Yönetim Kurulunda Kadın Üye Varlığının Şirket Performansına Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 19, 24.06.2022

Nurcan Öcal

Öz

Bu çalışmada, yönetim kurullarında kadın üye varlığının şirketin muhasebe ve piyasa bazlı performansına olan etkisi araştırılmıştır. Bu amaca yönelik olarak Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksinde yer alan şirketlerden finansal kurumlar, gayrimenkul yatırım ortaklıkları ve holdingler dışındaki 66 şirketin 2007 ilâ 2020 yılları arasındaki verileri kullanılmıştır. Muhasebe bazlı performans ölçütü olarak aktif kârlılığı ve piyasa bazlı performans ölçütü olarak da Tobin Q oranı kullanılmış olup, analizler panel veri regresyon yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, şirketlerin yönetim kurulunda kadın üye bulunmasının muhasebe bazlı şirket performansına olumlu etkisi olmasına karşın, aynı etkinin piyasa bazlı performansta görülmediği, diğer bir ifadeyle yönetim kurullarında kadın üye varlığının piyasa tarafından fiyatlanmadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

kurumsal yönetim, cinsiyet çeşitliği, kadın yönetim kurulu, Tobin Q oranı, aktif karlılığı

Kaynakça

• Acaravcı, S. K., Kandır, S. Y., & Zelka, A. (2015). Kurumsal Yönetimin Bist Şirketlerinin Performanslarına Etkisinin Araştırılması. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 171–183.
• Adams, R. B., & Ferreira, D. (2009). Women in the Boardroom and Their Impact on Governance and Performance. Journal of Financial Economics, 94(2), 291-309. doi:10.1016/j.jfineco.2008.10.007
• Ahern, K. R., & Dittmar, A. K. (2012). The Changing of the Boards: The Impact on Firm Valuation of Mandated Female Board Representation. The Quarterly Journal of Economics, 127(1), 137-197.
• Ahmad, M., Kamaruzaman, R. N. S. R., Hamdan, H., & Annuar, H. A. (2019). Women Directors and Firm Performance: Malaysian Evidence Post Policy Announcement. Journal of Economic and Administrative Sciences.
• Al-Mamun, A., Yasser, Q. R., Entebang, H., Nathan, T. M., & Rahman, M. A. (2013). Gender Diversity and Economic Performance of Firms: Evidences from Emerging Market. Journal of Economic Development, Management, IT, Finance, and Marketing, 5(2), 100.
• Ararat, M., Aksu, M. H., & Tansel Cetin, A. (2010). The Impact of Board Diversity on Boards' Monitoring Intensity and Firm Performance: Evidence from the Istanbul Stock Exchange. Available at SSRN 1572283.
• Ataünal, L., & Aybars, A. (2018). Yönetim Kurullarındaki Cinsiyet Çeşitliliği Ile Çeşitliliğin Finansal Performans Etkisi: Gelişmekte Olan Piyasa Örneği. Maliye Finans Yazilari(109).
• Atılgan, Ö. (2017). Yönetim Kurulu Büyüklüğü, Bağımsız Üye Oranı Ve Kadın Üye Oranı Ile Finansal Performans Ilişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 315-354.
• Aygün, M., Sayın, H. C., & Akçay, A. Ö. (2014). Yönetim Kurulu Ve Kar Yönetimi Arasındaki İlişki: Borsa İstanbul Üzerine Bir İnceleme. Muhasebe Bilim Dünyası, 16(4).
• Bjarnadóttir, K. H. (2013). I Am Grateful to My Supervisor, Jan Bartholdy, for His Guidance and Gentle Attitude.
• Bøhren, Ø., & Strøm, R. Ø. (2007). Aligned, Informed, and Decisive: Characteristics of Value-Creating Boards.
• Bøhren, Ø., & Strøm, R. Ø. (2010). Governance and Politics: Regulating Independence and Diversity in the Board Room. Journal of Business Finance & Accounting, 37(9‐10), 1281-1308.
