Sosyal Darwinizm

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 210 - 221, 26.03.2016

İsmail Dursunoğlu

Öz

19. yy ın ortalarında Charles Darwin’in kaleme aldığı the Origin of Species adlı çalışma, bilim dünyasında yeni bir çığır açmıştır. Darwin, doğa gözlemleri sonucunda biyolojik evrim sonucuna ulaşmış bunu da doğal ayıklanma yoluyla açıklamıştır. Bu teori, daha önce Thomas Robert Malthus tarafından ortaya konulan “Nüfus Teorisi” ve Herbert Spencer’ın “en güçlü olanın ayakta kalması” düşüncesi ile ilişkilendirilmiştir. Sosyal Darwinizm, Darwin’in evrim teorisinin genişletilerek sosyal alana uygulanmasıdır. Bu kavram, bireysel organizmalar arasındaki rekabette çevreye en uygun olanın varlığını devam ettirmesi gibi bireyler, toplumlar ve uluslar arası rekabette de varoluş mücadelesini kazananın hayatta kaldığı sosyal bir evrim sürecini ifade eder. Sosyal Darwinizm, yaşamak için mücadele düşüncesinin toplumsal hayata yansıtılmasıdır. Bu teori, ekonomik alanda laissez-faire anlayışı için; toplumsal ve siyasi alanda ise ırkçı ve emperyalist düşüncelere dayanak oluşturmak için kullanılmıştır. Bu çalışmanın amacı, bir dönem Avrupa’ya hakim olan ve o dönemde Osmanlı aydınları üzerinde de etkili olan Sosyal Darwinizm’i “teorik” açıdan ele almak ve siyaset bilimi literatüründe kavrama bilinirlik kazandırmaktır.

Anahtar Kelimeler

Darwinizm, Sosyal Darwinizm, Evrim

Kaynakça

• Akarsu, B. (1997). Felsefi Terimler Sözlüğü, 6. Baskı, İstanbul, İnkılap Kitabevi Barlow, N. (1959). Erasmus Darwin, F.R.S. (1731-1802), Notes and Records of the Royal Society of London, 14(1) 85-98. Becquemont, D. (2011). Social Darwinism: from reality to myth and from myth to reality, Studies in History and Philosophy of Biological and Biomedical Sciences, (42), 12-19. Claeys, G. (2000). The Survival of the Fittest and the Origins of Social Darwinism, Journal of the History of Ideas, 11(2), 223-240. Coser, L.A. (2011). Sosyolojik Düşüncenin Ustaları, (Çev: Himmet Hülür vd.) 2. Baskı, Ankara, De Ki Basım Yayım Ltd. Şti. Crok, P. (2007). Darwin Coat-Tails: Essays on Social Darwinism, Peter Lang International Academic Publishers. Darwin, C. (2014). Türlerin Kökeni, e-Kitap Projesi, İstanbul. Deliktaş, E. (2001). Malthusgil Yaklaşımdan Modern Ekonomik Büyümeye, Ege Akademik Bakış, 1(1) 92-114. Doğan, A. (2012). Osmanlı Aydınları ve Sosyal Darwinizm, 1. Baskı, İstanbul, Küre Yayınları. Ekşigil, A. (2009). Darwin Maymunlar ve Melekler, Cotigo Dergisi 60-61, 367-393. Gökhan, H. (2013). 100 Terimde Bütün Felsefe, Kafekültür Yayıncılık, İstanbul. Haines, A V. (1988). Is Spencer’s Theory an Evolutionary Theory? The American Journal of Sociology, 93(5) 1200-1223. Halliday, J. (1971). Social Darwinism: A Defination, Viktorian Studies, 14(4) 389-405. Hawkins, M. (1997). Social Darwinism in European and American Thought (1860-1945), Cambridge University Press. Heywood, A.(2013). Siyasi İdeolojiler, (Çev: Ahmet Kemal Bayram vd.), 5. Baskı, Ankara, Liberte Yayınları. Karaömerlioğlu, A. (2010). Darwin ve Sosyal Bilimler, Birikim, (251), 111-122. Kavak, K. (2013). Türk Tipi Muhafazakârlığın Yozlaşmasına Dair Notlar-1, Liberalizm Darwinizm Elele: Muhafazakarlık Nereye? Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Araştırmalar Vakfı (TASAV) (5) 1-10. Offer, J. (2000). Herbert Spencer: Critical Assessments of Leading Sociologists, 1. Baskı, London, Routledge Press. Örs, B. H. (2014). Modern Siyasi İdeolojiler, 7.Baskı, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Özden, K. ve Doğan, A. (2008). Impact of Social Darwinism on the European Identity, Akademik Araştırmalar Dergisi, 36, 92-112. Slattery, M. (2011). Sosyolojide Temel Fikirler, (Çev: Özlem Balkız vd), 4. Baskı, Bursa, Sentez Yayıncılık. Swingewood, A.(2010). Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi, (Çev: Osman Akınhay) 3. Baskı, İstanbul, Agora Kitaplığı. Taslaman, C. (2013). Evrim Teorisi Felsefe ve Tanrı, 6. Baskı, İstanbul, İstanbul Yayınevi. Tienken, H. C. (2013). Neoliberalism, Social Darwinism, and Consumerism Masquerading as School Reform, Interchange 43(4) 295-316. Tort, P. (2007). Darwin ve Darwincilik, 1. Baskı, Ankara, Dost Kitabevi. Torun, T. (2013). İktisat Etik İlişkisine Sosyal Darwinist Bir Yaklaşım, İş Ahlakı Dergisi, 6 (2) 135-163. Tosun, C. M. (2010). Liberalizm ve Sosyal Darwinizm Karşısında John Rawls, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 81-94. Turner, H. J. (2013). Sosyolojik Teorinin Oluşumu, (Çev: Ümit Tatlıcan) 4. Baskı, Bursa, Sentez Yayıncılık.