(3): 117-123.
• Özdemir S, Tosun B, Bebiş H, Yava A. Hemşire kaleminden mobbing: iş yerinde psikolojik saldırı. TAF Preventive Medicine Bulletin 2013: 12(2): 183 -192.
• Davenport NZ, Schwartz RD, Elliott GP. Mobbing, emotional abuse in
• the American workplace. [Cev: O.C. Onertoy]. Istanbul, Turkey: Sistem
• Yayincilik, 2003.
• Öztürk H, Yılmaz F, Hintistan S, Bayramoğlu T. Hemşirelerin yaşadığı
• mobbing. TC Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü II.
• Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı 2010;
• Cilt 1: 141-151.
• Çobanoğlu Ş. Mobbing, İşyerinde Duygusal Saldiri ve Mücadele Yöntemleri, TİMAŞ Yayınları Psikoloji Dizisi, Sistem Matbaacılık, İstanbul, 2005.
• Leymann H. Mobbing and psychological terror at workplace. Violence and Victims 1990; 5: 119-126.
• Bağ B. Hemşirelikte Şiddet Görünümleri. Aktif Yayınevi, İstanbul, 2004.
• Dündar T, Şahin B. Sağlık çalışanlarının yıldırmaya (mobbing) maruz kalma durumlarının incelenmesi: Bolu ili hastanelerinde bir araştırma. TC Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı. 2010; Cilt 1; 152-164.
• ILO/ICN/WHO/PSI Report. Joint programme on workplace violence in the health sector, framework guidelines for addressing workplace violence in the health sector, Geneva, 2002.
• Ferrinho P, Biscaia A, Fronteira I, Craveiro I, Antunes AR, Conceição C, Flores I, Santos O. Patterns of perceptions of workplace violence in the Portuguese health care sector. Human Resources for Health 2003; 1: 1–11.
• Karakaş SA, Okanlı A. Hemşirelik ve Mobbing. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2013; 2(4): 562-576.
• Yıldırım D. Bullying among nurses and its effects. International Nursing Review 2009; 56(4): 504- 511.
• Rutherford A, Rissel C. A survey of workplace bullying in a health sector organisation. Australian Health Review 2004; 28: 65–72.
• Akyil RÇ, Tan M, Saritaş S, Altuntaş S. Levels of mobbing perception among
• nurses in Eastern Turkey. International Nursing Review 2012; 59: 402-408.
• Weber A, Hörmann G, Köllner V. Mobbing a work related risk factor of service based society? Gesunheitswesen. 2007; 69(5): 267-276.
• Einarsen S, Hoel H, Zapf D, Cooper CL. Bullying and emotional abuse in the workplace: International Perspectives in Research and Practice. Taylor & Francis. London, 2003.
• Geçici BN, Sağkal T. Ödemiş’te çalışan hemşirelerin mobbinge maruz kalma durumlarının incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2011; 4(1): 53-62.
• Yıldırım D, Yıldırım A. Sağlık alanında çalışan akademisyenlerin karşılaştığı psikolojik şiddet davranışları ve bu davranışların etkisi. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi 2010; 30(2): 559-570.
• Efe SY, Ayaz S. Mobbing against nurses in the workplace in Turkey.
• International Nursing Reivew 2010; 57(3): 328-334.
• Öztunç G. Adana ilindeki çeşitli hastanelerde çalışan hemşirelerin çalışma saatlerinde karşılaştıkları sözel ve fiziksel taciz olaylarının incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2001; 5(1):1-9.
• Laschinger HK, Grau AL, Finegan J, Wilk P. New graduate nurses’
• experiences of bullying and burn out in hospital settings. Journal of
• Advanced 2010; 66(12): 2732-2742.
• Bilgel N, Aytac S, Bayram N. Bullying in Turkish white-collar workers.
• Occupational Medicine 2006; 56(4): 226-231.
• Vandekerckhove W, Commers MSR. Downward workplace mobbing: a sign of the times. Journal of Business Ethics 2003; 45(1-2): 41-50.
• Khorsid L, Akın E. Hemşirelikte meslektaş şiddeti. Hastane Yönetimi 2006; Temmuz-Ağustos-Eylül:14-18.
• Pai H, Lee S. Risk factors for workplace violence in clinical registered nurses in Taiwan. Journal of Clinical Nursing 2011; 20: 1405-1412.