• Breusch, T. S., & Pagan, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Model Specification in Econometrics. The Review of Economic Studies, 47(1), 239. doi:10.2307/2297111
• Campbell, K., & Mínguez-Vera, A. (2008). Gender Diversity in the Boardroom and Firm Financial Performance. Journal of Business Ethics, 83(3), 435-451. doi:10.1007/s10551-007-9630-y
• Carter, D. A., Simkins, B. J., & Simpson, W. G. (2003). Corporate Governance, Board Diversity, and Firm Value. Financial Review, 38(1), 33-53. doi:10.1111/1540-6288.00034
• Chebri, M., & Bahoussa, A. (2020). Impact of Gender and Nationality Diversity on Financial Performance: A Study of Listed Banks in Morocco. Corporate Ownership and Control, 18(1), 56-68. doi:10.22495/cocv18i1art5
• Ciavarella, A. (2017). Board Diversity and Firm Performance across Europe.
• Conyon, M. J., & He, L. (2017). Firm Performance and Boardroom Gender Diversity: A Quantile Regression Approach. Journal of Business Research, 79, 198-211.
• Cook, R. (2013). The Relationship between Corporate Governance Practices and Firm Performance in the Junior Canadian Life Sciences Sector.
• Çalış, Y. E., Şahin, B. Ş., Gürel, C. A., & Ayrancı, B. (2020). Yönetim Kurulu Cinsiyet Çeşitliliğinin İşletmelerin Finansal Performansina Etkisi: Bist Holdİngler Ve Yatırım İşletmeleri. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 359-368. doi:10.29106/fesa.740789
• Darmadi, S. (2011). Board Diversity and Firm Performance: The Indonesian Evidence. Corporate ownership and control Journal, 8.
• Darmadi, S. (2013). Do Women in Top Management Affect Firm Performance? Evidence from Indonesia. Corporate Governance: The International Journal of Business in Society, 13(3), 288-304. doi:10.1108/cg-12-2010-0096
• Deloitte. (2021). Women in Boardroom a Global Perspective. Erişim: 30.07.2021 https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/global/Documents/Risk/gx-risk-women-in-the-boardroom-sixth-edition.pdf
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal of the American statistical association, 74(366), 427-431. doi:10.2307/2286348
• Erhardt, N. L., Werbel, J. D., & Shrader, C. B. (2003). Board of Director Diversity and Firm Financial Performance. Corporate Governance, 11(2), 102-111. doi:10.1111/1467-8683.00011
• Ersoy, E., Bayrakdaroğlu, A., & Şamiloğlu, F. (2011). Türkiye’de Kurumsal Yönetim Ve Firma Performansı (Tobin-Q Ve Anormal Getiri) Arasındaki İlişkinin Analizi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 48(554), 71-83.
• Farrell, K. A., & Hersch, P. L. (2005). Additions to Corporate Boards: The Effect of Gender. Journal of Corporate Finance, 11(1-2), 85-106. doi:10.1016/j.jcorpfin.2003.12.001
• Gallucci, C., Santulli, R., & Tipaldi, R. (2020). Women on Bank Boards and Risk-Taking: A Cross-Countries Analysis on the Moderating Role of Masculinity. Corporate Ownership and Control, 17(3), 71-83. doi:10.22495/cocv17i3art5
• Gürol, B. (2020). Yönetim Kurulu Yapısı Ile Performans İlişkisinin Analizi: Nasdaq Teknoloji Şirketleri Üzerine Bir Araştırma. Journal of the Human & Social Science Researches, 9(3).
