BİST’te Hisse Senetleri İşlem Gören Otomotiv Sektöründeki Firmaların TOPSIS Yöntemine Göre Performans Değerlemesi ve Analizi1

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 43 - 59, 15.03.2018

Cevdet Alptekin Kayalı , İsmail Aktaş

Öz

Bu çalışmada, Borsa İstanbul (BİST)’da hisse senetleri işlem gören otomotiv sektöründe faaliyet gösteren 7 şirketin 2010-2015 yılları arasındaki finansal tabloları ve faaliyet raporları kullanılarak finansal oranlar belirlenmiştir. Bu finansal oranlar çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan TOPSIS yöntemi kullanılarak incelenmiştir. TOPSIS yöntemi yardımıyla belirlenen finansal oranlar tek bir puana çevrilmiştir. Bu aşamanın devamında TOPSIS yöntemiyle elde edilen veriler en yüksek puandan başlayarak sıralanmıştır. Çalışmanın sonucunda bazı şirketlerin finansal performans sıralamasını istikrarlı bir şekilde koruduğu, kalan diğer şirketlerin ise sıralamadaki yerinin değişkenlik gösterdiği görülmüştür. Şirketlerin sıralamasındaki değişkenliklerin nedenleri finansal performansla olan ilişkisi incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı Türkiye otomotiv sektöründe faaliyet gösteren ve hisse senetleri BİST’te işlem gören 7 otomotiv şirketinin 2010-2015 yılları arasındaki finansal performansını çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan TOPSIS yöntemi ile incelemek ve sonuçlarını değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler

Otomotiv Sektörü, Finansal Performans

Kaynakça

• Acar, E. ve Güner, M. (2014). Bir Konfeksiyon İşletmesinde Anahtar Müşterinin TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Metodu Kullanılarak Belirlenmesi. XUI. Uluslararası Tekstil Ve Hazır Giyim Sempozyumu, Nisan 2-5, İzmir. Akbulut, R. ve Rençber, Ö.F. (2015). BİST’te İmalat Sektöründeki İşletmelerin Finansal Performansları Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 65, 118-136. Akdoğan, N. ve Tenker, N. (1997). Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri. 5. Baskı Lebib Yalkın Yayınları, Ankara. Akgüç, Ö. (1995). Finansal Yönetim. 8. Baskı, Muhasebe Enstitüsü Yayını, İstanbul. Akkaya, G. (2004). Finansal Rasyolar Yardımıyla Havayolu İşletmelerinin Performansının Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19(1): 15-29. Akyüz, Y., Bozdoğan, T. ve Hantekin, E. (2011). TOPSIS Yöntemiyle Finansal Performansın Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 13(1): 73-92. Chang, C., Lin, J., Lin, J. ve Chiang, M. (2010). Domestic Open-End Equity Mutual Fund Performance Evaluation Using Extended TOPSIS Method With Different Distance Approaches. Expert Systems with Applications, 37(6): 4642–4649. Demireli, E. (2010). TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Sistemi: Türkiye’deki Kamu Bankaları Üzerine Bir Uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1): 101-112. Dumanoğlu, S. (2010). İMKB’de İşlem Gören Çimento Şirketlerinin Mali Performansının TOPSIS Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 29(2): 223-339. Dumanoğlu, S. ve Ergül, N. (2010). İMKB’de İşlem Gören Teknoloji Şirketlerinin Mali Performans Ölçümü. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48: 101-111. Eleren, A. ve Karagül, M. (2008). 1986-2006 Türkiye Ekonomisinin Performans Değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15(1): 1-14. Gümüş, U. T., Ercan, A. S., Tokyüz, E. ve Çakmak, D. (2017). Evaluation of the Ratio Analysis Results of the Cement Companies at BIST-100 by Topsis Method. Journal of Current Researches on Social Sciences, 7 (2): 65-76. Hwang, C. ve Kwangsun, Y. (1981). Multiple Attribute Decision Making Methods and Applications. Springer Verlag, New York. Haftacı, V. (2009). Maliyet Muhasebesi. 1. Baskı, Umuttepe Yayınevi, Kocaeli. Karapınar, A. ve Zaif, F. (2013). Finansal Analiz. 3. Baskı, Gazi Kitapevi, Ankara. Karbuz, F., Silahçı, A., ve Çalışkan, E. (2008). Otomotiv Sektör Raporu. İstanbul Ticaret Odası Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Şubesi, http://www.ito.org.tr/Dokuman/Sektor/1-69.pdf. Korkmaz, T. ve Uygurtürk, H. (2012). Finansal Performansın TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2): 95-115. Kayıhan, B. (2017). Mali Performans Analizi: Bist Taş Ve Toprağa Dayalı Sanayi Sektörü İşletmelerinde Bir Uygulama. The Journal of Academic Social Science, 46: 453-469. Mahmoodzadeh S., J. Shahrabı, M. Parıazar ve M. S. Zaerı (2007). Project Selection by Using Fuzzy AHP and TOPSIS Technique. World Academy of Science, Engineering and Technology, 30: 333-338. Otomotiv Sanayii Derneği, (2016) Otomotiv Sanayii 2015 Yılı Değerlendirme Raporu. http://www.osd.org.tr/sites/1/upload/files/2015_Kuresel_Degerlendirme_Raporu-139.pdf. Ömürbek, V. ve Kınay, B. (2013). Havayolu Taşımacılığı Sektöründe TOPSIS Yöntemiyle Finansal Performans Değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3): 343-36. Özgüven, N. (2011). Kriz Döneminde Küresel Perakendeci Aktörlerin Performanslarının TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2): 151-162. Saldanlı, A. ve Sırma, İ. (2014). TOPSIS Yöntemiyle Finansal Performans Göstergesi Olarak Kullanılabilirliği. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11(41): 185-202. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sanayi Genel Müdürlüğü, (2014). Otomotiv Sektörü Raporu. Yurdakul, M. ve İç, Y. (2003). Türk Otomotiv Firmalarının Performans Ölçümü ve Analizine Yönelik TOPSIS Yöntemini Kullanan Bir Örnek Çalışma. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(1): 1-18. Yükçü, S. ve Atağan, G. (2010). TOPSIS Yöntemine Göre Performans Değerleme. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 45: 28-35.