Mehmed Niyazi’nin Romanlarında Tarih Algısı

Yıl 2016, Sayı: 2, 142 - 165, 10.03.2016

Vedat Yeşilçiçek

Öz

Mehmet Niyazi Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının özellikle roman türünde yetiştirdiği en önemli isimlerden biridir. Eserlerinde Türk tarihinin – özellikle yakın dönem- önemli kesitlerinden esinlenen Mehmet Niyazi, vaka tertibini bu realitenin üzerine inşa eder. Dolayısıyla zaman, mekân, olay ve şahıslar kadrosu realist bir tavırla okuyucunun karşısına çıkar. Bu yönüyle “tarihi roman” türünün edebiyatımızdaki en güçlü örneklerini veren Mehmet Niyazi, bu anlayışıyla, zihinlere yerleştirilmeye çalışılan yanlış tarihi bilgi ve algıları da doğruya tevil eder. Yemen, Trablusgarp, Balkanlar ve Çanakkale gibi halen hatırası taze olan tarihi olayların konu edildiği romanları bu özellikleriyle; “ tarih öğretimi” bakımından da dikkate değer nitelikler taşır. Mehmet Niyazi’nin edebi anlayışını ve ferdi tefekkür cephesini de özetleyen bu gerçekçi anlayış, onun eserlerini “modern destan” sınırına yaklaştırmaktadır. Mehmet Niyazi “Yemen’ Ah Yemen!”, “Yazılmamış Destanlar” ve “Çanakkale Mahşeri” adlı eserlerini vücuda getirirken uzun yıllar arşivlerde ve sahada çalışmalar yapmış, bu yönüyle de “araştırmacı yazar” kimliğine sahip bir yazardır. “Edebiyat- Tarih” ve “tarihi roman” kavramları beraber düşünüldüğünde Mehmet Niyazi’nin bu alana çok önemli katkılar yaptığı hemen fark edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Niyazi, tarihi roman, roman, Çanakkale, Yemen, Balkanlar

Kaynakça

• Ata, B. (2002). Tarih Öğretiminde Bir Araç Olarak Tarihi Romanlar, Türk Yurdu, S.20 (153-154) Argunşah, H. (t.y.). Tarihi Romanın Yükselişi, (Hece Dergisi Roman Özel Sayısı), (65, 66, 67) 440-449. Aytaç, K. (1998). Avrupa eğitim Tarihi: Antik Çağdan 19. Yüzyılın Sonlarına Kadar. Marmara Üni. Yay., İstanbul. Hasanoğlu, F. N. (2012). Mehmet Niyazi ile Tarihi Roman Üzerine Söyleşi,http://www.yagmurdergisi.com.tr/konu_goster.php?konu_id=674yagmur=bolu m2katsid=23. 02.07.2012 Çeri, B. (2000). Cumhuriyet Romanında Osmanlı Tarihinin Kurgulanışı, Tarih ve Toplum, 33 (198). Çetişli, İ. (1999). Memduh Şevket Esendal ( İnsan ve Eser ) Kardelen Kitabevi, Isparta. Düzgün, H. (2008). Tarih Öğretiminde Tarih Romanlarının Yeri, - Mehmet Niyazi’nin Romanları- Basılmamış Yük. Lis. Tezi. Marmara Ü., Yay., İstanbul. Fedai, Ö. (1998). Kemal Tahir’in Romanlarında Tarih ve Toplum, Basılmamış Yük. Lisans Tezi. DEÜ. Sos. Bil. Ens. İzmir. Furrer, P. (t.y.). Mekanın Adlandırılması ve Tarihi Romanda Tarih Bilinci ( Çev: İ. Tuna). Tarih ve Toplum, 33 (198) 27-31. Göğebakan, T. (2004). Tarihsel Roman Üzerine, Akçağ Yay., Ankara. Öztürk, A. (2002). Tarih Öğretiminde Tarihi Romanların Kullanılması, Basılmamış Yük. Lis. Tezi, Gazi Üni. Eğt. Bil. Ens. Ankara. Şahin, İ. (2000). Türk Romanın Tarihi Gelişimi, Türk Yurdu, 20 (153-154), 45-65. Tural, S. (1991). Zamanın Elinden Tutmak, Ecdad Yay., Ankara. Tural, S. (2000). Roman Teorisi Üzerine Düşünceler, Türk Yurdu, 20, Konya. Türkeş, A. Ö. (2002). Romana Yazılan Tarih, Toplum ve Bilim, (91) 166- 212. Yalçın, A. (2002). Siyasal ve Sosyal Değişmeler Açısından Cumhuriyet Dönemi Türk Romanı, Akcan Yay., Ankara. Yalçın, A., Çelik, D. (2005). Yeni Tarihselcilik Kuramı ve Türk Edebiyatında Postmodern Tarih Romanları, Akçağ Yay., Ankara. Yeşilçiçek, V., Biçer, S. (2011). Gelenek ve Mistik Unsurların Tarihi Roman Türüne Yaptığı Katkı: Devlet Ana Örneği, Uşak. Üni. Sos. Bil. Ens. Der. 4/2, 61-67.