• Haslam, S. A., Ryan, M. K., Kulich, C., Trojanowski, G., & Atkins, C. (2009). Investing with Prejudice: The Relationship between Women's Presence on Company Boards and Objective and Subjective Measures of Company Performance. British Journal of Management. doi:10.1111/j.1467-8551.2009.00670.x
• Hausman, J. A. (1978). Specification Tests in Econometrics. Econometrica, 46(6), 1251–1271. doi:10.2307/1913827 Im, K. S., Pesaran, M. H., & Shin, Y. (2003). Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels. Journal of econometrics, 115(1), 53–74. doi:10.1016/s0304-4076(03)00092-7
• Iqbal, S., Nawaz, A., & Ehsan, S. (2019). Financial Performance and Corporate Governance in Microfinance: Evidence from Asia. Journal of Asian Economics, 60, 1-13. doi:10.1016/j.asieco.2018.10.002
• Jaber, Y. (2020). Gender Diversity and Financial Performance of the Stock Exchange Listed Companies. Corporate Ownership and Control, 17(4, Special Issue), 257-267. doi:10.22495/cocv17i4siart4
• Joecks, J., Pull, K., & Vetter, K. (2013). Gender Diversity in the Boardroom and Firm Performance: What Exactly Constitutes a “Critical Mass?”. Journal of Business Ethics, 118(1), 61-72.
• Julizaerma, M. K., & Sori, Z. M. (2012). Gender Diversity in the Boardroom and Firm Performance of Malaysian Public Listed Companies. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 65, 1077-1085.
• Kadıoğlu, E. (2021). Kurumsal Yönetim Mekanizmaları. İçinde E. Kadıoğlu (Ed.), Kurumsal Yönetim: Gelişimi, Teorileri ve Uygulamaları (1 ed., pp. 137-182). Ankara: Gazi Kitabevi. doi:10.5281/zenodo.4672394
• Kadıoğlu, E., Kılıc, S., & Yılmaz, E. A. (2017). Testing the Relationship between Free Cash Flow and Company Performance in Borsa Istanbul. International Business Research, 10(5), 148–158. doi:10.5539/ibr.v10n5p148
• Kanter, R. M. (1977). Men and Women of the Corporation. New York: Basic Books.
• Karayel, M., & Doğan, M. (2014). Yönetim Kurulunda Cinsiyet Çeşitliliği Ve Finansal Performans İlişkisi: Bİst 100 Şirketlerinde Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 75-88.
• Karayel, M., & Doğan, M. (2016). Board Composition and Firm Performance: Evidence from Bist 100 Companies in Turkey. Annals of the University Dunarea de Jos of Galati: Fascicle: I, Economics & Applied Informatics, 22(2), 34-40. Kılıç, M. (2014). Yönetim Kurulu Yapısının İşletme Performansına Etkisi: Türkiye'de Bir Uygulama. World of Accounting Science, 16(3).
• Kula, V., & Baykut, E. (2013). Kurumsal Yönetim Endeksinde Yer Almanın Mevduat Bankalarının Performansına Etkisi: Bist Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 121–136. doi:10.5578/jss.7204
• Kurtaran, A., & Damla, E. (2017). Bankalarin Yönetim Kurullarındaki Cinsiyet Çeşitliliği Ve Finansal Performans İlişkisi. Global Journal of Economics and Business Studies, 6(12), 64-72.
• Lenard, M. J., Yu, B., York, E. A., & Wu, S. (2014). Impact of Board Gender Diversity on Firm Risk. Managerial Finance.
• Liu, Y., Wei, Z., & Xie, F. (2014). Do Women Directors Improve Firm Performance in China? Journal of Corporate Finance, 28, 169-184. doi:10.1016/j.jcorpfin.2013.11.016
• Lückerath-Rovers, M. (2013). Women on Boards and Firm Performance. Journal of Management & Governance, 17(2), 491-509. doi:10.1007/s10997-011-9186-1
• Mahadeo, J. D., Soobaroyen, T., & Hanuman, V. O. (2012). Board Composition and Financial Performance: Uncovering the Effects of Diversity in an Emerging Economy. Journal of Business Ethics, 105(3), 375-388.
