Popüler Kültürde Şiddet Olgusu üzerinden Recep İvedik 5 Filminin Analizi

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 1, 28 - 40, 15.03.2019

Hakan Alp Erkan Turan

Öz

Türkiye'de son dönemde izlenme oranları gittikçe artan yerli dizi ve filmler, makalemizde üzerinde duracağımız kadına yönelik şiddet, baskı ve ayrımcılığın en görünür olduğu yerlerdir. Çalışmada amacımız, eleştirel bir bakış açısıyla analiz edeceğimiz Recep İvedik karakterinin argo ve şiddetle sarmalanmış yaşam biçimini, arkadaşlık ilişkilerini, ayrımcı söylemin bu yeni nesil kahraman aracılığı ile nasıl toplumsallaştırılmaya çalışıldığını açıklamak olacaktır. Makelemizde Recep İvedik 5 filminin ana karakterinin yaşam biçimi, fiziki şiddet eğilimleri, kadına yönelik kullandığı dilsel şiddet öğeleri ve bu şiddet eğiliminin sinema seyircisi olan kitleye verebileceği zararlar örneklerle irdelenecektir. Recep İvedik ve ardılı sayılabilecek “Cumali Ceber”, “Şefkat Yerimdar” tarzındaki filmler toplumdaki iktidar ilişkilerini popüler kültürle bağlantısını anlamak açısından önem taşımaktadır. Biz de çalışmamız kapsamında; popülerlik, medyada yer alma, gişe ve hasılat bakımından Türk Sinema tarihinin en fazla izlenen filmi Recep İvedik 5 filmini içerik analizi yöntemini kullanarak analiz edeceğiz. Popüler kültür ürünlerinde, özellikle dizi ve sinema sektöründe şiddet öğeleri, doğal, meşru ve dahası film kahramanları aracılığı ile sempatik hale getirilerek sunulmaktadır. Medya aracılığı ile şiddetin meşrulaştırması ve sempatik hale getirilmesi, bir arada yaşama kültürüne ciddi zararlar vermektedir. Özellikle izleyici kitlesinin çocuk ve gençlerin oluşturduğu Recep İvedik film serisinin, hemen hepsinde yer alan, argo, ayrımcı, ötekileştirici söylem ve kaba üslubun yaratacağı tehlikenin boyutları çok önemlidir. Makalemizin temel varsayımı budur. Popüler kültür ürünlerinin, şiddeti mizah öğeleriyle bezenmiş bir biçimde sunumunu yapması tehlikenin boyutlarını arttırmaktadır. Çünkü mizah öğeleri iletiyi daha da popülerleşmekte ulaştığı kitleye şiddet içeren iletinin doğal olduğu izlenimini aşılamaktadır. Recep İvedik film serisinin ulaştığı izleyici sayısı ve kitle profili düşünüldüğünde, karakterin her davranışının özellikle çocuk ve gençler üzerinde ciddi tahribat yapabileceği ortadadır.

Anahtar Kelimeler

Cinsiyetçilik, Medya, Şiddet, Popüler

Kaynakça

• Kitaplar Althuser, L. (2003). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. İstanbul: İthaki Yayınları. Büker, S. ve Kıran, A. (2004). Reklamlarda Kadına Yönelik Şiddet, İstanbul: Alan Yayıncılık. Cheviron, N. (2014). Televizyon ve İçimizdeki Şiddet, İstanbul: Ekslibris Yayınları. Hall, S. (1994). İdeoloji Ve İletişim Kuramı, Medya, İktidar, İdeoloji. Ankara: Ark Yayınları. Hoorkheimer, M, (1998). Akıl Tutulması, İstanbul: Metis Yayınları. Karabağ, İ. (2010). Dil ve Şiddet. İstanbul: İkaros Yayınları. Koç, B. (2011). Okullarda Şiddet, İstanbul: E Yazı Yayınları. Köknel, Ö. (2013). Şiddet Dili, İstanbul: Remzi Kitabevi. Oskay; Ü. (2016). İletişim ABC’si. İstanbul: İnkılap Yayınları. Trend, D. (2008). Medyada Şiddet Efsanesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Diğer Kaynaklar Erten, Y. ve Ardalı, C. (1996). Saldırganlık, Şiddet ve Terörün Psikosoyal Yapıları. Cogito (Şiddet Özel Sayısı) Sayı 6-7 İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. İndigo Editör (2017). Recep İvedik’i rekora taşıyanlar kimler? 14 Haziran 2018 tarihinde https://indigodergisi.com/2017/04/recep-ivedik-rekora-tasiyanlar/ adresinden erişildi. Sadi, E. (2007). Ergenlerin Kimlik Oluşturma Sürecine Televizyon Programlarının Etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. World Health Organization (2002). World Report on Violence and Health Geneva: WHO. 14 Haziran 2018 tarihinde http://www5.who.int/violence_injury_prevention/download.cfm?id=0000000582 adresinden erişildi.