TRB2 Bölgesi Turizminin Rekabet Gücü Üzerine Bir Alan Araştırması

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 2, 428 - 448, 07.09.2017

Faruk Alaeddinoğlu Meryem Samırkaş Komşu

Öz

Bölgesel kalkınmada turizmi bir değişim ve kalkınma aracı olarak gören merkezi

yöneticiler, yerel yöneticiler ve turizm karar vericiler, illeri de bu değişkenler üzerinden rekabet

sürecine dâhil etmişlerdir. Bu süreç illerin veya daha büyük ölçüde bölgelerin turizme konu olan

kaynaklarını rakip bölgelere göre konumlamasını ve değerler üzerinden pazarlanmasını

sağlamıştır. Şüphesiz bu stratejinin başarılı olmasında ulusal ve uluslararası konjonktürün payı

olsa da, asıl belirleyici ve yönlendirici etki yerel dinamiklerle ilgilidir. Ancak mevcut dinamiklerin

turizm karar vericiler tarafından nasıl görüldüğü ve algılandığı bilgisi önemlidir. Bu bağlamda,

turizm sektöründe hizmet veren işletmelerin var olan durumu nasıl gördüklerinin ölçülmesi

gerekmektedir. Bu amaçla, TRB 2 bölgesi olarak adlandırılan Bitlis, Hakkâri, Muş ve Van illerinde

bir alan çalışması gerçekleştirmiştir. 13 çoktan seçmeli ve 34 Likert (5'li) yöntemine göre

hazırlanan anket sorusu, turizm sektöründe hizmet veren 260 işletme çalışanına uygulanmıştır.

Gerçekleştirilen çalışmada denekler, iller düzeyinde rekabet edebilirlik konusunda farklılıklar

olduğunu ortaya koyarken, genel anlamda turizme konu olan değerlerde üstün olduklarını, ancak

altyapı, ulaşılabilirlik, ulusal kırılganlıklar ve bölgesel sorunlar noktasında rekabet edebilme

düzeylerinin yetersiz olduklarını ifade etmişlerdir. Bölgesel düzeyde gerçekleştirilen ve turizmde

rekabet düzeyini TRB2 bölgesinde ölçmeyi amaçlayan ilk araştırma olması nedeniyle özgün bir

çalışmadır.

Anahtar Kelimeler

Turizm Sektörü, TRB2 Bölgesi, Rekabet

Kaynakça

• Aktan C. C. ve Vural İ. Y, (2004) “Yeni Ekonomi ve Rekabet”, TİSK Yayınları, Yayın No:253, Ankara, 2004.
• Alaeddinoğlu, F. ve Samırkaş, M. (2014), “Van İli Turizminin Rekabet Gücü Üzerine Bir Alan Araştırması ”,Ed: Nazmi Kozak ve Osman Eralp, III. Disiplinlerarası Turizm Araştırmaları Kongresi, Detay Yayınları, Kuşadası, Aydın.
• Bahar, O. (2004). Türkiye’de Turizm Sektörünün Rekabet Gücü Analizi Üzerine Bir Alan Araştırması: Muğla Örneği (Basılmamış Doktora Tezi), Muğla Üniversitesi S.B.E., İktisat Anabilim Dalı.
• Bahar, O. ve Kozak, M. (2012), Turizm ve Rekabet, Anakara: Detay Yayıncılık.
• Boschma, R. A. (2004) “Competitiveness of Regions from an Evolutionary Perspective”, Regional Studies, Vol.38.9, pp.1001–1014.
• Costa, C., ‘An Emerging Tourism Planning Paradigm? A Comparative Analysis between Town and Tourism Planning’, 2001, International Journal of Tourism Research, vol. 3, no. 6, pp. 425-441.
• Crouch, G. I., Ritchie, J. R. B., (1999) “Tourism, Competitiveness and Societal Prosperity”, Journal of Business Research 44, pp. 137-152.
• Çapoğlu, G. (1993), “Rekabet Kavramı ve Rekabeti Koruma Yasa Tasarısı”, Türkiye İktisat Dergisi, Yıl: 5 Sayı:14.
• DAKA, (2011). TRB2 Bölgesi Mevcut Durum Analizi Ekonomik Yapı, Van: DAKA.
• DAKA, (2013). TRB2 Bölgesi Mevcut Durum Analizleri , Van: DAKA.
• DAKA, (2014). TRB2 Bölgesi 2011-2013 Bölge Planı (Bitlis-Hakkari-Muş ve Van) Van: DAKA.
• DAKA. (2010). Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı Ön Bölgesel Gelişme Planı, www.daka.org.tr (E. T: 24.06.2014).
• Düzgün, R. (2007). “Türkiye’nin Uluslararası Rekabet Gücü: Çok Değişkenli İstatistiksel Bir Analiz”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Say: 23: 2, ss.421-440.
• Dwyer, L and Kim, C. (2003). Destination Competitiveness Determinants and Indicators, Current Issues in Tourism, 6(5): 369-414.
• Gürsoy, D., Baloğlu, Ş. ve Millar, M. (2008) “A Competitiveness Analysis of Middle Eastern Countries” Paper presented at the European Council for Hotel, Restaurant, and Institutional Education Conference, Dubai, United Arab Emirates.
• Lai, K., Li, Y. and Feng, X., ‘Gap between Tourism Planning and Implementation: A Case of China’, 2006, Tourism Management, vol. 27, no. 6, pp. 1171-1180.
• Prideaux, B (2000). “The Role of the Transport System in Destination Development”, Tourism Management, 21 (1), pp.53-63.
• Samırkaş, M. (2014) “Turizm Sektörünün Ekonomi İçindeki Yeri ve Önemi: Van İli Bağlamında Bir Değerlendirme Van Turizmi Geleceğini Arıyor Çalıştay Kitabı İçinde, Yayım: DAKA, ss.96-109.
• Samırkaş, M. ve Bahar, O. (2011). “Turizm Sektörünün Bölgelerarası Gelişmişlik Farklılıklarını Gidermedeki Etkisi: Yakınsama Modeli” Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Cilt 48, Sayı 557, ss.85-98.
• Sharpley, R., ‘Planning for Tourism: The Case of Dubai’, 2008, Tourism and Hospitality Planning & Development, vol. 5, no. 1, pp. 13-30.
• Timurçin, D. (2010), “Türkiye’de KOBİ’lerin Rekabet Gücü ve Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Kümelenmenin Etkisi”, (Basılmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, İstanbul.
• ww.turizm.gov.tr (02.07.2017)
• www.dpt.gov.tr, (06.08.2017)
• www.tuik.gov.tr, (24.07.2017)