• Martín-Ugedo, J. F., & Minguez-Vera, A. (2014). Firm Performance and Women on the Board: Evidence from Spanish Small and Medium-Sized Enterprises. Feminist Economics, 20(3), 136-162.
• Menteş, S. A. (2011). Gender Diversity at the Board and Financial Performance: A Study on Ise (Istanbul Stock Exchange). Middle Eastern Finance and Economics, 14, 6-15.
• Mirza, H. H., Andleeb, S., & Ramzan, F. (2012). Gender Diversity and Firm Performance: Evidence from Pakistan. Journal of Social and development Sciences, 3(5), 161-166.
• Ocak, M. (2013). Yönetim Kurulu Ve Üst Yönetimde Yer Alan Kadınların Finansal Performansa Etkisi: Türkiye'ye Ilişkin Bulgular. Muhasebe ve Finansman Dergisi(60), 107-126.
• Otluoglu, E., Sari, E., & Otluoglu, C. K. O. (2016). Yönetim Kurulu Çeşitliliğinin Finansal Performansa Etkisi: Bist 100 Üzerine Bir Araştirma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(46), 749-758.
• Ozatac, N. (2011). Gender Diversity in Board of Directors and Top Management: The Case of Turkish Banks. Actual Problems of Economics, 115(1), 311-319.
• Öcal, N. (2021). Türkiye'de Kurumsal Yönetim. İçinde E. Kadıoğlu (Ed.), Kurumsal Yönetim: Gelişimi, Teorileri ve Uygulamaları (1 ed., pp. 143-176). Ankara: Gazi Kitabevi. doi:10.5281/zenodo.4717630
• Phillips, P. C. B., & Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75(2), 335–346. doi:10.1093/biomet/75.2.335
• Priya, K., & Nimalathasan, B. (2013). Board of Directors’ Characteristics and Financial Performance: A Case Study of Selected Hotels and Restaurants in Sri Lanka. Merit Research Journal of Accounting, Auditing, Economics and Finance, 1(2), 018-025.
• Randøy, T., Thomsen, S., & Oxelheim, L. (2006). A Nordic Perspective on Corporate Board Diversity: Nordic Innovation Centre.
• Reguera Alvarado, N., Laffarga Briones, J., & Fuentes Ruiz, P. d. (2011). Gender Diversity on Boards of Directors and Business Success. Investment Management and Financial Innovations, 8 (1), 199-209.
• Sakarya, Ş., Aksu, M., & Turhan, G. (2016). Yönetim Kurulu Yapısının Finansal Performansa Etkisi: Bist Kurumsal Yönetim Endeksinde Bir Uygulama. Paper presented at the ICEB:2nd International Congress On Economics And Business, Saraybosna.
• Salancik, G. R., & Pfeffer, J. (1978). A Social Information Processing Approach to Job Attitudes and Task Design. Administrative science quarterly, 224-253.
• Savaşkan, E. (2020). Yönetim Kurulunda Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Yönelik Olarak Bİst 100'de Yer Alan İmalat Sanayii Firmalarının Finansal Açıdan Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 41-48. Schwab, A., Werbel, J. D., Hofmann, H., & Henriques, P. L. (2016). Managerial Gender Diversity and Firm Performance: An Integration of Different Theoretical Perspectives. Group & Organization Management, 41(1), 5-31.
• Schwizer, P., Soana, M.-G., & Cucinelli, D. (2012). The Relationship between Board Diversity and Firm Performance: The Italian Evidence. Retrieved September, 10, 2013.
• Shrader, C. B., Blackburn, V. B., & Iles, P. (1997). Women in Management and Firm Financial Performance: An Exploratory Study. Journal of managerial issues, 355-372.
• Shukeri, S. N., Shin, O. W., & Shaari, M. S. (2012). Does Board of Director's Characteristics Affect Firm Performance? Evidence from Malaysian Public Listed Companies. International Business Research, 5(9), 120.
• Simpson, W. G., Carter, D., & D'Souza, F. P. (2010). What Do We Know About Women on Boards? Journal of Applied Finance (Formerly Financial Practice and Education), 20(2).
• Smith, N., Smith, V., & Verner, M. (2006). Do Women in Top Management Affect Firm Performance? A Panel Study of 2,500 Danish Firms. International Journal of Productivity and Performance Management.
• SPK, & ERBD. (2019). Kurumsal Yönetim İzleme Raporu. Erişim: 05.01.2021, Sermaye Piyasası Kurulu, https://www.spk.gov.tr/Sayfa/Dosya/1330
• Strøm, R. Ø., D’Espallier, B., & Mersland, R. (2014). Female Leadership, Performance, and Governance in Microfinance Institutions. Journal of Banking & Finance, 42, 60-75. doi:10.1016/j.jbankfin.2014.01.014
• Sumona, S. I., Jabin, S., & Howlader, M. D. S. (2020). The Impact of Female Directors on Firm Performance and Financial Reporting Practices: Empirical Evidence from Listed Insurance Companies in Bangladesh. International Journal of Science and Business, 4(6), 140-149.
• Taşkın, D., & Mandacı, E. P. (2017). Şirket Yönetim Kurulu’ndaki Kadin Üyelerin Firma Performansina Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 29-29. doi:10.24889/ifede.297685
• Tatoğlu, F. Y. (2020). Ekonometri: Stata Uygulamalı. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Tekin, E., & Demirel, S. K. (2017). Yönetim Kurulu Kalitesinin Firma Performansı Üzerindeki Etkisi: Bİst-100 Firmaları Üzerine Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 725-740.
• Temiz, H., Dalkılıç, E., & Hacihasanoğlu, T. (2017). Yönetim Kurulu Yapısı Ve Kâr Yönetimi Uygulamaları: Bist İmalat Sektörü Örneğİ. Business & Management Studies: An International Journal, 5(4), 119-136. doi:10.15295/bmij.v5i4.18
• Terjesen, S., Couto, E. B., & Francisco, P. M. (2016). Does the Presence of Independent and Female Directors Impact Firm Performance? A Multi-Country Study of Board Diversity. Journal of Management & Governance, 20(3), 447-483. doi:10.1007/s10997-014-9307-8
• Topaloğlu, E. E., & İlhan, E. G. E. (2018). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Bankaların Yönetim Kurulu Yapısının Finansal Performansa Etkisi: Panel Veri Analizi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 19(41), 9-34.
• Turan, Ü., & Bayyurt, N. (2013). Kurumsal Yönetim, Mülkiyet Yapısı Ve Performans. Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 50(585), 27-40.
• Vo, D., & Phan, T. (2013). Corporate Governance and Firm Performance: Empirical Evidence from Vietnam. Journal of Economic Development, 7(1), 62-78.
• Wang, P., Barrese, J., & Pooser, D. (2019). Performance in Financial Services: Does Institutional Ownership Matter? Corporate Ownership and Control, 16(2), 108-120. doi:10.22495/cocv16i2art11
• Wang, Y., & Clift, B. (2009). Is There a “Business Case” for Board Diversity? Pacific Accounting Review.
• Yağlı, İ. (2019). Yönetim Kurulu Çeşitliliği-Finansal Performans İlişkisi: Türk Bankacılık Sektörü Örneği. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37(3), 565-586.
• Yağlı, İ., & Ünlü, U. (2019). Yönetim Kurulu Çeşitliliğinin Firma Değerine Etkisi: Türkiye Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 77-91.
• Yurt, N. (2020). Borsa Istanbul'da Işlem Gören Firmalarin Yönetim Kurullarındaki Kadın Üye Varliği Ile Firma Kârliliği Arasindaki İlişkinin İncelenmesi. Journal of the Cukurova University Institute of Social Sciences, 29(1).
• Yücel, E. (2016). Kurumsal Yönetim Ve Firma Performansı: Gelişmiş Ve Gelişmekte Olan Ülkelerden Kanıtlar. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), 27–41.